ഫ്രാൻസെസ് റൈറ്റ്

ഇംഗ്ലീഷ് വിലാസം

https://ml.wikipedia.org/wiki/Frances_Wright

ഫ്രാൻസെസ് "ഫാനി" റൈറ്റ്
1824 portrait of Wright by Henry Inman
ജനനം	(1795-09-06)സെപ്റ്റംബർ 6, 1795 ഡണ്ടീ, സ്കോട്ട്ലൻഡ്
മരണം	ഡിസംബർ 13, 1852(1852-12-13) (പ്രായം 57) സിൻസിനാറ്റി, ഒഹായോ
തൊഴിൽ	എഴുത്തുകാരി, ലക്ചറർ, abolitionist, സാമൂഹിക പരിഷ്കർത്താവ്
അറിയപ്പെടുന്നത്	ഫെമിനിസം, free thinking, ഉട്ടോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിറ്റി സ്ഥാപക
ജീവിതപങ്കാളി(കൾ)	ഗ്വില്ലൂം ഫിക്പാൽ ഡി അരുസ്‌മോണ്ട്
കുട്ടികൾ	ഫ്രാൻസിസ്-സിൽവ ഡിഅരുസ്‌മോണ്ട് ഫിക്‌പാൽ

സ്കോട്ടിഷ് വംശജയായ പ്രഭാഷകയും എഴുത്തുകാരിയും ഫെമിനിസ്റ്റും അടിമത്ത വിരുദ്ധ പോരാളിയും ഉട്ടോപ്യൻ സോഷ്യലിസ്റ്റും സാമൂഹ്യ പരിഷ്കർത്താവും എപ്പിക്യൂറിയൻ തത്ത്വചിന്തകയുമായിരുന്നു ഫ്രാൻസിസ് റൈറ്റ് (സെപ്റ്റംബർ 6, 1795 - ഡിസംബർ 13, 1852), വ്യാപകമായി ഫാനി റൈറ്റ് എന്നറിയപ്പെടുന്നു. 1825 ൽ യുഎസ് പൗരയായി.

ആത്യന്തികമായി വിമോചനത്തിനായി അടിമകളെ എങ്ങനെ തയ്യാറാക്കാമെന്ന് കാണിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു ഉട്ടോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിറ്റി എന്ന നിലയിൽ 1825 ൽ ടെന്നസിയിൽ നഷോബ കമ്മ്യൂൺ സ്ഥാപിച്ചു. എന്നാൽ പദ്ധതി അഞ്ച് വർഷം മാത്രം നീണ്ടുനിന്നു. 1820 കളുടെ അവസാനത്തിൽ, രാഷ്ട്രീയവും സാമൂഹികവുമായ പരിഷ്കരണ വിഷയങ്ങളെക്കുറിച്ച് അമേരിക്കയിൽ പുരുഷന്മാരും സ്ത്രീകളും ഒത്തുചേരുന്നതിനുമുമ്പ് പരസ്യമായി സംസാരിച്ച ആദ്യത്തെ വനിതാ പ്രഭാഷകയായിരുന്നു റൈറ്റ്. സാർവത്രിക വിദ്യാഭ്യാസം, അടിമകളുടെ വിമോചനം, ജനന നിയന്ത്രണം, തുല്യ അവകാശങ്ങൾ, ലൈംഗിക സ്വാതന്ത്ര്യം, വിവാഹിതരായ സ്ത്രീകൾക്ക് നിയമപരമായ അവകാശങ്ങൾ, ലിബറൽ വിവാഹമോചന നിയമങ്ങൾ എന്നിവ അവർ വാദിച്ചു. സംഘടിത മതത്തിനെതിരെയും വധശിക്ഷയ്ക്കെതിരെയും റൈറ്റ് ശബ്ദമുയർത്തി. റൈറ്റിന്റെ സമൂലമായ വീക്ഷണങ്ങളെ പുരോഹിതന്മാരും പത്രങ്ങളും നിശിതമായി വിമർശിച്ചു. അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകളിലെ അവരുടെ പൊതു പ്രഭാഷണങ്ങൾ ഫാനി റൈറ്റ് സൊസൈറ്റികൾ സ്ഥാപിക്കുന്നതിലേക്ക് നയിച്ചു. 1829 ൽ ന്യൂയോർക്ക് സിറ്റിയിൽ സംഘടിപ്പിച്ച വർക്കിംഗ് മെൻസ് പാർട്ടിയുമായുള്ള അവരുടെ ബന്ധം വളരെ ശക്തമായിത്തീർന്നു. എതിരാളികൾ പാർട്ടിയുടെ സ്ഥാനാർത്ഥികളെ ഫാനി റൈറ്റ് ടിക്കറ്റ് എന്ന് വിളിച്ചു.

