guh
Xuyakirin
Binêre herwiha: gûh
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]Zayenda nêr a binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | guh | guh |
Îzafe | guhê | guhên |
Çemandî | guhî | guhan |
Nîşandera çemandî | wî guhî | wan guhan |
Bangkirin | guho | guhino |
Zayenda nêr a nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | guhek | guhin |
Îzafe | guhekî | guhine |
Çemandî | guhekî | guhinan |
guh nêr
- (anatomî) Organên bihîstinê; herdu beşên leşî yên ku deng pê tên bihîstin.
- Serfê Mewlûda me yek derhem fere
Hemberê yek guhê zêrê ehmere
Fî sebîl-îllah bi bexşî her feqîr — (Mela Hesenê Bateyî, Mewlûda Kurdî, ~1720)
- Serfê Mewlûda me yek derhem fere
Bi alfabeyên din
[biguhêre]Herwiha
[biguhêre]Jê
[biguhêre]- berguh
- berguhk
- bêguh
- bêguhî
- bêguhîtî
- bêguhtî
- biguh
- biguhî
- biguhîtî
- biguhtî
- guhbel
- guhbelî
- guh dan
- guhdan
- guhdayî
- guhdar
- guhdarî
- guhdarî kirin
- guhdarîkirin
- guhdarîkirî
- guhder
- guhderî
- guhderîtî
- guhdertî
- guhdêr
- guhdêrî
- guhdêrîtî
- guhdêrtî
- guhdirêj
- guhdirêjî
- guhgir
- guhgiran
- guhgiranî
- guhgirî
- guh girtin
- guhgirtin
- guhgirtî
- guhlêbar
- guhlêbarî
- guhlêber
- guhlêberî
- guh lê bûn
- guhlêbûn
- guhlêbûyî
- guhlêgir
- guhlêgirî
- guh lê girtin
- guhlêgirtin
- guhlêgirtî
- guhrefik
- (Lêker) guh dan
- (Navdêr) guhdan
- (Rengdêr) guhdayî
Etîmolojî
[biguhêre]Ji proto-hindûewropî *g⁽ʷ⁾ʰéwsos, hevreha gwê ya soranî, goş ya zazakî, گوش (gûş) ya farisî, sanskrîtî उसि (usî), yûnaniya kevn οὖς (oûs), ermenî ունկն (unkn), albanî vesh, rusî ухо (uxo), latviyayî auss, proto-cermenî *ausô (> almanî Ohr, îngilîzî ear), latînî auris (> fransî oreille), îriya kevn au...
- proto-îranî: *gewş- ("guh, guhdarî kirin, guh danê")
- avestayî: gewşe ("guh"), gûş- ("guhdarî kirin, guh danê")
- pehlewî: guş ("guh")
- partî: guş ("guh"), ngwš ("bihîstin")
- sogdî: nguş ("bihîstin")
- osetî: gos ("guh")
- farisî: gûş ("guh"), goşîden ("guhdarî kirin, guh danê, bihîstin")
- belûçî: goş ("guh"), goşît- ("guhdarî kirin, guh danê, bihîstin")
- kurmancî: guh ("guh")
- soranî: gwê ("guh")
- zazakî: goş ("guh")
sanskrîtî: usî ("guh")
rusî: uxo ("guh")
latînî: auris ("guh") > fransî oreille
îngilîzî: ear ("guh")
almanî: Ohr ("guh")
...
