Builer

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

'ne Builer of 'ne boiler, owwel 'ne wermwaterkaetel geneump, is e toestèl veur water mit op te wurme, op te slaon en werm te haje.

In taengestèlling toet 'ne geizer, wo 't water allein wuuertj opgewurmp wen dao vraog nao is (door 't äöpene vanne wermwaterkraan), wuuertj bie 'ne builer 'ne veurraod aan water in e thermisch geïsoleerdj vaat kónstantj op temperatuur gehaje. 't Water kan drek (op aerdgaas of op lektriciteit) of indirek (door 'ne cv-kaetel op aolje, gaas of pellets of via 'ne zóncollector) waere verwurmp.

Bie 't tappe van werm water wuuertj 't verbroekdje water inne builer automatisch aangevöldj en op temperatuur gebrach. De builer in 'n hoeshaje maak gebroek van 't princiep det kaad water zwaorder is es werm water. De waterveurraod inne builer wuuertj anen óngerkantj via 'nen inlaot aangevöldj mit kaad water wen werm water via 'nen oetlaot ane baovekantj wuuertj aafgenómme. De aansloeting veure kaadwateraanveur zitj ane baovekantj, mer 't water wuuertj via 'n piep toet ónger in 't waterrizzervwaar gelèdj. Zoea wuuertj de waterkolóm es 't woor ómhoeaggeduudj. 't Water waeg dus van ónger nao baoven inne builer.

Inne builer mingk 't kaad water zich neet of koum mit 't werm water, ómdet kaad water zwaorder is es werm water en dus óngerin blief. 't Waterpiel inne builer is ummer kónstantj; 't water raak duus neet "op" wie me döks zaet, meh de builer kan de wermwatervraog op det moment neet aan. d'n Opwermtied van 't kaad water is dus te lang veure temperatuur op det moment op piel te haje. Dit kump doordet water 'n hoeag wurmdjecapaciteit haet en dus väöl innerzjie nuuedig haet veur op temperatuur te kómme.