Sokon

Sokon (Artocarpus altilis) iyâ arèya nyamana bhungka sè andi' buwâ. Tamenan arèya tamaso' ka dâlem famili Moraceae. Buwâna sokon arèya tak andi' bighi bân bâdâ bàgiyan sè lembu', ènga' roti mon la marè è massak . Mangkana rèng-orèng Èropa onèngga ka buwâ rèya "buwâ roti" otâbâ breadfruit ( Ingg.) bân broodvrucht ( Bld.). Tamenan arèya èkoca' kèya timbul, kulur (Sunda), otâbâ kluwih (Jhâbâ), kulu (Aceh), kalawi (Minang), bakara' (Makasar), bân sukun (Indonesia). Kolèk buwâna aberna ijo kakonèngan.

Tamenan rèya biasana bisa tèngghi ra-kèra 30 meter, makkè bâdâ sè coma bellâsân meter. Asal-usulla tamenan rèya ra-kèra dâri Kepulauan Nusantara ka Papua. Ra-kèra jâmânna padhâgângan ahèr Kerajaan Majapahit, sokon nyalamber dâri Pulau Jhâbâ ka Pulau Maluku. Penjajahan bhângsa Èropa aghâbhây sokon nyalamber kadimmah-dimmah.

Buwâ sokon arèya sombher karbohidrat è è daèrah tropis, aotama è Kepulauan Pasifik bân Asia Tenggara. Buwâ sokon kennèng è massak bhuto otâbâ è potongː è kokos, è ghuring, è sangngar, bân è tono. Buwâ sokon kennèng ê ghâbhây karèpè', caranaː buwâna è res-èrès tèpès terros è ghuring. Buwâ sè marè è kerrèngngaghi kennèng è ghâbhây teppong. Dâunna kennèng è ghunaaghi ghâbhây pakan kèbàn. Kolè' bhungkana lambâ ê ghâbhây bahan kalambhi. Ghettana è ghunaaghi ghâbhây nambhel parao. Kajuna bhungka arèya kennèng kaghâbhây pakakas bân parao.

• Smith, N.J.H, J.T. Williams, D.L. Plucknett, and J.P. Talbot. 1992. Tropical Forest and Their Crops. Cornell Univ., Ithaca.
• Verheij, E.W.M. dan R.E. Coronel (eds.). 1997. Sumber Daya Nabati Asia Tenggara 2: Buah-buahan yang dapat dimakan. PROSEA – Gramedia. Jakarta.