birin
Xuyakirin
Binêre herwiha: birîn
Bilêvkirin
[biguhêre]Lêker
[biguhêre]birin (lêkera gerguhêz) | ||
---|---|---|
Rehê dema niha: -b- | ||
RP. Niha | ||
ez | dibim | |
tu | dibî | |
ew | dibe | |
em, hûn, ew | dibin | |
Fermanî | Yekjimar | bibe |
Pirjimar | bibin | |
Rehê dema borî: -bir- | ||
RP. Boriya sade | ||
min | bir | |
te | bir | |
wê/wî | bir | |
me, we, wan | bir | |
Formên din: Tewandin:birin |
birin lêkera xwerû, gerguhêz
- Ji derek nêztir gihandin derek dûrtir, dûr xistin, derxistin, dûr kirin,
li gel kesekê/î yan tiştekê/î çûn, bi kesekê/î yan tiştekê/î re çûn.- Vê nameyê ji wî re bibe.
- Hevalên xwe jî li gel xwe bibin.
- Yek gehandin derekê bi tirumpêl.
- Min bibe sûkê bêzehmet.
Ji wêjeya klasîk
[biguhêre]- Sibikbaran-i sahilha«
Me ra ji ewwel çi bir xamî
Kişand axir bi bednamî — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
Bi alfabeyên din
[biguhêre]Tewîn
[biguhêre]Dijmane
[biguhêre]Jê
[biguhêre]- (lêker) birin kirin
- (navdêr) birinkirin
- (rengdêr) birinbûyî
- derbirin
Etîmolojî
[biguhêre]Hevreha bar ji proto-hindûewropî *bher- ("birin"), proto-îranî: *bar- ("birin"), avestayî: bar- ("birin"), farisiya kevn: bar- ("birin"), partî: br- ("birin"), pehlewî: br- ("birin"), sogdî: br- ("birin"), farisî: burdan برد ن / bar- ("birin"), belûçî: burt / bar- ("birin"), xunsarkî: birt / bir- ("birin") ... alfabeya arî, kurmancî: birin / bi- ("birin"), soranî: birdinبرد ن ("birin"), hewramî: berday / bar- ("birin"), zazakî: berdene, berdiş / ber- ("birin"), sanskrîtî: bhar- ("birin"), yûnanî: pherin ("birin"), latînî: ferre ("birin"), îngilîzî: bear ("hilgirtin), bring ("anîn"), almanî: bringen (birin; anîn)
- Çavkanî
- Cheung, Johnny, Etymological Dictionary of the Iranian Verb, Leiden, 2007, r. 100
- Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em, r. 33
- Pokorny, Julius, Ferhenga etîmolojî ya hindûewropî ["Indogermanisches etymologisches Wörterbuch (bi almanî)"], Bern, 1959, r. 464
Bi zaravayên din
[biguhêre]Werger
[biguhêre]- Almanî: bringen → de, entfernen → de
- Aromanî: scot
- Baskî: kendu
- Bîkoliya naverast: hali, tangkas
- Bulgarî: отстранявам → bg (otstranjavam)
- Çekî: odebrat → cs, odstranit → cs
- Çînî:
- Dalmatî: scutro
- Danmarkî: fjerne
- Erebî: نَقَلَ (naqala), أَزَالَ (ʾazāla), أَخْرَجَ (ʾaḵraja)
- Esperantoyî: forigi → eo, forpreni
- Fînî: ottaa → fi, poistaa → fi, siirtää → fi
- Fransî: enlever → fr
- Friyolî: rimovi, eliminâ, jevâ
- Galîsî: quitar → gl, extraer
- Gotî: 𐌿𐍃𐌽𐌹𐌼𐌰𐌽 (usniman)
- Hindî: हटाना → hi (haṭānā), अलग करना (alag karnā)
- Holendî: verwijderen → nl, weghalen → nl
- Îbranî: הסיר → he (hesír)
- Îngilîziya kevn: āfierran
- Îngilîzî: take away → en, remove → en
- Îrlendî: scaoil
- Îtalî: rimuovere → it, asportare → it, levare → it, togliere → it, portare via, estirpare → it, eradicare → it, allontanare → it
- Japonî: 移す → ja (utsusu), 除く → ja (nozoku), 取り去る → ja (torisaru), 退ける → ja (dokeru, nokeru)
- Katalanî: treure → ca, llevar → ca,retirar → ca
- Keçwayî: hurquy
- Koreyî: 치우다 → ko (chiuda)
- Latînî: removeō → la, auferō → la, adimō → la
- Latviyayî: noņemt, aizvākt
- Lîtwanî: šalinti → lt
- Maorî: karokaro, tauwehe
- Mecarî: eltávolít → hu, elmozdít → hu, elvesz → hu, kivesz → hu, levesz → hu, elvisz → hu, leszed → hu
- Norwecî: fjerne → no, ta bort
- Oksîtanî: levar → oc
- Polonî: usuwać → pl impf, usunąć → pl pf, odejmować → pl impf, odjąć → pl pf
- Portugalî: remover → pt, tirar → pt, retirar → pt
- Qazaxî: аластау (alastau)
- Romancî: allontanar
- Romanyayî: scoate → ro, îndepărta → ro
- Rusî: устраня́ть → ru (ustranjátʹ), убира́ть → ru (ubirátʹ)
- Sanskrîtî: जिहर्ति (jiharti), हरति (harati)
- Sardînî: iscotare, istejare, istesare, trancire
- Sicîlî: livari → scn
- Slovenî: odstraniti pf, odstranjevati impf
- Spanî: quitar → es, remover → es, detraer → es
- Swêdî: avlägsna → sv, ta bort → sv
- Tagalogî: alisin, tanggalin
- Tayî: ลบ → th (lóp), ถอด → th (tɔ̀ɔt)
- Telûgûyî: తీయు → te (tīyu), తొలగించు → te (tolagiñcu)
- Tirkî: götürmek → tr, kaldırmak → tr
- Toxarî B: rutk-
- Ûkraynî: відноси́ти impf (vidnosýty), віднести́ pf (vidnestý)
- Viyetnamî: chuyển đi, dọn đi
- Walonî: rissaetchî → wa
- Ximêrî: យកចេញ (yɔɔ kɑɑ cəɲ, yɔɔk cəɲ)
- Yûnanî: βγάζω → el (vgázo)
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Navdêr
[biguhêre]Zayenda mê ya binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | birin | birin |
Îzafe | birina | birinên |
Çemandî | birinê | birinan |
Nîşandera çemandî | wê birinê | wan birinan |
Bangkirin | birinê | birinino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | birinek | birinin |
Îzafe | birineke | birinine |
Çemandî | birinekê | birininan |
birin mê
- neqilkirin, dûrxistin:
birina sewalan bo çerînê- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Werger
[biguhêre]- Almanî: Übermittlung → de m, Übertragung → de m
- Tirkî: götürme → tr, taşıma → tr
Kategorî:
- Kurmancî
- Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî
- Dengên kurmancî ji Bidlîsê
- Deng bi kurmancî
- Lêker bi kurmancî
- Lêkerên xwerû bi kurmancî
- Lêkerên gerguhêz bi kurmancî
- Lêkerên xwerû yên gerguhêz bi kurmancî
- Lêkerên kurmancî bi paşgira -in
- Ji wêjeya klasîk (kurmancî)
- Jêgirtin bi kurmancî
- Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî
- Peyvên kurmancî ji proto-îranî
- Navdêr bi kurmancî
- Navdêrên mê bi kurmancî