Şerê Peloponêsî

Şerê Peleponêsî (431–404 BZ) şerekî Yewnanistana Kevn bû ku di navbera Atîna û Sparta û hevalbendên wan ên têkildar de ji bo hegemonya cîhana Yewnanî şer kir.Şer demeke dirêj bêbiryar ma heta ku destwerdana bibiryar a Împeratoriya Pers ji bo piştgirîkirina Spartayê. Bi rêberiya Lysander, komkeştiya Spartayî ya ku bi alîkariya persan hatî çêkirin, di dawiyê de Atîna têk bir û serdemek hegemoniya Spartayî  li ser Yewnanistanê dest pê kir.

Dîroknasan bi kevneşopî şer li sê fazan dabeş kirine. Faza yekem (431–421 BZ) bi navê Şerê Deh Salî, an Şerê Archidamian, piştî keyê Spartayî Archidamus II, ku gelek êrişên  Atîkayê   bi artêşa hoplîtan  ya hevbendiya Peleponêsî , tora hevalbendiyê ku ji hêla Sparta ve serdest bû, dest pê kir, hate navandin.Lêbelê, Dîwarên Drêj Atinayê ev stratejî bêbandor kir, dema ku hêza deryayî ya bilind a hevbendiya Delosî (hevbendiya Atînayê) êrişî peravên Peloponnêsê kir da ku serhildanan li Spartayê de bînin arandin . Aştiya Nikiasê a bibiver di sala 421 BZ de hate navîşandin û heya 413 BZ dom kir.Di vê heyamê de gelek şerên nûneriyê qewimîn, nemaze şerê Mantinea di sala 418 BZ de, ku Sparta li dijî hevbendiyek ad-hoc Elis, Mantinea (her du hevbendên Spartayî yên berê), Argos û Atînayê bi ser ket.Bûyera herî girîng, di navbera salên 415 û 413 B.Z. de Sefera Sîsîlyayê bû , ku Atînayê hema hema hemî komkeştiya xwe winda kir ku hewl dida Sîrakûza, hevalbendek Spartayê zeft bike .