രാഷ്ട്രീയവും സാമൂഹികവുമായ പരിഷ്കാരങ്ങളെക്കുറിച്ചും റൈറ്റ് എഴുതി. അതിൽ വ്യൂസ് ഓഫ് സൊസൈറ്റി ആൻഡ് മാനേഴ്സ് ഇൻ അമേരിക്ക (1821), അവരുടെ യാത്രകളുടെ ഓർമ്മക്കുറിപ്പ് അമേരിക്കയിലെ ആദ്യകാല ജനാധിപത്യ രാഷ്ട്രീയ സാമൂഹിക സ്ഥാപനങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള നിരീക്ഷണങ്ങൾ നൽകുന്നു. അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകളിലെ അടിമത്തം ക്രമേണ നിർത്തലാക്കുന്നതിനുള്ള പദ്ധതിയിൽ തെക്കൻ പൗരന്മാർക്ക് നഷ്ടം സംഭവിക്കാതെ (1825) വിമോചനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള തന്റെ നിലപാടും അവർ വിശദീകരിച്ചു. കൂടാതെ, ഇൻഡ്യാനയിലെ ന്യൂ ഹാർമണിയിലെ റോബർട്ട് ഡേൽ ഓവനുമൊത്ത് ദി ന്യൂ ഹാർമണി ആന്റ് നഷോബ ഗസറ്റ് അല്ലെങ്കിൽ ഫ്രീ ഇൻക്വയററും 1829 ൽ ന്യൂയോർക്ക് സിറ്റിയിലെ ഫ്രീ എൻക്വയററും പിന്നീട് ദി സെന്റിനൽ (ന്യൂയോർക്ക് സെന്റിനൽ ആന്റ് വർക്കിംഗ് മാൻസ് അഡ്വക്കേറ്റ്) റൈറ്റ് സഹ-എഡിറ്റുചെയ്തു. റൈറ്റിന്റെ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച മറ്റ് കൃതികളിൽ കോഴ്‌സ് ഓഫ് പോപ്പുലർ ലെക്ചറുകളും (1829), അവരുടെ പ്രസംഗങ്ങളുടെ ഒരു സമാഹാരവും, അവരുടെ അവസാന പുസ്തകമായ ഇംഗ്ലണ്ട്, ദി സിവിലൈസർ (1848) ഉം ഉൾപ്പെടുന്നു.

ഫ്രാൻസെസ് "ഫാനി" റൈറ്റ് 1795 സെപ്റ്റംബർ 6 ന് സ്കോട്ട്ലൻഡിലെ ഡണ്ടിയിലെ 136 നെതർഗേറ്റിൽ കാമില കാമ്പ്‌ബെല്ലിനും ഭർത്താവ് ജെയിംസ് റൈറ്റിനും ജനിച്ചു. ^[1][2]അവരുടെ വീട് ഡൻ‌ഡി തുറമുഖത്തിനടുത്തായി അടുത്തിടെ വീതികൂട്ടിയ നെതർ‌ഗേറ്റിൽ‌ ടൗൺ‌ ആർക്കിടെക്റ്റ് സാമുവൽ‌ ബെൽ‌ പുതുതായി നിർമ്മിച്ച വീടായിരുന്നു.^[3]

