Naar inhoud springen

Oer

Van Wikipedia

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


Dit artikel geitj euvere tiedseinheid. Veur 't orgaan van geluid, zuuch: oear.

't Oer is 'n einheid van tied en wuuertj gediffenieerdj es d'n tied van 3600 sekónd of 60 menuut van 60 sekónd. 'n Etmaal doertj 24 oer, 'n waek 168 oer, e kwartaal gemiddeldj óngevieër 2191,5 oer en e jaor gemiddeldj óngevieër 8766 oer. 't Internationaal weitesjappelik symbool is h.

Vreuger diffenisies van 't oer wore:

  • E twellefdje deil vannen tiedsdoer tösse zónsopkóms en zónsóngergank. Door dees diffenisie wore de oeren op 'ne zómmerdaag langer es inne wintjer en begós de mörge mit 't ieëste oer. De Romeinen enne Grieke gebroekdje dees diffenisie en verdeildje de nach in drie of veer nachwake. Later woort de nach (d'n tied tösse zónsóngergank en zónsopkóms) ouch verdeildj in twellef oere.
  • De verdeiling van 'nen daag in twellef oer zów nao analogie mitte twellef maondje in e jaor kónne zeen opgevatj. 't Getaal 12 is namelik mekkelik deilbaar door twieë, drie, veer en zès. Vermeinigvöljig mit twieë guuef 't veerentwintjig, mit vief bekump me zèstig en mit dertig (=5×6) 360. Dit saort symmetrie woort inne Aadheid döks gebroek bie maeteinheje.
  • E veerentwintjigste deil vanne waorgenómme zónnedaag, det is d'n tiedsdoer tösse twieë memènte det de zón op 't hoeagste puntj steitj. Ouch door dees diffenisie varieertj d'n tiedsdoer van 't oer, ómdet de lingdje van 'ne zónnedaag gedoerendje 't jaor varieertj.
  • E veerentwintjigste deil vanne gemiddeldje zónnedaag. Dit is 'n tamelik kónstante diffenisie van 't oer, mer ómdet de aerd inne loup vannen tied get lanksemer geitj drejje wuuertj 't oer volges dees diffenisie ummer langer.

't Waord "oer" wuuertj ouch gebroek es verkórting veur "ermbandjoer" (Nederlandjs: horloge), en zelfs einig anger klok.

Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Oer&oldid=383711"