Прејди на содржината

Глобално ладење

Од Википедија — слободната енциклопедија
Просечни температурни аномалии за периодот од 1965 до 1975 година, земајќи ги предвид просечните температури за периодот од 1937 до 1946 година. Извор: НАСА ГИСТЕМП, 2000, 2001, 2002 година
Глобалните трендови на ладење наспроти глобалното затоплување во науката во 1970-тите

Глобалното ладење е процес на постепено ладење на Земјата, хипотеза која постулира глобално ладење на површината на Земјата и нејзината атмосфера до нејзината глацијација.

Хипотезата дека глобалното ладење се случува во 21 век нема значајна научна поддршка, но е поддржана од научни публикации за цикличноста на леденото време и тенденцијата на намалување на просечните годишни температури забележани од 1940-тите до раните 1970-ти. Можно е антропогеното затоплување, забележано од 20 век, да интервенирало во фазата на ладење на природниот циклус.

Хипотези

[уреди | уреди извор]

Во 21 век, хипотезата за глобалното затоплување, односно долгорочно зголемување на температурата на Земјата поврзана со техногени катастрофи и активностите направени од човекот, е најраспространета во научните кругови. Сепак, голем број истражувачи се расправаат за почетокот на следното ледено време, поврзано со период на намалена сончева активност и дека затоплувањето предизвикано од човекот нема да може да го задржи природното ладење, како резултат на што ново ледено време ќе започне на Земјата за една и пол илјади години[1].

Англискиот астроном Вилијам Х.Макри сугерирал дека Земјата, додека се движи со Сончевиот систем, редовно минува низ облак од космичка прашина, предизвикувајќи глобално ладење. При проучување на јадрото на лунарната почва донесено од експедицијата Аполо 15, биле откриени три слоја прашина во интервали од 100 милиони години, што ја потврдило хипотезата на Макри[2][2].

Во 2015 година, академикот на Руската академија на науките Р.И. Нигматулин тврдел дека моментално има глобално ладење предизвикано од влијанието на светскиот океан врз атмосферата, а ова ладење е веќе надредено со затоплување поради стакленички гасови: антропоген јаглерод диоксид, кој влијае на водената пареа. Дописен член (сега академик) на Руската академија на науките И. И. Мохов верувал дека не се зборува за глобално, туку за локално ладење[3].

Компјутерското моделирање покажа алармантни трендови како резултат на што во наредните 200-250 години топлата струја во Северен Атлантик ќе престане, а климата во Европа ќе стане многу постудена (просечната температура ќе се намали за 3-8 ℃), а Сахел ќе стане уште посув[4].

Леденото време настанало бидејќи концентрацијата на јаглерод диоксид паднала[5].

Хипотезата „нуклеарна зима“ е нашироко позната, опишувајќи го очекуваниот ефект на глобалното ладење како резултат на атмосферското загадување со прашина и чад по масовната употреба на нуклеарно оружје[6].

Истражувачите на сончевите дамки го предвидуваат почетокот на глобалното ладење во 2030 година[7].

Глобалното ладење ќе доведе до зголемување на површината на снежната покривка, што значи дека површината на Земјата ќе ги рефлектира сончевите зраци што паѓаат врз неа и ќе престане да се загрева[8].

Според еколозите од Урал, луѓето веројатно нема да можат да го запрат глобалното ладење за неколку илјади години[9].

Видовите кои постојано живеат на дното на Бајкалското Езеро процветале во плиоценот за време на првото длабоко и нагло глобално ладење [10].

CO2, температурата и концентрацијата на прашина измерени од Petit et al. од леденото јадро на Восток на Антарктикот.

Сегашно ниво на знаење

[уреди | уреди извор]

Загриженоста дека пониските температури ќе продолжат, а можеби и со побрзо темпо, е забележано дека е неточна, како што било оценето во Третиот извештај за проценка на IPCC од 2001 година.[11] Треба да се научи повеќе за климата. Сепак, растечките записи покажале дека краткорочните грижи за ладењето не се потврдени.

