ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ಅಶೋಕ್ ವಾಜಪೇಯಿ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
Not to be confused with Ashok Bajpai.
ಅಶೋಕ್ ವಾಜಪೇಯಿ
With his books at a seminar in IGNOU
ಜನನ1941 (ವಯಸ್ಸು 82–83)
ವೃತ್ತಿChairman, Lalit Kala Akademi India's National Academy of Arts (2008–2011), poet, essayist, literary-cultural critic
ಭಾಷೆHindi
ಲಲಿತ ಕಲಾ ಅಕಾಡೆಮಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದ ಶ್ರೀ ಅಶೋಕ್ ವಾಜಪೇಯಿ ಅವರು ಡಿಸೆಂಬರ್ 15, 2011 ರಂದು ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಧ್ಯಮಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂವಾದ ನಡೆಸಿದ ಕ್ಷಣ

ಅಶೋಕ್ ವಾಜಪೇಯಿ ( ಹಿಂದಿ:अशोक वाजपेयी ಅಶೋಕ್ ) (ಜನನ ೧೯೪೧) ಇವರೊಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆಯ ಕವಿ, ಪ್ರಬಂಧಕಾರ, ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ-ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವಿಮರ್ಶಕ, ಜೊತೆಗೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಕಲಾ ನಿರ್ವಾಹಕರು ಮತ್ತು ಮಾಜಿ ನಾಗರಿಕ ಸೇವಕ. ಇವರು ಲಲಿತ ಕಲಾ ಅಕಾಡೆಮಿ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಲಾ ಅಕಾಡೆಮಿ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಚಿವಾಲಯ, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ೨೦೦೮-೨೦೧೧ ರ ವರೆಗೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. [೧] [೨] ಇವರು ೨೩ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕವನ, ವಿಮರ್ಶೆ ಮತ್ತು ಕಲೆಯ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ, ಭಾರತದ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಲೆಟರ್ಸ ಇವರಿಂದ ೧೯೯೪ ರಲ್ಲಿ ಕವನ ಸಂಕಲನ ಕಹಿನ್ ನಹೀನ್ ವಹೀನ್ ಗಾಗಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. [೩] [೪] ಇವರ ಗಮನಾರ್ಹ ಕವನ ಸಂಕಲನಗಳೆಂದರೆ, ಶಹರ್ ಅಬ್ ಭೀ ಸಂಭಾವನಾ ಹೈ (೧೯೬೬), ತತ್ಪುರುಷ್ (೧೯೮೬), ಬಹುರಿ ಅಕೇಲಾ (೧೯೯೨), ಇಬಾರತ್ ಸೆ ಗಿರಿ ಮಾತ್ರಯೇನ್, ಉಮ್ಮೀದ್ ಕಾ ದೂಸ್ರಾ ನಾಮ್ (೨೦೦೪) ಮತ್ತು ವಿವಕ್ಷ (೨೦೦೬), ಇವುಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಇವರು ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಕಲಾ ವಿಮರ್ಶೆಯ ಕೃತಿಗಳು: ಫಿಲ್ಹಾಲ್, ಕುಛ್ ಪೂರ್ವಗ್ರಹ, ಸಮಯ ಸೆ ಬಹರ್, ಕವಿತಾ ಕಾ ಗಾಲ್ಪ್ ಮತ್ತು ಸಿಧಿಯಾನ್ ಶುರು ಹೋ ಗಯಿ ಹೈ . ಇವರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರಾಚೀನ ದೆಹಲಿ-ಕೇಂದ್ರಿತ ಸಾಹಿತ್ಯ-ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕತೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತಾರೆ, ಇವರು ಅಧಿಕಾರಿ-ಕವಿಗಳು ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರಾದಂತಹ ಸೀತಾಕಾಂತ ಮಹಾಪಾತ್ರ, ಕೇಕಿ ದಾರುವಾಲ್ಲಾ, ಜೆಪಿದಾಸ್, ಗೋಪಿ ಚಂದ್ ನಾರಂಗ್, ಇಂದ್ರ ನಾಥ್ ಚೌಧರಿ ಮತ್ತು ಕೆ.ಸಚ್ಚಿದಾನಂದನ್ ಇವರ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತಾರೆ. [೫]

