Navenda îdarî

Çavkaniya vê gotarê tine ye. Ji bo pêşvexistina vê gotarê ji kerema xwe re çavkaniyên pêbawer lê zêde bike. Naverokên bêçavkanî dibe ku werin îtirazkirin û jêbirin. Çavkaniyê lê bigere: "Navenda îdarî" – pirtûk · zanyar · archive.org · nûçe · wêne (hezîran 2024)

Ji bo ku li gorî standard û rêbazên Wîkîpediyayê were sererastkirin divê ev gotar were paqijkirin. Çi hewce ye were paqijkirin hîn nehatiye nivîsin. Eger hûn karibin, ji kerema xwe re vê gotarê sererast bikin. (hezîran 2024)

Navendeke îdarî, cîhekî an jî herêmekî tê rêvebirin an jî binavkirin. Ev ji bo navçe, şaredarî, komeleyên şaredariyên bilind û komeleyên şaredariyan derbas dibe.

Berevajî bêhtir parêzgeh, di pergala rêxistinê de bi rengekî taybetî ya rêveberiyê wekî navçe an şaredarî ve girêdayî nîne. Li gorî ku çawa qad tê çêkirin, bi gelemperî cîhê herî mezin di vê deverê de an cîhek bi qasî mimkuna navendî bi binesaziyê re guncaw e (mînak cîhê nivîsgehê yê hevgirtî, girêdana înternetê) tê hilbijartin.

Ji paytexta parêzgehek Cezayîrê re şef-lieu tê gotin. Paytexta navçeyê, dabeşa herî mezin a paşîn e, dema ku paytexta dabeşa herî jêrîn, şaredarî, jê re agglomération de chef-lieu û bi kurteya A.C.L ve tê gotin.

Chef-lieu li Belçîkayê navenda îdariya ji her yek deh parêzgehên Belçîkayê ne. Sê ji van bajaran navê bajarê (Antwerpen, Liége û Namur) dide.

• Chef-lieu ya departmenê bi navê prefektorî tê zanîn. Navçe an jî bajaroka serokê beşê (hemû karûbarên di bin kontrolê) lê ne, ku li avahiyek wekî parêzgeh tê zanîn. Li her herêmên Fransayê departmenên li ser yên din serdest e. Lêbelê, karûbar ji hêla parêzgariya beşê ve têne kontrol kirin.

Di padîşahiya Haşimî ya Urdunê de, navendên îdarî wekî "bajarên sereke" an nahiye têne zanîn. Nahiye berpirsiyarê bin-navçe (qda), navçe (liwa) an parêzgehek (muhafazah) dibe.

Lûksembûrg li du navçeyên dadwerî (Bajarê Luksemburgê, Diekirch), sê navçeyên îdarî (Bajarê Luksemburgê, Diekirch, Grevenmacher), çar dorhêlên hilbijartinê (navçeyên hilbijartinê), diwanzdeh kantonan û herwiha 105 komunan (şaredarî; Luxembourgish: Gemengen) tê dabeş kirin.

Li navçe û kantonan de bi navê Chef-lieu tê zanîn. Heman tişt ji bo her komuneke zêdetirî bajarok an gundekî pêk tê jî wisa ye. Bi gelemperî (ji bilî çend îstîsnayan), komun bi navê chef-lieu komunal tê binav kirin.

Chef-lieu sereke ya parêzgehên Nû Kaledonyayê destnîşan dike. Ji ber vê yekê ''Nouméa chef-lieu'' ya parêzgeha başûr e. Lê chef-lieu di heman demê de tê wateya qada sereke ya di nav bajarokê. Ji ber vê yekê ''Wé'' beşek ji bajarê Lifou ye. Li Giravên Loyalty û giravên din, navê chef-lieu ji navê bajarok cuda ye. Ji bo bajarên parzemînê, hebûna chef-lieu di heman navê de wekî bajarok e. Herwiha bajaroka Nouméa tenê pêk tê.

Li Rûsyayê, zêdetir çend mîlyon bajarên li navçeyên federalan xwedî statuya fermî ya navendekî îdarî ne: Mosko, Vladivostok, Volgograd, Yekaterinburg, Nizhny Novgorod, Novosibirsk, Pyatigorsk, Rostov-on-Don û St. Petersburg. Bajarên sereke ya herêman û navçeyên şaredariyê jî navenda îdarî ya bi awayekî nefermî ne. Ji vê qaîdeyê tenê îstîsnaya komaran ji bo vê têgehê wekî "sermaye" ji bo kursiya hikûmetê bikar tînin.

Li Swêdê du astên navenda îdarî hene; şaredariya herêmê û wîlayeta herêmê.

Peyva chef-lieu li paytextên her kantonên Swîsreyê tê bikar anîn. Li 16 kantonên ji 26 kantonan herêm li ser navçeyan hatiye dabeşkirin. Her navçe di heman demê de cîhek wekî chef-lieu destnîşana prefekt dike.

Têgeha chef-lieu li Tûnisê ji bo destnîşankirina paytexta walîyan (departmen) tê bikaranîn. Ji her 24 waliyan, di nav delegasyonan (navçe) de her bajarekî navendî wekî delegasyona chef-lieu têne dabeş kirin.

Li Keyaniya Yekbûyî navenda desthilatdariyê herêmî ye, ku ji wîlayetekî dîrokî ya bajarokê ve cûda ne.