Што се однесува до изгледите за крајот на сегашното меѓуглацијално, додека четирите најнови меѓуглацијални периоди траеле околу 10.000 години, меѓуглацијалот пред тоа траел околу 28.000 години. Пресметките од типот на Миланкович покажуваат дека сегашниот меѓуглацијал веројатно би продолжил десетици илјади години природно во отсуство на човечки пертурбации.[12] Други проценки (Лутр и Бергер, засновани на пресметки на орбитата) ја наведуваат непречената должина на сегашната меѓуглацијална на 50.000 години.[13] А. Бергер изразил мислење во 2005 година (презентација на EGU) дека сегашната пертурбација на CO2 ќе трае доволно долго за целосно да го потисне следниот глацијален циклус. Ова е во согласност со предвидувањата на Дејвид Арчер и неговите колеги кои тврделе во 2005 година дека сегашното ниво на CO2 ќе го суспендира следниот глацијален период во следните 500.000 години и ќе биде со најдолго времетраење и интензитет на проектираниот меѓуглацијален период и е подолго од забележан во последните 2,6 милиони години.[14]

Извештајот од 2015 година на проектот Past Global Changes, вклучувајќи го и Бергер, велел дека симулациите покажуваат дека нова глацијација веројатно нема да се случи во следните приближно 50.000 години, пред да се случи следниот силен пад на летната инсолација на северната полутопка „ако било која концентрација на јаглерод диоксид во атмосферата остане над 300 ppm или кумулативни емисии на јаглерод надминуваат 1000 гигатони јаглерод. „Само за атмосферска содржина на јаглерод диоксид под прединдустриското ниво може да дојде до глацијација во следните 10 000 години. Со оглед на континуираните антропогени емисии на јаглерод диоксид, глацијалниот почеток е многу малку веројатно да се случи во следните 50.000 години, бидејќи временскиот распоред за јаглерод диоксид и намалувањето на температурата кон непречени вредности во отсуство на активно отстранување е многу долго [IPCC, 2013], а само слабото прецесионално принудување се случува во следните два прецесионални циклуси. (Прецесионалниот циклус е околу 21.000 години, време кое е потребно за перихелот да се движи до крај во тропската година.)[15]

Како што покажал извештајот на НАСА, научните сознанија за климатските промени биле понеизвесни отколку што се денес. Во времето кога Расул и Шнајдер го напишале својот труд од 1971 година, климатолозите сè уште не го препознале значењето на стакленички гасови освен водена пареа и јаглерод диоксид, како што се метан, азотен оксид и хлорофлуоројаглероди.[16] На почетокот на таа деценија, јаглеродниот диоксид бил единствениот широко проучен стакленички гас под влијание на човекот. Вниманието привлечено кон атмосферските гасови во 1970-тите поттикнало многу откритија во следните децении. Како што се менувал температурниот модел, глобалното ладење било од опаѓачки интерес до 1979 година.[17]

Заблуда за леденото доба

[уреди | уреди извор]

Вообичаен аргумент што се користи за да се отфрли значењето на климатските промени предизвикани од човекот е да се тврди дека научниците покажале загриженост за глобалното ладење кое не се остварило, и затоа нема потреба да се внимава на тековните научни грижи за глобалното затоплување.[18] Во една статија од 1998 година за промовирање на петицијата во Орегон, Фред Сингер тврдел дека експертската загриженост за глобалното затоплување треба да се отфрли врз основа на тоа што, како што тој ги нарекол „истите хистерични стравови“, кои наводно претходно биле изразени за глобалното ладење.[19]

Во уметноста

[уреди | уреди извор]

