Radama II

Radama II dia mpanjaka malagasy merina izay nanjaka tao amin' ny Fanjakan' i Madagasikara nanomboka tamin' ny taona 1861, taona nahafatesan-Ranavalona I reniny, ka hatramin' ny taona 1863 nahafatesany. Tsy naharitra teo amin' ny fitondrana Radama II satria novonoin' ireo izay tsy faly tamin' ny fomba fitondrany izay heverin' izy ireo fa tsy firaharahana ny fomban-drazana sy ny fomba tokony hitantanana ny fanjakana. Ny mpanjakavavy Rasoherina vadiny no nandimby azy tamin' ny nahafatesany.

Tsy fantatra ny tena rainy satria efa maty iray taona mahery Radama I vadin-dreniny vao teraka izy tamin' ny taona 1829 ary tamin' ny taona 1863 no nahafatesany.

Rakoto, zanakalahin-dRanavalona I, no nandimby an-dreniny, ka naka ny anarana hoe Radama II.

Teo dia lalam-piainana vaovao, hafa tokoa noho ny tamin' ny teo aloha, no niainan' ny Nosy, satria raha lozabe sy tsy mba nandefitra ny mpanjakavavy Ranavalona I, ity zanany nandimby azy kosa dia tena olon' ny fo sy malalaka. Ny tena mba faniriany dia ny hanamaivana ny fahorian' ny vahoakany sy ny hahasambatra azy.

Toa ny niaina fitsanganana tamin' ny maty ny vahoaka tamin' izany, vahoaka afa-patorana ka nahazo fahafahana. Nandritra ny fotoana fohy nanjakany, dia nomen-dRadama II fahafahana ny andevo rehetra teo amin' ny tany nofeheziny.

Nifanerasera tamin' ny sokajin' olona izay noheverina tamin' izany fotoana izany ho ambany izy ary tsy dia niantehitra tamin' ny andriana firy.

Nikasa hanangana fanjakana môderna Radama II ka namela malalaka ny fivavahana kristiana sy ny fidiran' ny vahiny teto Madagasikara. Nofoanany ny fanamelohana ho faty.

Nasaina natsahatra ny fanenjehana ny Kristiana (Prôtestanta) ary nomeny vahana ny fananganana ny Eglizy katôlika rômana, nofoanany ny haban-tseranana, ary nomeny alalana honina ny vahiny.

Noho izy tsy mba nanafina ny fitiavany ny Frantsay sy ny andriandehibeny, dia nangataka tamin' i Napoléon III izy hanendry solontenam-panjakana frantsay ao Antananarivo. I Jean Laborde, namana akaikin' ny mpanjaka no voatendry tamin' izany, ary izy kosa dia nanendry an' i Lambert ho lehiben' ny Masoivohon' i Madagasikara tao Paris.

Ny hatsaram-panahin' ny mpanjaka anefa dia lasa nivadika ho fahalemena ihany koa. Nisy antokon' olona mpankahala azy nitsangana malaky, ka Rabodo vadiny indrindra no lohany tamin' izany. Notoheriny ny fitondran' ny vadiny, ka nikononkonona ny hanjera ny fanjakany izy. Io antoko mankahala an-dRadama II io no nohararaotin' ny Anglisy niarahan-dia mba hahafahany mampahazo laka ny pôlitika viktôriana. I Ellis, misiônera anglisy, no isan' ny nandranitra ny toe-draharaha raha nanaparitaka fa tadiavin' ny Frantsay halaina an-keriny ny tanim-pirenena malagasy ka mila tapahina haingana dia haingana ny fifandraisana amin' i Frantsa sy Napoléon III. Babony hatramin' ny fon' ny praiminisitra Rainivoninahitriniony (1852-1865).

Radama II dia nanandrana ny hamaha ny pôlitikam-piarahamonin' ny mpanjakavavy, saingy roa taona taty aoriana dia noroahin' ny praiministra Rainivoninahitriniony sy ny fifanarahana amin' i Andriana sy ny Hova, izay nanandrana namarana ilay fahefana feno nananan' ny mpanjaka.

Tamin' ny 11 Mey 1863 dia nisy nahazo baiko tamin' ny praiminisitra ka namono an-dRadama II. Rabodo vadiny no voatendry ho mpanjakavavin' i Madagasikara nandimby azy, nitondra ny anarana Rasoaherina.

Mpanjaka merina

• Andrianampoinimerina (1787-1810)
• Radama I (1810-1828)
• Ranavalona I (1828-1861)
• Radama II (1861-1863)
• Rasoherina (1863-1868)
• Ranavalona II (1868-1883)
• Ranavalona III (1883-1897)

Samihafa

• Andriana
• Hova
• Tantaran' i Madagasikara

• Ade Ajayi, Jacob Festus (1989). Africa in the Nineteenth Century until the 1880s. Paris: UNESCO. ISBN 9780520039179. Retrieved February 3, 2011.
• Brown, Mervyn (2002). A History of Madagascar. New York: Markus Wiener Publishers.
• Chapus, G.S.; Mondain, G. (1953). Un homme d'etat malgache: Rainilaiarivony (in French). Paris: Editions Diloutremer.
• De La Vaissière, Camille (1884). Histoire de Madagascar: ses habitants et ses missionnaires, Volume 1 (in French). Paris: Victor Lecoffre. Retrieved February 3, 2011.
• Delval, Raymond (1972). Radama II, prince de la renaissance malgache: 1861–1863. Paris: Éditions de l'École.
• Françoise Raison-Jourde, Bible et pouvoir à Madagascar au 19^e siècle, Karthala, Paris, 1991, 848 pages.
• Nicolas Martin, Symboles royaux et rivalités à la cour de Radama II, Antananarivo, 2021, 92 pages.
• Oliver, Samuel (1886). Madagascar: An Historical and Descriptive Account of the Island and its Former Dependencies, Volume 1. New York: Macmillan and Co. Retrieved February 3, 2011.
• Pfeiffer, Ida (1861). The last travels of Ida Pfeiffer: inclusive of a visit to Madagascar. London: Harper. Retrieved February 6, 2011.
• Prout, Ebenezer (1863). Madagascar: Its Mission and Its Martyrs. London: London Missionary Society. Archived from the original on June 28, 2011. Retrieved February 12, 2011.
• R.P. Henry de Régnon, Madagascar et le roi Radama II, Paris, 1863, 204 pages.
• Raymond Delval, Radama II, prince de la renaissance malgache, 1861-1863, Éditions de l'École, Paris, 1972, 959 pages.