Zoondag

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

De zoondag is 'nen daag in de week. Oersprunkelek waor 't d'n iersten daag; in de westerse werkweek is 't evels de zevende en lèsten daag gewore.

D'n daag is verneump nao de zon; 't woord zoondag is daan ouch 'n sumpel lienvertaoling vaan 't Latiens Solis dies daan wel 't Aajdgrieks ἡμέρᾱ Ἡλίου hèmera Hèliou. De zon waor in 't Ptolemeïsch stèlsel ein vaan de zeve planete; de aander weekdaog zien nao de aander planete geneump. Daobij gol de zon in väöl culture ouch es 'ne god (Helios bij de Grieke; in minder maote ouch Sol Invictus bij de Romeine). 't Astronomisch symbool veur de zon ☉ woort veural vreuger ouch es teike veur de zoondag gebruuk. In de Romaanse taole heet me de naom zoondag neet gehawwe; hei sprik me vaan d'n 'Daag vaan d'n Hier' (domenica, dimanche etc.).

De zoondag waor en is in 't volksgeluif algemein 'ne gelöksdaag, um de positief associaties die de zon mètbringk. Dit kin hiel good vaan invlood zien gewees op de vreug christene, die d'n daag vaan rös en gebed versjove vaan de sabbat (op zaoterdag; in de Romeinse cultuur zeker geine gelöksdaag) nao de zoondag. Bekans alle christeleke genoetsjappe doen de mès of deens op dezen daag, allein get klein christeleke genoetsjappe wie de zevendendaagsadventiste koume op zaoterdag bijein.

In alle vaanajds christeleke len is de zoondag de wètteleke rösdaag. Ouch in 't islamitisch meh seculier ingestèld Turkije is dat zoe; 't land zeuk daomèt aonsleting bij Europa. Op zoondag weure dèks sportmatche gespäöld en in väöl len verkezinge gehawwe. Bij sommege christene gief dat evels probleme, umtot ze meine tot de zoondagsrös heimèt weurt versteurd. Dit is oonder mie bij de orthodox-prottestante in Nederland zoe. Daorum weure in dit land verkezinge op goonsdag gehawwe, en speule amateurvoetbalclubs op prottestantse groondslaag dèks op zaoterdag.