Çavkanî: Cheung p.115, Horn p.210
Bi zaravayên din
[biguhêre]Werger
[biguhêre]- Abaknonî: talinga
- Abauyî: nweyk
- Abazayî: лымхӏа (ləmḥā)
- Abuyî: kur
- Abxazî: алымҳа (āləmḥā)
- Adîgeyî: тхьакӏум (tḥāḳ°m)
- Aekyom: kendoke
- Afarî: aytí m
- Afrîkansî: oor → af
- Aghwanî: 𐔽𐔼 (ˁi)
- Aguarunayî: kuwiš
- Akadî: 𒉿 (uznu)
- Akanî: aso
- Aklanon: dueunggan
- Alabamayî: istimilhaalo
- Alanganî: talinga
- Albanî: vesh → sq
- Alêwîtî: tutusix
- Almaniya bilind a kevn: ōra
- Almaniya bilind a navîn: ōre, ōr
- Almaniya Pennsylvania: Ohr nt
- Almanî: Ohr → de nt
- Frankoniya navendî: Uhr
- Altayiya başûrî: кулак (kulak)
- Amanabî: angug
- Amharî: ጆሮ (ǧoro)
- Andî: гьантӏикӏа
- Aneme wakeyî: ome
- Angaatahayî: atihɨri
- Apalayî: pana
- Aragonî: oyiu n, uído n
- Aramî:
- Argobbayî: እዝን (ǝzǝn)
- Aromanî: ureaclji m, ureaclje m
- Arrernteyiya rojavayî: arlpe
- Asamî: কাণ (kan)
- Astûrî: oyíu → ast n
- Atayalî: papak
- Atong (Hindistan): nakhal
- Avarî: гӏин (ʿin)
- Avestayî: 𐬔𐬀𐬊𐬴𐬀 (gaoṣ̌a)
- Aymarayî: jinchu → ay
- Aynuyî: キサㇻ (kisar)
- Aytonî: ꩭူ
- Azerî: qulaq → az
- Bajwayiya kendava rojava: telingo
- Balînî: kuping
- Bambarayî: tulo, kulo
- Banjarî: talinga
- Baskî: belarri
- Başkîrî: ҡолаҡ (qolaq)
- Batakiya palawan: talinga
- Batsbî: ლარკ (larḳ)
- Bau bidayuh: kojit
- Belarusî: ву́ха nt (vúxa)
- Belûçî: گوش (goš)
- Bengalî: কান → bn (kan), কর্ণ → bn (kôrn)
- Biseniyî: ɓeri
- Bîkoliya naverast: talinga
- Bîslamayî: ia, natalingan
- Bretonî: skouarn → br m, divskouarn → br pj
- Buduxî: ибир (ibir)
- Bugî: toli
- Bulgarî: ухо́ nt (uhó)
- Burmayî: နား → my (na:)
- Buryatî: шэхэн (šexen)
- Butuanonî: talinga
- Bûrgûndî: oroille
- Cuyunonî: talinga
- Çamicuroyî: chayi
- Çamoroyî: talanga
- Çeçenî: лерг (lerg)
- Çekî: ucho → cs nt
- Çepangî: नो
- Çerokî: ᎦᎴᏂ (galeni)
- Çeyenî: mâhtovoo'ôtse
- Çinook jargonî: q'wəlan
- Çîçewayî: khutu
- Çînî:
- Çuvaşî: хӑлха (hălha)
- Dalmatî: oracla m
- Danmarkî: øre → da nt
- Dargwayî: лихӏи (liḥi)
- Defakayî: ɓasi
- Degemayî: ụ́sọ̄ụ́
- Divehî: ކަންފަތް (kan̊fat̊)
- Drungî: vna
- Dupaningan agtayî: talinga
- Emilî: uraccia m
- Endonezyayî: telinga → id, kuping → id
- Engenniyî: ẹ́sọụ
- Epieyî: ịsọ́ọ̄
- Erebî: أُذُن m (ʾuḏun)
- Ermenî: ականջ → hy (akanǰ)
- Erzayî: пиле (pile)
- Esperantoyî: orelo → eo
- Estonî: kõrv → et
- Etiyopiya klasîk: እዝን (ʾəzn)
- Evenî: корит (korit)
- Evenkî: се̄н (sēn)
- Eweyî: tó
- Extremaduranî: oyíu n
- Farisî: گوش → fa (guš)
- Fatalukuyî: vali
- Ferî: oyra → fo nt
- Fiji hindiyî: kaan
- Fîjî: daliga
- Fînî: korva → fi
