Frankisch

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

't Frankisch waor 't dialek vaan 't Germaans volk de Fraanke. 't Behuurde tot de Wesgermaanse taole.

De Fraanke hadde ziech in 't Roemeins Riek gevesteg es federatie, boondgenote, vaan de Roemeine, en wel in noord-Gallië. Bij de val vaan 't Roemeins Riek en de Groete Volksverhuzing verplaotsde de Fraanke ziech nao 't noorde en ooste touw, en bouwde 'n ummer groeter riek op. Oonder keizer Sjarel de Groete besloog dit riek gans Fraankriek (wat ziene naom vaan dit volk heet), Duitsland, de Nederlen, de Alpelen en deile vaan Spanje en Italië. In de zuideleke Nederlen en Midde-Duitsland woort 't Frankisch de volktaol; in de ander gebejer, boete in 't uterste zuie, leet de Frankische taol dudeleke spore nao es superstraottaol.

Op 't groondgebeed vaan de Nederlen heet 't Frankisch taolgebeed ziech daonao nog wijer oetgebreid; aon de kös oontstoonte zoe taolvörm mèt e sterk Ingweoons substraot.

Kinmerke vaan 't Frankisch in vergelieking mèt de ander Wesgermaanse dialekte zien 't laote valle vaan de twie zwakke verbeklasse (in tegestèlling tot 't Fries), behaajd vaan de versjèllende verbe-oetgeng in 't miervoud (1e persoen -ans, 2e -ath, 3e and, gein einheidsmiervoud wie 't Fries -a of 't Saksisch -ad), 't prefix ga- veur voltoejde particiepe en de döbbel oontkinning (en ... ni(u)t).

De Hoegduitse expansie maakde al snel 'n ind aon de relatief einheid in 't Frankisch, en deilde de taol in in Nederfrankisch, Middelfrankisch en Hoegfrankische dialecte. Allewijl besleit 't Frankisch taolgebeed hoonderde, zoeneet doezende dialekte. Oonder mie 't Limburgs, 't Nederlands en 't Duits (de standaardtaol entans) zien Frankisch vaan karakter.