ವೃತ್ತಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ವಾಜಪೇಯಿ ಅವರು ದೆಹಲಿಯ ಸೇಂಟ್ ಸ್ಟೀಫನ್ಸ್ ಕಾಲೇಜ್‌ನಿಂದ ತಮ್ಮ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿ (ಎಮ್.ಎ ಇಂಗ್ಲೀಷ್) ಪಡೆದರು [೬] ಮತ್ತು ೧೯೬೫ ರಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ (ಎಮ್.ಪಿ) ಭಾರತೀಯ ಆಡಳಿತ ಸೇವೆಗಳಿಗೆ (ಐ.ಎ.ಎಸ್) ಸೇರಿದರು. ಇವರು ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನಾಯಕ ಅರ್ಜುನ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರಿಂದ ಸಾಕಷ್ಟು ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಸಿಂಗ್ ಅವರು ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾದಾಗ ರಾಜ್ಯದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾದರು. ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ ಇವರು ೧೧ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಈ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಟ್ರಸ್ಟಿಗಳು ಮತ್ತು ಪದಾಧಿಕಾರಿಗಳ ನೇಮಕದ ಬಗ್ಗೆ ಉತ್ತಮ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದರು. ಇದು ಇವರನ್ನು ಸಂಸದರೊಳಗೆ ಪ್ರಭಾವಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ಮಾಡಿತು. ೧೯೮೦ ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ, ಪ್ರಧಾನಿ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರು ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದ ಭಾರತ್ ಭವನದ ಸ್ಥಾಪನೆಯೊಂದಿಗೆ ಇವರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮನ್ನಣೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿ ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷವು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ ವಾಜಪೇಯಿ ಅವರು ಸಂಸದೀಯ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡರು. ೧೯೯೦ ರಲ್ಲಿ, ಸುಂದರ್ ಲಾಲ್ ಪಟ್ವಾ ಸರ್ಕಾರವು ಅವರನ್ನು ರಾಜ್ಯ ಕಂದಾಯ ಮಂಡಳಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಿತು. [೭]

ಹಲವು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ, ಕೇಂದ್ರ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಚಿವಾಲಯ, ಮತ್ತು ಉಪಕುಲಪತಿಯಾಗಿ, ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಿಂದಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಟ್ರಸ್ಟಿ, ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ದಿ ��ರ್ಟ್ಸ್, ಸದಸ್ಯ, ಇಂಡಿಯನ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಫಾರ್ ಕಲ್ಚರಲ್ ರಿಲೇಶನ್ಸ್ ( ಐ.ಸಿ.ಸಿ.ಆರ್), ಮತ್ತು ಸಂಗೀತ ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿಯ ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಮಂಡಳಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. [೪] ಅವರು ದಯಾವತಿ ಮೋದಿ ಕವಿ ಶೇಖರ್ ಸಮ್ಮಾನ್- ೧೯೯೪, ಮತ್ತು ಕಬೀರ್ ಸಮ್ಮಾನ್ (೨೦೦೬) ಮುಂತಾದ ಸ್ಥಾನಮಾನ ಮತ್ತು ಹಲವು ಅತ್ಯುನ್ನತ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. [೪] ಅವರ ಕೃತಿಗಳು ಇಂಗ್ಲಿಷ್, ಫ್ರೆಂಚ್ ಮತ್ತು ಪೋಲಿಷ್ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಅನೇಕ ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳಿಗೆ ಅನುವಾದಗೊಂಡಿವೆ. [೮] ಲಲಿತ್ ಕಲಾ ಅಕಾಡೆಮಿ ಇಂಡಿಯಾದ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಆರ್ಟ್ಸ್‌ನ ಹಂಗಾಮಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ನಂತರ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೦೮ ರಿಂದ [೯] ೨೦೧೧ ರವರೆಗೆ ಅದರ ನಿಯಮಿತ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡರು. ಐಎಎಸ್‌ನಿಂದ ನಿವೃತ್ತರಾದ ನಂತರ ಅವರು ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದಾರೆ. [೧೦]