- Frankoprovansî: orelye m
- Fransî: oreille → fr m
- Friyolî: orele m, vorele
- Frîsiya bakur:
- Frîsiya kevn: āre
- Frîsiya saterlandî: Oor
- Frîsî: ear
- Gaelîka skotî: cluas m
- Gagawzî: kulak
- Galîsî: orella → gl n
- Gamîlaraayî: bina, manga
- Gotî: 𐌰𐌿𐍃𐍉 nt (ausō)
- Gujaratî: કાન (kān)
- Gurcî: ყური → ka (q̇uri)
- Guwaranî: nambi
- Haîtî: zòrèy
- Haköyî: talinga
- Hawayî: pepeiao
- Hawsayî: kunne → ha
- Higaononî: tangila
- Hindî: कान → hi n (kān)
- Hmongî: pob ntseg
- Holendî: oor → nl nt
- Hunsrikî: Oher nt
- Îbanagî: talinga
- Îbaniyî: biri
- Îbanî: pending
- Îbranî: אוזן / אֹזֶן → he m (ózen)
- Îbranî: אֹזֶן m (ózen)
- Îdoyî: orelo → io
- Îgboyî: ntị
- Îmondayî: agu
- Îngilîziya kevn: ēare nt
- Îngilîzî: ear → en
- Îngriyî: korva
- Îngûşî: лерг (lerg)
- Înterlîngua: aure
- Înuîtî: ᓯᐅᑦ
- Înupîakî: siun
- Îranunî: tangila
- Îrlendiya kevn: clúas
- Îrlendî: cluas → ga m
- Îstro-romanyayî: uręklja
- Îtalî: orecchio → it n, orecchia → it m, orecchie → it m pj
- Îzlendî: eyra → is nt
- Japonî: 耳 → ja (みみ, mimi)
- Javayî: kuping → jv, talingan → jv
- Jurçenî: ša.hah, šaa
- Kabardî: тхьэкӏумэ (tḥăḳ°mă)
- Kalalîsûtî: siut
- Kalmîkî: чикн (çikn)
- Kambaatayî: maccata
- Kannadayî: ಕಿವಿ → kn (kivi)
- Kanuriyî: sǝmo
- Kapampanganî: balugbug
- Kapverdî: oredja, orédja, obidu
- Karaçay-balkarî: къулакъ
- Karakalpakî: qulaq
- Karelî: korvu
- Kaşûbî: ùchò
- Katalanî: orella → ca m
- Kaurnayî: yuri
- Kayingangî: nĩgrẽg
- Keçwayî: rinri → qu, ninri
- Khalingî: ङेचो
- Khanty:
- Xantî: пӑԯ (păԯ)
- Kinaray-ayî: talinga
- Kirgizî: кулак → ky (kulak)
- Kîkûyûyî: gũtũ 15
- Kîngalî: කන → si (kana)
- Kînyarwandayî: ugutwi
- Komî-permyakî: пель (pelʹ)
- Komî-zîriyî: пель (pelʹ)
- Komorî: kio 5 an 6
- Konkanî: कानु (kānu)
- Koreyî: 귀 → ko (gwi)
- Kornî: skovarn m
- Korsîkayî: arechja m, orechja m
- Kreyoliya guinea-bissau: oredja
- Krî:
- Kriya woods: ᒥᐦᑕᐊᐧᑲᕀ (mihtawakay)
- Kumikî: къулакъ (qulaq)
- Kunzayî: ckaickai
- Ladînî: orëdla
- Ladînoyî: oído
- Lakî: вичӏи (wič̣i)
- Lakotayî: núŋǧe, nuŋġé
- Lamboyayî: katillu
- Latgalî: auss m
- Latînî: auris → la m, auricula
- Latviyayî: auss → lv m
- Lawsî: ຫູ → lo (hū)
- Lazî: ყუჯი (q̇uǯi)
- Lezgînî: йаб (jab), яб (äb)
- Lingalayî: likútu
- Lîgûrî: oêgia m
- Lîgûrî: oeggia m
- Lîmbûrgî: oer → li
- Lîtwanî: ausis → lt m
- Lombardî: oreggia m, oregła m, oregłe m pj
- Ludianî: korv
- Lueyî: ᦠᦴ (ḣuu)
- Luksembûrgî: Ouer → lb nt
- Luşûtsîdî: q'ʷəladiʔ
- Makasaeyî: wali
- Makasarî: toli
- Makedonî: уво nt (uvo)
- Malagasî: sofina → mg
