Here naverokê

lêv

Ji Wîkîferhengê
 Binêre herwiha: lev

Kurmancî

[biguhêre]

Bilêvkirin

[biguhêre]
[biguhêre]
Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî lêv lêv
Îzafe lêva lêvên
Çemandî lêvê lêvan
Nîşandera çemandî wê lêvê wan lêvan
Bangkirin lêvê lêvino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî lêvek lêvin
Îzafe lêveke lêvine
Çemandî lêvekê lêvinan
lêv (1)

lêv mê

  1. Herdu deriyên devî yên nerm û bigoşt yên ku ji hev dûr dikevin dema ku dev vedibe.
    lêva jêrîn anku lêva binî û lêva jorîn anku lêva serî.
    lêv ramûsandin yan ramûsan anku lêv maç kirin
    • Ji bo kêfa jina min lê neşikê û wê tempoya xwe dewam bike, bêyî ku kes bibîne min li mitfaxê lêvên wê maçî kir, tepek li kulîmeka wê ya rastê xist, bi çend gotinan pesnê wê da, pê rê bişirîm, paşê dageriyam odeya rûniştinê û min mêvan keremî xwarinê kirin. — (Firat Cewerî, Payiza Dereng, Avesta, 2014, r. 16)
  2. rex, hindav, tixûb, sinor
    li ser lêva zinarê
  3. dev an rexê jorîn yê amanan anku firaqan:
    Kûp heta ber lêvê tijî bû.

Ji wêjeya klasîk

[biguhêre]

Bi alfabeyên din

[biguhêre]

Jê

[biguhêre]

Etîmolojî

[biguhêre]

Hevreha soranî لێو‎ (lêw), kurdiya başûrî lêw, hewramî lew, zazakî lew, farisî لب‎ (leb), tacikî лаб (lab), pehlewî leb, latînî labium û labrum, îtalî û spanî labio, portugalî lábio, katalanî llavi, fransî lèvre, danmarkî læbe, norwecî leppe, swêdî läpp, îngilîzî û holendî lip, almanî Lippe, latviyayî û lîtwanî lūpa... hemû ji proto-hindûewropî *leb- (livlivîn, livîn, leqîn > lêv).

Heman peyv herwiha serekaniya peyvên bi wateyên alîstin yên gelek zimanan e, bo nimûne: hîtîtî 𒇷𒅁𒍣‎ (le-ep-zi), yûnaniya kevn λάπτω (láptō), latînî lambō, ermeniya kevn լափեմ (lapʿem), rusî ло́пать (lópatʹ: dabilandin, daûrandin)...

Peyva îranî bi taybetî bi forma xwe ya farisî ketiye çend zimanên tirkîkî: ozbekî lab, oyxurî لەۋ‎ (lew) (lew). Ew herwiha wek لب‎‎ (leb) ketibû tirkiya osmanî jî lê di tirkiya niha de ji rewacê ketiye. Heman peyva îranî herwiha ketiye hinek zimanên Başûrê Asyayê jî: ûrdûyî لب‎‎ (lb‎) (leb - li gel ہونٹھ‎‎ (honṭh‎) /hõṭh/ ya xwemalî) û hindî लब (lab - li gel होंठ /hoṇṭh/ ya xwemalî)

Peyvên kurdî liv, livîn, livandin, livlivîn, livlivandin û hwd. belkî ji ji heman rehî bin lê bi ihtimaleke mezintir ji lebitîn in ku ji erebî ye.

Çavkanî: Çabolov r. 588, Chyet r. 354, Horn r. 212, MacKenzie r. 128, Pokorny r. 651, Schwartz r. 282, Watkins r. 47 |

Bi zaravayên din

[biguhêre]

Werger

[biguhêre]
Ji "https://ku.wiktionary.org/w/index.php?title=lêv&oldid=5995580" hatiye standin.