അവരുടെ പിതാവ് ഒരു സമ്പന്നനായ ലിനൻ നിർമ്മാതാവായിരുന്നു.^[4]ഡണ്ടി ട്രേഡ് ടോക്കണുകളുടെ ഡിസൈനർ, ഒരു രാഷ്ട്രീയ തീവ്രവാദി. അദ്ദേഹം ആദം സ്മിവുമായി കത്തിടപാടുകൾ നടത്തി. ഗിൽബർട്ട് ഡു മോട്ടിയർ, മാർക്വിസ് ഡി ലഫായെറ്റ്, തോമസ് പെയ്ൻ എന്നിവരുൾപ്പെടെ അമേരിക്കൻ ദേശസ്നേഹികളോടും ഫ്രഞ്ച് റിപ്പബ്ലിക്കൻമാരോടും ^[5] അനുഭാവം പുലർത്തിയിരുന്നു. കുട്ടിക്കാലം മുതൽ അവൾ വിളിച്ചിരുന്ന ഫ്രാൻസിസ് അല്ലെങ്കിൽ "ഫാനി" കുടുംബത്തിലെ മൂന്ന് കുട്ടികളിൽ രണ്ടാമത്തെ മൂത്തവളായിരുന്നു. അവരുടെ സഹോദരങ്ങളിൽ ഫ്രാൻസിസ് ചെറുപ്പത്തിൽ തന്നെ മരിച്ച ഒരു ജ്യേഷ്ഠനും കാമില എന്നു പേരുള്ള ഒരു സഹോദരിയും ഉൾപ്പെടുന്നു.^[6][7][8]റൈറ്റിന്റെ അമ്മയും ചെറുപ്പത്തിലേ മരിച്ചു. അവരുടെ പിതാവ് 1798-ൽ ഫ്രാൻസിസിന് ഏകദേശം രണ്ട് വയസ്സുള്ളപ്പോൾ മരിച്ചു. ഗണ്യമായ അനന്തരാവകാശത്തിൽ നിന്നുള്ള പിന്തുണയോടെ, അനാഥരായ റൈറ്റ് സഹോദരിമാരെ ഇംഗ്ലണ്ടിൽ വളർത്തിയത് അവരുടെ അമ്മയുടെ ബന്ധുക്കളായ കാംബെൽ കുടുംബത്തിലെ അംഗങ്ങളാണ്.^[2][9]

ഇരുപത്തിമൂന്നുകാരിയായ റൈറ്റും അവളുടെ ഇളയ സഹോദരി കാമിലയും 1818-ൽ അമേരിക്കയിലേക്കുള്ള അവരുടെ ആദ്യ യാത്ര നടത്തി. ഇംഗ്ലണ്ടിലേക്ക് മടങ്ങുന്നതിന് മുമ്പ് സഹോദരിമാർ രണ്ട് വർഷം രാജ്യത്ത് പര്യടനം നടത്തി. റൈറ്റ് ന്യൂയോർക്ക് സിറ്റി സന്ദർശിക്കുമ്പോൾ, ഓസ്ട്രിയയിൽ നിന്നുള്ള സ്വിസ് സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനായുള്ള പോരാട്ടത്തെക്കുറിച്ചുള്ള അവളുടെ നാടകമായ ആൾട്ടോർഫ്, 1819 ഫെബ്രുവരി 19-ന് അജ്ഞാതമായി നിർമ്മിക്കുകയും അവതരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു, എന്നാൽ മൂന്ന് പ്രകടനങ്ങൾക്ക് ശേഷം അത് അവസാനിച്ചു.^[10][11]1820 ജനുവരി 5-ന് അതിന്റെ ഫിലാഡൽഫിയ പ്രീമിയറിനായി, "കഴിഞ്ഞ സീസണിൽ ന്യൂയോർക്കിൽ മികച്ച വിജയത്തോടെ ഇത് അവതരിപ്പിച്ചു" എന്ന് ഒരു പരസ്യം രേഖപ്പെടുത്തി.^[12]

1820-ൽ ഇംഗ്ലണ്ടിലേക്ക് മടങ്ങിയ താമസിയാതെ, റൈറ്റ് വ്യൂസ് ഓഫ് സൊസൈറ്റി ആൻഡ് മാനേഴ്‌സ് ഇൻ അമേരിക്ക (1821) പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു.^[1][11] പുസ്തകത്തിന്റെ പ്രസിദ്ധീകരണം അവളുടെ ജീവിതത്തിലെ ഒരു പ്രധാന വഴിത്തിരിവായിരുന്നു. സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രജ്ഞനായ ജെയിംസ് മിൽ, രാഷ്ട്രീയക്കാരനായ ഫ്രാൻസിസ് പ്ലോർ, രചയിതാവ് ജോർജ്ജ് ഗ്രോട്ട് എന്നിവരുൾപ്പെടെയുള്ള തന്റെ പരിചയക്കാരുടെ സർക്കിളിൽ ചേരാൻ ജെറമി ബെന്താമിൽ നിന്ന് അവൾക്ക് ക്ഷണം ലഭിച്ചു. മത പുരോഹിതരോടുള്ള ഗ്രൂപ്പിന്റെ എതിർപ്പ് റൈറ്റിന്റെ ഉയർന്നുവരുന്ന തത്ത്വചിന്തയെ സ്വാധീനിച്ചു.^[9][13][14]