- Malayalamî: ചെവി → ml (cevi), കര്ണ്ണം → ml (karṇṇaṃ)
- Malezî: telinga → ms, kuping
- Maltayî: widna m
- Mamanwayî: talinga
- Mançûyî: ᡧᠠᠨ (šan)
- Manksî: cleaysh m
- Mansakayî: taringa
- Mansî: паль (palʹ)
- Maorî: taringa → mi
- Mapuçî: alcüpeyün
- Maranaoyî: tangila
- Maratî: कान → mr (kān)
- Mariya rojhilatî: пылыш
- Masayî: enkiook m
- Masbatenyoyî: talinga
- Mayayiya yukatekî: xikin
- Mecarî: fül → hu
- Megleno-romanyayî: ureacľă
- Melanauyiya navendî: linga
- Mentawaî: talinga
- Misrî:
(msḏr n) - Mînangkabawî: talingo
- Mîrandî: oubido n
- Mokşayî: пиле (pile)
- Mongoliya klasîk: ᠴᠢᠬᠢᠨ (čiqin)
- Mongolî: чих → mn (čih)
- Mongoyî: litoi
- Nahwatliya klasîk: nacaztli
- Nahwatlî: nacaztli → nah
- Namayî: ǂgaes
- Nanayî: сиан
- Napolîtanî: recchia m
- Navajoyî: ajaaʼ
- Nedersaksî: Ohr → nds, Or, Ur
- Negidalî: sēn
- Nenetsiya tundra: коу (kou)
- Nenetsiya tundra: ха
- Nepalî: कान → ne (kān)
- Newarî: न्हाय्पं (nhāypaṃ)
- Ngarrindjerî: plombi
- Niwafoyî: talinga
- Nîvxî: нос (nos)
- Nogayî: кулак (kulak)
- Norsiya kevn: eyra
- Norwecî:
- O'odhamî: na꞉k
- Ojibweyî: nitawag
- Okînawanî: 耳 (みん, min)
- Okodiayî: ɓeri
- Okodiayî: ɓeri
- Oksîtanî: aurelha → oc m
- Oriyayî: କାନ → or (kanô)
- Oroçî: се, н
- Orokî: се̄(н)
- Oromoyî: gurra
- Oroqenî: ʃɛ꞉n
- Osetî: хъус (qus)
- Osmanî: قولاق (kulak), اذن (üzn), گوش (gûş)
- Oygurî: قۇلاق (qulaq)
- Ozbekî: quloq → uz
- Pamplona atta: talinga
- Papyamentoyî: orea
- Patpatarî: talinga
- Pelayî: nă.kʰjɛʔ⁵⁵, na³¹
- Peştûyî: غوږ → ps n (ǧwaẓ)
- Piedmontîsî: orija m
- Pilenî: talinga
- Pîttcantcatcarayî: pina, anpiṟi
- Plodîşî: Oa, Ua
- Polabî: klås n
- Polonî: ucho → pl nt
- Portugalî: ouvido → pt n, orelha → pt m
- Prusiya kevn: āuss
- Pukapukanî: talinga
- Puncabî: ਕੰਨ → pa (kann)
- Qazaxî: құлақ → kk (qūlaq)
- Qiptî:
- Rapanuyî: taringa
- Ratagnonî: talinga
- Remontado agta: talinga
- Rendilleyî: dogo
- Rohingyayî: han
- Romagnolî: urècia n
- Romancî: ureglia m, uraglia
- Romanî: kan n
- Romanyayî: ureche → ro m
- Romblomanonî: talinga
- Rusî: у́хо nt (úxo), у́ши nt pj (úši)
- Rusînî: у́хо (úxo)
- S'gaw karenî: နၢ် (na̱)
- Saanîçî: q̕ʷələn̕
- Sahoyî: ayti m, cokka m
- Samî:
- Samoayî: talinga
- Sanskrîtî: कर्ण → sa n (karṇa), श्रवण → sa nt (śravaṇa), श्रुति → sa m (śruti)
- Santalî: ᱞᱩᱛᱩᱨ (lutur)
- Sardînî: olicra m, oricla, oricia, ulicra
- Sebopî: ingen
- Sebwanoyî: dunggan, dalunggan, talinga
- Segayî: gubal
- Sicîlî: aricchiu n, aricchia → scn m, ricchi, auricchia → scn m
- Sidamoyî: macca
- Sindhî: ڪَنُ → sd (kanu)
- Sirananî: yesi
- Sirboxirwatî:
- Sîlhetî: ꠇꠣꠘ (xan)
- Skotî: lug, luggie, ear
- Slaviya kevn:
- Slaviya rojavayî ya kevn: ухо nt (uxo)
- Slovakî: ucho → sk nt
- Slovenî: uho → sl nt
- Solonî: ше̄н
- Somalî: dheg → so
- Sorbî:
- Sotoyiya başûr: tsebe
- Spanî: oído → es n, oreja → es m
- Sundanî: cepil → su
- Surigaononî: talinga
- Svanî: შდიმ (šdim)
- Swahîlî: sikio → sw
- Swazî: Ín-dlebé nt
- Swêdî: öra → sv nt
- Şanî: ႁူ (hǔu)
- Şerpayî: नम्जोक
- Şîngazîcayî: shishio 5 an 6
- Şonayî: nzeve
- Tabasaranî: иб (ib)
- Tacikî: гӯш → tg (güš)
- Tagal murutî: rinongou
- Tagalogî: tainga
- Tahîtî: tari’a
- Tamîlî: காது → ta (kātu), செவி → ta (cevi)
- Tangutî: 𗐴
- Taosî: t’ółəona
- Tarantinoyî: rècchie m
- Tarifitî: ameẓẓuɣ n, amejjun n
- Tatî: гуш (guş)
- Tausugî: tainga
- Tayî: หู → th (hǔu)
- Telûgûyî: చెవి → te (cevi)
- Temazîxtiya atlasa navendî: ⴰⵎⵥⵥⵓⵖ n (amẓẓuɣ)
- Teteriya krîmî: qulaq
- Teterî: колак → tt (qolaq)
- Tetûmî: tilun
- Tigrînî: እዝኒ → ti (ʾəzni)
- Timugon murutî: talingo
- Tirkiya kevn: 𐰸𐰆𐰞𐰴𐰴 (q̊¹ul¹qq /qulqaq/)
- Tirkî: kulak → tr
- Tirkmenî: gulak
- Tîbetî: རྣ (rna), རྣ་བ (rna ba), ཨ་མཆོག (a mchog), སྙན (snyan), སྙན་མཆོག (snyan mchog)
- Tokpisinî: yau, ia
- Torangî: azeghlĕ
- Toxarî A: klots
- Toxarî B: klautso
- Tswanayî: tsebe → tn 9 an 10
- Tupînambayî: nambi
- Tuvanî: кулак (kulak)
- Tzotzîlî: chikinil
- Udî: имух pj (imuχ)
- Udmurtî: пель (pelʹ)
- Ugarîtî: 𐎜𐎄𐎐 (ủdn)
- Ulçî: се̄, се̄н
- Urdûyî: کان n (kān)
- Ûkraynî: ву́хо nt (vúxo)
- Venîsî: récia m, orécia m
- Viyetnamî: tai → vi
- Volapûkî: lil → vo
- Voroyî: kõrv
- Votî: kõrvõ
- Walonî: oraye → wa m
- Wambayayî: manka
- Warayî: talinga
- Weylsî: clust → cy m an n
- Wîlamowî: ür nt
- Wînnebagoyî: nąącawa
- Woleayî: talinga
- Wolofî: nopp
- Xakasî: хулах (xulax)
- Ximêrî: ត្រចៀក → km (trɑciək)
- Xosayî: indlebe
- Yagarayî: binung
- Yagnobî: ғуш
- Yakutî: кулгаах (kulgaax)
- Yamanayî: ufkiS
- Yamî: talinga
- Yidîşî: אויער (oyer)
- Yorubayî: etí
- Yupîkiya navendî: ciun
- Yûnaniya pontî: ωτίν (ōtín)
- Yûnanî: αυτί → el nt (aftí)
- Zêlandî: ôre nt an n
- Zhuangî: rwz
- Zuluyî: indlebe → zu 9 an 10
Navdêr
[biguhêre]guh
Kategorî:
- Kurmancî
- Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî
- Dengên kurmancî ji Amedê
- Deng bi kurmancî
- Dengên kurmancî ji Bidlîsê
- Navdêr bi kurmancî
- Navdêrên nêr bi kurmancî
- Anatomî bi kurmancî
- Ji wêjeya klasîk (kurmancî)
- Jêgirtin bi kurmancî
- Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî
- Peyvên kurmancî ji proto-îranî
- Tedim çinî
- Navdêr bi tedim çinî
- Anatomî bi tedim çinî