SpaceX

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

SpaceX (officieel Space Exploration Technologies Corporation) is 'n Amerikaans ruimtevaartbedrief wat is opgeriech in 2002. Het hoofkerteer is gevesteg in Hawthorne, Californië.

SpaceX is opgeriech door Elon Musk, mèt-opriechter vaan Paypal. In 2006 investeerde heer $ 100 mieljoen vaan zien eige geld in 't bedrief.

In ierste instantie is gewèrk aon de oontwikkeling vaan de Falcon 1, 'n ein-motorege rakèt. Nao 3 mislökde lanceringe in 2006, 2007 en 2008 lökde 't oeteindelek in 2008 en 2009 'n vrach in 'n baon um de Eerd te bringe.

Heinao is me gestop mèt de Falcon 1 um ziech touw te lègke op de Falcon 9. Dees rakèt gebruuk 9 Merlin-1C motors in d'n iersten trap en in 2010 lökden 't es ierste privébedrief um 'n capsule ('t Dragon-ruimtesjeep) in de ruimte te bringe en weer te laote trökkiere op Eerd (via 'n landing op zie). Op 24 mei 2012 lökden 't um 'n Dragon-capsule te koppele aon 't ISS (de koppeling woort oetgevoerd door André Kuipers).

Nao vief lanceringe vaan de Falcon 9 v1.0 woort de nuie Falcon 9 v1.1 in gebruuk genome. Dees rakèt is 'n stök groeter (68,4 ipv 58,9 meter) en gebruuk de nuiere Merlin-1D motors, die 60% mier krach lievere.

Dees versie woort opgevolg door de Falcon 9 v1.1 FT (Full Thrust), woebij de motors weer 20% krachtiger woorte. D'n twieden trap woort 2 meter langer. Ouch woort d'n iersten trap oetgerös mèt landingspuu. Heidoor woort 't meugelek um d'n iersten trap trök te laote kiere naor Eerd en te laote lande (op land of op zie op 'n drone-sjeep). D'n ierste kier in de historie tot dit lètste gebäörde waor op 22 december 2015.

SpaceX is drök bezeg met de dooroontwikkeling vaan de Dragon-capsule zoetot die ouch gebruuk kin weure um lui te vervoere. Daoneve is me bezeg mèt de oontwikkeling van Dragon 2, boemèt 't meugelek moot weure om ouch op land te lande en oeteindelek op Mars.

Daoneve weurt 'n väöl sterkere rakèt oontwikkelt, die me Falcon Heavy neump. In princiep besteit die oet 3 aonein gekoppelde ierste trappe vaan 'ne Falcon 9 (zuuch 't euverziechspleetsje heibove). De ierste tesvlöch vaan Falcon Heavy steit veur begin 2018 op de planning.

Veur de weiere touwkoms is me bezeg met 't zoegonaomde Interplanetary Transport System. Heimèt moot 't meugelijk weure um 100 passagiers te verveure nao Mars. 't Gehiel besteit oet 'n boosterrakèt, 'n ruimtesjeep en 'n tanksjeep (wat zjus zoe oetzuut wie 't ruimtesjeep). De booster mèt 't ruimtesjeep weurt iers gelanceerd. 't Ruimtesjeep blijf in 'n baon um de Eerd, boenao de booster weer zal lande op Eerd en weer gelanceerd zal weure mèt 't tanksjeep. 't Tanksjeep zal 't ruimtesjeep bijtanke en daonao weer lande op Eerd. 't Ruimtesjeep kin daonao aon zien reis beginne nao Mars (of meugelek nao aander planete).