Kleine-Briegel

Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. Ómdat 't plaatsgebónge is, maogs doe 't ómzètte nao 't Briegels, es te dit dialek sjpriks.

Kleine-Briegel (Nederlands: Kleine Brogel) is e dörp en deilgemeinte vaan Peer, in de Limbörgse Kempe in 't noorde vaan Belsj Limbörg. Kleine-Briegel had in 2012 1.813 inwoeners.

In Kleine-Briegel woorte urne oet d'n Iezertied gevoonte. In de prehistorie leep 'ne weeg vaan Diest nao Peer euver Kleine-Briegel.

De plaots weurt veur 't iers geneump in 1222 in de gelatiniseerde vörm Minor Broglia. Wie de groeter naober Groete-Briegel kin me de naom verklaore oet brook, wat moeras wèlt zègke. Al väöl ieder, roond 800, waor 't 'n zelstendege parochie, 'n kwartskèrk oonder 't kloester vaan Aldeneik. In wereldlek opziech veel 't dörp evels oonder Pelt. Pas in de Fransen tied woort Kleine-Briegel 'n apaarte gemeinte, wat 't tot 1970 zouw blieve.

In de negentienden iew wèrkde väöl teute vaanoet Kleine-Briegel. Sommege vaan de boerderije die ze hadde bestoon nog.

Kort nao d'n Twiede Wereldoorlog, in 1945, riechde de Geallieerde hei e vleegveld in, wat nao 1951 oetgreujde tot Vleegbasis Kleine-Briegel. Dit zouw ein vaan de belaankriekste bases in 't Belsj weure, en ouch ein mèt 'n centraol rol veur de NAVO in Europa. Ind 2010 woort oet geleekde tillegramberiechte op WikiLeaks bekind tot me op de basis ouch atoombomme heet opgeslaoge. In 2019 woort dit officieel bevesteg.

Kleine-Briegel ligk aon de rand vaan 't Kempisch Plateau, op 60 meter huugde. Nao 't weste touw löp dat oet nao 't daal vaan d'n Dommel.

Op de zandgroond vaan Kleine-Briegel kin 't soms hendeg werm weure. In juli 2019 woort e hei nui Belsj wermderecord gevesteg wie 't 40,6°C woort.

Belaankriek monumint in 't dörp is de Sint-Ursulakèrk (foto). De kèrk zelf stamp mer oet 1908, meh d'n torie is wel othentiek gotisch (vieftienden iew). Oet naoventrint dezelfden tied (1892) stamp de Kapèl vaan Slevrouw vaan Bijstand ('t Teutekepelke). Belaankriekste pebliekstrèkker is evels de militaire vleegbasis. 't Gief hei e museum zoewie 'n spottersplaots.

Gemeinte Peer
Deilgemeintes, dörper en gehuchte: Peer (Belsj) · Groeëte-Briegel · Kleine-Briegel · Wiechmôôl