Поврзано

[уреди | уреди извор]
  1. „Через полторы тысячи лет может начаться новый ледниковый период“ (руски). ИА «Научная Россия». 2015-10-30. Архивирано од изворникот на 2019-10-13. Посетено на 2019-08-16. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  2. 2,0 2,1 . стр. /. Занемарен непознатиот параметар |name-list-style= (help); Отсутно или празно |title= (help)
  3. Шаракшанэ, Сергей (2015-03-18). „Глобальное потепление и глобальное похолодание“ (руски). ИА «Научная Россия». Архивирано од изворникот на 2018-09-27. Посетено на 2019-08-16. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  4. „Течения в Атлантике сулят похолодание“ (руски). ИА «Научная Россия». 2014-12-10. Архивирано од изворникот на 2018-09-27. Посетено на 2019-08-16. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  5. „CO₂ и глобальное похолодание“. Элементы (руски). 205-04-13. Архивирано од изворникот на 2015-11-17. Посетено на 2015-11-16. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help); Проверете ги датумските вредности во: |date= (help)
  6. „«Мозговой центр» Горбачёва“ (руски). ИА «Научная Россия». Архивирано од изворникот на 2019-03-27. Посетено на 2019-08-16. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  7. „Сюрпризы «вечного льда»“ (руски). ИА «Научная Россия». Архивирано од изворникот на 2020-06-17. Посетено на 2019-08-16. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  8. „Мнения ученых“ (руски). ИА «Научная Россия». Архивирано од изворникот на 2019-10-13. Посетено на 2019-08-16. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  9. „Новый ледниковый период наступит через несколько тысяч лет“ (руски). ИА «Научная Россия». Архивирано од изворникот на 2018-09-27. Посетено на 2019-08-16. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  10. „Что грозит Байкалу?“ (руски). ИА «Научная Россия». Архивирано од изворникот на 2018-09-27. Посетено на 2019-08-16. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  11. Intergovernmental Panel on Climate Change. "Climate Change 2001: The Scientific Basis". Archived from the original on March 5, 2016. Retrieved November 17, 2005.
  12. Augustin, L.; Barbante, Carlo; Barnes, Piers R. F.; Marc Barnola, Jean; Bigler, Matthias; Castellano, Emiliano; Cattani, Olivier; Chappellaz, Jerome; et al. (June 10, 2004). "Eight glacial cycles from an Antarctic ice core"
  13. Berger, A.; Loutre, M. F. (August 23, 2002). "An Exceptionally Long Interglacial Ahead?". Science. 297 (5585): 1287–8. doi:10.1126/science.1076120
  14. Archer, David; Ganopolski, Andrey (May 5, 2005). "A Movable Trigger Fossil Fuel CO2 and the Onset Of The Next Glaciation". Geochemistry, Geophysics, Geosystems. 6 (5): Q05003. Bibcode:2005GGG.....6.5003A. doi:10.1029/2004GC000891.
  15. Interglacial Working Group Of PAGES (November 20, 2015). "Interglacials Of The Last 800,000 years" (PDF). Reviews of Geophysics. 54 (1): 162–219. Bibcode:2016RvGeo..54..162P. doi:10.1002/2015RG000482. hdl:2078.1/175429
  16. Weart, Spencer. "Other Greenhouse Gases". The Discovery of Global Warming. Archived from the original on January 7, 2003. Retrieved November 17, 2005.
  17. World Climate Conference 1979". Was an imminent Ice Age predicted in the '70s? No. Retrieved November 17, 2005.
  18. Lara-Cabrera, Raúl; Cotta, Carlos; Fernández-Leiva, Antonio J. (2014). Using Self-Adaptive Evolutionary Algorithms to Evolve Dynamism-Oriented Maps for a Real Time Strategy Game. Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg. стр. 256–263. ISBN 978-3-662-43879-4.
  19. November 19, 2005. University of Arizona Press. 2022-08-09. стр. 153–154.
  20. „Колобаха // Kolobakha“ (руски). 32-й Московский Международный кинофестиваль. Архивирано од изворникот на 2022-04-08. Посетено на 2021-04-30. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)

Надворешни врски

[уреди | уреди извор]