Прејди на содржината

Носии од Овче Поле

Од Википедија — слободната енциклопедија
Селани на оро во Овче Поле

Народната носија од Овче Поле се надоврзува на носијата од Бабуна со сличен облековен состав, но со одредени разлики во оформувањето и украсувањето на одделните облеки. [1]

Женска носија

[уреди | уреди извор]

Во женската носија кошулите се од бело домашно платно, со разнобојни пругасти шарки означени со народниот назив кенари, а на ракавите има разнобојни украсни тантели оји. Елекот, со широк ѕвонест долен дел, поетавен е со дебело конопно платно и со прошиени конци, и сиот е малку набран. Украсни оји се застапени и на другите делови на носијата. Околу половината се опашува тесно, декоративно, орнаментирано појасче - ѕуница и скутина - крпа, со вткаени пругасти и ситни геометриски шарки. [1]

Жени од Овче Поле во народни носии, во периодот меѓу двете светски војни
Женска носија - периодизација, трансформација и губење[2]
Облека, облековен дел,
украс
средина на
XIX век
крај на
XIX век
почеток на
XX век
период меѓу
двете војни
средина на
XX век
кошули
рокла кошула + + + + +
тресен кенар кошула + + + - -
кусо кошулче ? + + + +
манта ? + + + +
елек
лит елек + + + + -
пребиран елек ? + + + +
ѕунуца + + + + +
пешкири
прав пешкир + + + + +
упреко пешкир со краишта ? + + + +
елече
срмено елече ? + + - -
кадивфено елече ? - + + -
елече од бришалки ? - + + -
антериче ? + + + -
бришалки + + + + +
покривки за глава
бошча + + + - -
црна шамија со гранки - + + - -
каврак - - + + +
црна шамија со сорки - - + + +
накит
ќустек ? ? + + +
змија ? ? + + +
белегзии ? ? + + +
пафти + + + - -
чорапи
со орнаменти + + + - -
без орнаменти ? - + + +
опинци + + + + +

Машка носија

[уреди | уреди извор]
Мажи од во носијата од Овче Поле (1935)
Маж и жени во носии од Овче Поле

Платнените облеки во машката носија се од тенко платно кенарлија со кусо безракавно елече, преклопено на градите, ткаен, пругасто шарен, волнен појас, а машката скутина вута е со тесни црно бели пруги и ситни геометриски шарки на долниот дел. Носијата е дополнета со повеќе ткаени крпи бришалки што се носат на појасот, префрлени преку рамењата и на главата. Специјална овчарска наметка е кунтеш од светлосива валана волнена ткаенина, со украсни црни гајтани и кожув од штавена овча кожа. Овие два вида облеки, отпорни на студ и влага, - придружувајќи го овчарот, биле постојан состав на носијата на сточарот како облеки, но во исто време и како постилачи и покривачи при спиење на отворено, па оттаму и констатацијата на народот - ,,овчар без кунтеш и кожув е како без куќа". [1]

Машка носија - периодизација, трансформација и губење[2]
Облека, облековен дел,
украс
средина на
XIX век
крај на
XIX век
почеток на
XX век
период меѓу
двете војни
средина на
XX век
кошули
тоска + + + + +
ајта + + + - -
кратко кошулче + + + + +
гаќи + + + + +
ѕиври + + + - -
литарки + + + - -
појас + + + + +
бришалки + + + + +
вута + + + + +
елече + + + + +
долама + + + - -
кожуф + + + + -
кунтеш + + + + -
накит
ќустек ? ? + + +
танче ? ? + + +
капи
фес + + + - -
комитска капа - + + - -
капа со стреа - - - + +
чорапи колести + + + - -
подвески
ткаени + + + - -
монистрени - - + + +
опинци + + + + +
емении + + - - -

Детска носија

[уреди | уреди извор]
Деца во носии од овчеполието

Носијата кај женските деца се состои од: кошулче, елече, ѕуница и мало пешкирче, додека машките носат: гаќи, кошулче тоска, елече, појас, дури и колести чорапи. [2]

  1. 1,0 1,1 1,2 Томовски, Крум (1996). Етнологија на Македонците. Скопје: МАНУ. стр. 153 и 154. ISBN 9989-649-25-1.
  2. 2,0 2,1 2,2 Јаневски, Владимир (2012). Народната носија во Овче Поле (PDF). Завод за заштита на спомениците на културата и Музеј - Штип. стр. 101, 104 и 105. ISBN 9789989292774.

Надворешни врски

[уреди | уреди извор]