Севастополь

Шаар Акжар Желек Герб Өлкө [[ Украина]] Украина Тарыхы жана Географиясы Негизделген күнү 14-июль 1783 Отурукташкан жай статусу 1783 Калкы Сандык идентификаторлор

Севастополь (укр. Севастополь; грек. Σεβαστούπολη — "императорлук / улуу / урматтуу шаар") же Акжар (кырым-тат. Aqyar) — Крым жарым аралынын аймагындагы порт шаар. Крым Муктар Республикасынын курамына кирбейт, Украинанын 27 административдик бирдиктеринин бири.

Крым жарым аралынын түштүк-батышында, көп сандаган (30дан ашык) Кара деңиз булуңдарынын жээгинде жайгашкан өзгөчө статуска ээ шаар, алардын эң маанилүүсү жана эң чоңу Акжар болуп саналат, анда негизги деңиз базасы жана ири порттору жайгашкан. Кара деңиздин суулары батыштан жана түштүктөн жууп турат. Кырым тоолорунун үч кыркалары тең аймактын аймагынан келип чыгат: Сырткы, Ички жана Башкы.

2014-жылдын мартынан бери шаар убактылуу Орусиянын мыйзамсыз аскердик басып алууда турат, бул БУУнун Башкы ассамблеясынын Украинанын аймактык бүтүндүгүн колдоо боюнча резолюциясы менен толук тастыкталган.

1783-жылы Ахтияр булуңунун жээгинде түптөлгөн булуңдун аты Акяр конушунан келип чыккан (кырым татарчасынан ак — «ак», яр — «жар»).

1784-жылы Крым хандыгы аннексиялангандан кийин орус императрица Екатерина IIнин «Грек долбоорунун» алкагында шаар грекче Севастополь деп аталган^[1]. Грекчеден которгондо себастос "ыйык", "улуу", "ардактуу" дегенди билдирет, ошондой эле "Sebastos" Византиянын императордук титулу, латынча "Август", polis - "шаар" дегенге окшош.

1797-жылы император Павел I шаардын атын Ахтияр деп өзгөрткөн, бирок Севастополь деген аталыш ошол убакта параллелдүү колдонулуп келген, муну ошол кездеги карталар тастыктап турат. 1826-жылы Севастополь деген аталыш шаарга кайтарылган^[2].

15-кылымга чейинАкжардын ордунда, Херсонес шаары (Корсундун байыркы русчасы) болгон.

1. ↑ Олексій Мустафін. Вигадані міста Причорномор'я. Краплені карти Російської імперії
2. ↑ 29.02.1826, ПСЗ-2, № 222(жеткиликсиз шилтеме — 'тарыхы).