• Bederman, Gail (2005). "Revisiting Nashoba: Slavery, Utopia, and Frances Wright in America, 1818–1826". American Literary History. 17 (3): 438–459. doi:10.1093/alh/aji025. S2CID 144559953.
• Bowman, Rebecca (October 1996). "Frances Wright". Thomas Jefferson Encyclopedia. Monticello.org. Retrieved May 1, 2019.
• Brownson, O. A. (1853). An Oration on Liberal Studies, Delivered Before the Philomathian society, of Mount Saint Mary's College, Md., June 29th, 1853. Baltimore, Maryland: Hedian and O'Brien.
• Buhle, Paul; Mari Jo Buhle; and Elizabeth Cady Stanton (1978). The Concise History of Woman Suffrage: Selections from the Classic Work of Stanton, Anthony, Gage, and Harper. Urbana: University of Illinois Press. ISBN 9780252006913.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
• Carlton, Frank T. (September 1907). "The Workingmen's Party of New York City: 1829–1831". Political Science Quarterly. 22 (3): 401–415. doi:10.2307/2141055. JSTOR 2141055. Retrieved May 1, 2019.
• Cullen-DuPont, Kathryn (1996). Encyclopedia of Women's History in America. New York, New York: Facts on File. ISBN 0816026254.
• Elliott, Helen (June 1, 1939). "Frances Wright's Experiment with Negro Emancipation". Indiana Magazine of History. 35 (2). Bloomington: Indiana University. Retrieved May 1, 2019.
• Emerson, O.B. (1947). "Frances Wright and her Nashoba Experiment". Tennessee Historical Quarterly. 6 (4): 291–314.
• "Fanny Wright". National Women's Hall of Fame. Retrieved May 1, 2019.
• "Frances "Fanny" Wright". Find A Grave. Retrieved October 26, 2013.
• "Frances Wright". Encyclopædia Britannica. Retrieved July 31, 2017.
• "Frances Wright [1795-1852]". peace.maripo.com.
• "Frances Wright - Dundee Women's Trail". www.dundeewomenstrail.org.uk.
• Gaylor, Annie Laurie, ed. (1997). Women Without Superstition: "No Gods –No Masters": The Collected Writings of Women Freethinkers of the Nineteenth and Twentieth Centuries. Madison, Wisconsin: Freedom From Religion Foundation. ISBN 1-877733-09-1. {{cite book}}: |author= has generic name (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
• Gilbert, Amos (1855). Memoir of Frances Wright, The Pioneer Woman in the Cause of Human Rights. Cincinnati, Ohio: Longley Brothers.
• Ginzberg, Lori D. (1994). "'The Hearts of Your Readers will Shudder': Fanny Wright, Infidelity, and American Freethought". American Quarterly. 46 (2): 195–226. doi:10.2307/2713338. JSTOR 2713338.
• Harrison, John (2009). Robert Owen and the Owenites in Britain and America. Taylor and Francis.
• James, Edward T., Janet Wilson James, and Paul S. Boyer, eds. (1971). Notable American Women 1607–1950: A Biographical Dictionary. Vol. 3. Cambridge, Massachusetts: Belknap Press. ISBN 0-67462-731-8. {{cite book}}: |author= has generic name (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
• Keating, John M. (1888). History of the City of Memphis Tennessee. Syracuse, New York: D. Mason and Company.
• Lansford, Tom; Woods, Thomas E. (2008). Exploring American History: From Colonial Times to 1877 (in ഇംഗ്ലീഷ്). Marshall Cavendish. pp. 1103–05. ISBN 9780761477587.
• Lee, Elizabeth (January 1894). "Frances Wright: The First Woman Lecturer". The Gentleman's Magazine. 276. London, England: Chatto and Windus: 518–28. Retrieved May 2, 2019.
• "Views of Society and Manners in America. Notes from the National Humanities Center" (PDF). nationalhumanitiescenter.org. Retrieved November 28, 2014.
• Lott, Eric (1993). Love and Theft: Blackface Minstrelsy and the American Working Class. Oxford University Press.
• Okker, Patricia (June 6, 2008). Our Sister Editors: Sarah J. Hale and the Tradition of Nineteenth-century American Women Editors (in ഇംഗ്ലീഷ്). University of Georgia Press. ISBN 9780820332499.
• Parks, E.W. (1932). "Dreamer's Vision: Frances Wright at Nashoba (1825–1830)". Tennessee Historical Magazine. 2: 75–86.
• Payne-Gaposchkin, Cecilia (1975). "The Nashoba Plan for Removing the Evil of Slavery: Letters of Frances and Camilla Wright, 1820–1829". Harvard Library Bulletin. 23.
•  "Wright, Frances". The American Cyclopædia. 1879. 

