Haushong

Gallus gallus domesticus
Haushénger (Gallus gallus domesticus)
Systematik
Räich: Déiereräich Stamm: Chordata Klass: Vullen Uerdnung: Héngervullen Famill: Phasianidae Gattung: Gallus Aart: Bankivahong
Wëssenschaftlechen Numm
Gallus gallus domesticus „Linnaeus“ 1758

D'Haushong (Gallus gallus domesticus) ass eng Zuuchtform vum Bankivahong, engem Wëllhong aus Südostasien, a gehéiert zu der Famill Phasianidae. Landwirtschaftlech gi se zum Gefligel gezielt.

D'männlecht Haushong nennt een Hunn, de kastréierten Hunn Chapon. D'Weibchen heescht Hong oder Hung, wa Jonker dobäi sinn, Kluck. Déi jonk Hénger heeschen allgemeng Jippelcher oder Hénkelen. E jonkt erwuessent Hong ass eng Pëll. Gëtt de jonken Hunn an der Kiche verschafft, gëtt e Poulet genannt.

D'Haushong weit tëscht 1,5 bis 5 kg jee no Rass. Gewéinlech ass den Hunn 1 kg méi schwéier wéi d'Hong. Et gëtt do donieft och Zwergrassen, déi tëscht 500 an 1200 Gramm weien. Typesch fir Hénger ass di rout Kräid oder de roude Kamp, dee beim Hunn méi grouss ass wéi beim Hong. Den Hunn huet och e méi laange, séchelfërmege Schwanz.

Den Hunn "kréit" (mat der Onomatopee "Kikeriki" erëmginn), d'Hénger "gackeren" (vereelzt ë. a. och nach: "gaaksen, "gaken", "kakelen", "käcksen").

Den natierleche Kascht vun Hénger si Kären, Gras an änlech Planzen, Wierm, Schleeken, Insekten an aner Klengdéiere bis zur Gréisst vu Mais.

Haushénger kënnen am Joer zirka 250 bis 300 Eeër leeën, wann hinnen dat frësch geluecht Ee ewechgeholl gëtt.

Schanken, déi a China fonnt goufen, deiten doropshin, datt schonn an der Neisteenzäit (6. Joerdausend v. Chr.) d'Hénger domestizéiert waren. A Mëtteleuropa sinn déi eelst archeologesch Hiweiser op Héngerhaltung aus der fréier Eisenzäit (Hallstattkultur).

Geschat gi se wéinst den Eeër déi se leeën a wéinst hirem Fleesch. Hénger déi wéinst der Zuucht e méi en Héicht Alter krute kënnen nach als Zoppenhénger oder als Paschtéitefleesch verschafft ginn.

• Norbert Benecke: Der Mensch und seine Haustiere. Die Geschichte einer jahrtausendealten Beziehung. Stuttgart, 1994. ISBN 3-8062-1105-1
• B. & L. Peitz: Hühner halten. Stuttgart, 1998. ISBN 3-8001-7381-6
• F. E. Zeuner: Geschichte der Haustiere. München, 1967. ISBN B0000BUB5T

• 
  En Hunn virum Mëschtekoup
• 
  Hong
• 
  Jippelchen

• Héngeree

Commons: Haushénger – Biller, Videoen oder Audiodateien