Jump to content

Химийн томъёо

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь

Химийн томъёо гэдэг нь тодорхой химийн нэгдэл эсвэл молекулыг бүрдүүлэгч атомуудын тоон харьцааг химийн элементүүдийн тэмдэг, тоо болон заримдаа хаалт, зураас, таслал, нэмэх (+), хасах (-) гэх мэт бусад тэмдгүүд ашиглан илэрхийлэх арга юм. Эдгээр тэмдгүүд нь ихэвчлэн дэд бичвэр, дээд бичвэр зэрэг ганц мөрөнд багтдаг. Химийн томъёо нь үг агуулдаггүй тул химийн нэр биш юм. Хэдийгээр химийн томъёо зарим энгийн химийн бүтцүүдийг илэрхийлж болох ч энэ нь бүрэн химийн бүтцийн томъёотой адил биш. Химийн томъёо нь зөвхөн хамгийн энгийн молекул, бодисуудын бүтцийг бүрэн илэрхийлж чаддаг бөгөөд химийн нэр болон бүтцийн томъёотой харьцуулахад илүү хязгаарлагдмал байдаг.

Химийн томъёоны хамгийн энгийн төрлийг эмпирик томъёо гэж нэрлэдэг бөгөөд энэ нь молекулыг бүрдүүлэгч атомуудын тоон харьцааг илэрхийлэх үсэг, тоонуудыг ашигладаг. Молекулын томъёо нь тухайн молекул дахь атомуудын төрөл тус бүрийн энгийн тоог заадаг бөгөөд бүтцийн талаарх мэдээллийг агуулдаггүй. Жишээлбэл, глюкозын эмпирик томъёо нь CH2O (устөрөгч нь нүүрстөрөгч, хүчилтөрөгчөөс хоёр дахин их) байдаг бол молекулын томъёо нь C6H12O6 (12 устөрөгч, 6 нүүрстөрөгч, 6 хүчилтөрөгчийн атом) юм.