• Sampson, Sheree (2000). "Reclaiming a Historic Landscape: Frances Wright's Nashoba Plantation in Germantown, Tennessee". Tennessee Historical Quarterly. 59 (4): 290–303.
• Sanders, Mike, ed. (2001). Women and Radicalism in the Nineteenth Century: Frances Wright. Vol. II. New York, New York: Routledge. ISBN 0415205271. {{cite book}}: |author= has generic name (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
• Schlereth, Eric R. (2007). "Fits of Political Religion: Stalking Infidelity and the Politics of Moral Reform in Antebellum America". Early American Studies. 5 (2): 288–323. doi:10.1353/eam.2007.0014. S2CID 143855049.
• "Tribunaux". Le Temps. March 17, 1880. Retrieved May 1, 2019. Via Gallica BnF. (Translated from the French text.)
• Wilson, J. G.; Fiske, J., eds. (1889). "Wright, Fanny" . Appletons' Cyclopædia of American Biography. New York: D. Appleton.
• Woloch, Nancy (1984). Women and the American Experience. New York: Knopf. ISBN 9780394535159.
• Wright, Frances (1829). Course of popular lectures as delivered by Frances Wright ... with three addresses on various public occasions, and a reply to the charges against the French reformers of 1789. University of California Libraries. New York: Office of the Free Enquirer. Retrieved May 1, 2019.
• Wright, Frances (1828). "Nashoba, Explanitory Notes, &c. Continued". New-Harmony Gazette. New Harmony, Indiana. p. 17.
• Wright D'Arusmont, Frances (1838). What is the Matter? A Political Address as Delivered in Masonic Hall. New York.
• Zinn, Howard (1980). A Peoples History of the United States. Harper and Row. p. 123.

• "Benjamin Lundy plan" (PDF). antislavery.eserver.org. Archived from the original (PDF) on October 10, 2015. Retrieved December 1, 2014.
• Connors, Robert J. (1999). "Frances Wright: First Female Civic Rhetor in America," College English 62 (1), pp. 30–57.
• Eckhardt, Celia Morris (1984). Fanny Wright: Rebel in America. Harvard University Press. ISBN 0-252-06249-3.
• Everett, L.S. (1831). An Exposure of the Principles of the "Free Inquirers." Boston: B. B. Mussey
• Horowitz, Helen (2002). Rereading Sex: Battles over Sexual Knowledge and Suppression in Nineteenth-Century America. Alfred A. Knopf.
• Kissel, Susan S. (1983). In Common Cause: the "Conservative" Frances Trollope and the "Radical" Frances Wright. Bowling Green. ISBN 0-87972-617-2.
• Perkins, Alice J. G. & Theresa Wolfson (1972). Frances Wright, Free Enquirer: The Study of a Temperament. Porcupine Press. ISBN 0-87991-008-9.
• Schlereth, Eric R. (2013). An Age of Infidels: The Politics of Religious Controversy in the Early United States. University of Pennsylvania Press.
• Waterman, William Randall (1924). Fanny Wright. Columbia University Press.
• White, Edmund (2003). Fanny: A Fiction. Hamilton. ISBN 0-06-000484-3.
• Wilentz, Sean (2004). Chants Democratic: New York City and the Rise of the American Working Class, 1788-1850. Oxford University Press.

വിക്കിചൊല്ലുകളിലെ ഫ്രാൻസെസ് റൈറ്റ് എന്ന താളിൽ ഈ ലേഖനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ചൊല്ലുകൾ ലഭ്യമാണ്‌:

• ഫ്രാൻസെസ് റൈറ്റ് എന്ന വിഷയവുമായി ബന്ധമുള്ള കൂടുതൽ പ്രമാണങ്ങൾ (വിക്കിമീഡിയ കോമൺസിൽ)
• Frances Wright at britannica.com
• Frances Wright, Woman's Advocate
• Biography with excerpt from Lectures
• The Germantown Museum. Andy Pouncey: Frances Wright.
• A Few Days in Athens
• രചനകൾ ഫ്രാൻസെസ് റൈറ്റ് ലൈബ്രറികളിൽ (വേൾഡ്കാറ്റ് കാറ്റലോഗ്)
• "D'Arusmont, Madame Frances" . എൻ‌സൈക്ലോപീഡിയ അമേരിക്കാന. 1920.
• Different sides of the picture. Four Women's Views of Canada (1816 - 1838). Submitted in partial fulfilment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy, by Susan Birkwood, Faculty of Graduate Studies, The University of Western Ontario, London, Ontario, 1997 (Ann Cuthbert Knight; Anna Brownell Jameson; Frances Trollope; Wright)