ಪ್ರತಿಭಟನೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಾಪಸು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

೭ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೧೫ ರಂದು ವಾಜಪೇಯಿ ಅವರು ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಮತ್ತು ಇತ್ತೀಚಿನ ಬರಹಗಾರರ ಹತ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಭಟಿಸಿ ತಮ್ಮ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಹಿಂದಿರುಗಿಸಿದರು ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ. [೧೧][೧೨] ದಲಿತ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ರೋಹಿತ್ ವೇಮುಲನನ್ನು ಆತ್ಮಹತ್ಯೆಗೆ ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ದಲಿತ ವಿರೋಧಿ ಧೋರಣೆಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ ಹೈದರಾಬಾದ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ಅವರಿಗೆ ನೀಡಿದ ಡಿ.ಲಿಟನ್ನು ಹಿಂದಿರುಗಿಸಲು ೨೦ ಜನವರಿ ೨೦೧೬ ರಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. [೧೩]

ಕೃತಿಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  • ಕಹೀಂ ನಹಿಂ ವಹೀಂ (ಹಿಂದಿ). ರಾಜಕಮಲ್ ಪ್ರಕಾಶನ  .
  • ಜೋ ನಹಿಂ ಹೈ (ಹಿಂದಿ). ಕಿತಾಬ್ಘರ್ ಪ್ರಕಾಶನ, ೧೯೯೬. ISBN 81-7016-349-8 .
  • ಸೀಡಿಯನ್ ಸುರೂ ಹೋ ಗಯೀ ಹೈ (ಹಿಂದಿ). ವಾಣಿ ಪ್ರಕಾಶನ, 1996. ISBN 81-7055-498-5 .
  • ಏಕ್ ಪತಂಗ್ ಅನಂತ್ ಮೇ (ಹಿಂದಿ). ರಾಜಕಮಲ್ ಪ್ರಕಾಶನ. ISBN 81-267-1047-0 .
  • ಸಮಯ್ ಕೆ ಪಾಸ್ ಸಮಯ್ (ಹಿಂದಿ). ರಾಜಕಮಲ್ ಪ್ರಕಾಶನ. ISBN 81-7178-972-2 .
  • ಕವಿತಾ ಕಾ ಗಲ್ಪಾ (ಹಿಂದಿ). ರಾಜಕಮಲ್ ಪ್ರಕಾಶನ. ISBN 81-7119-272-6 .
  • ದುಖ್ ಚಿತ್ತಿರಸಾ ಹೈ (ಹಿಂದಿ). ರಾಜಕಮಲ್ ಪ್ರಕಾಶನ. ISBN 978-81-267-1506-0 .
  • ಉಮಂಗ್ (ಹಿಂದಿ). ರಾಜಕಮಲ್ ಪ್ರಕಾಶನ. ISBN 81-267-0979-0 .
  • ಪಾವೋ ಭರ್ ಜೀರಾ ಮೇ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಭೋಜ್ (ಹಿಂದಿ). ರಾಜಕಮಲ್ ಪ್ರಕಾಶನ. ISBN 81-267-0533-7 .
  • ಕುಚ್ ಪೂರ್ವಗ್ರಾಹ್ (ಹಿಂದಿ). ರಾಜಕಮಲ್ ಪ್ರಕಾಶನ. ISBN 81-267-0546-9 .
  • ಸಂಶಯ ಕೆ ಸಾಯೆ (ಹಿಂದಿ). ಭಾರತೀಯ ಜ್ಞಾನಪೀಠ. ISBN 81-263-1417-6 .
  • ಕವಿತಾ ಕಾ ಜನಪದ (ಹಿಂದಿ). ರಾಜಕಮಲ್ ಪ್ರಕಾಶನ. ISBN 81-7119-116-9 .
  • ಉಜಾಲಾ ಏಕ್ ಮಂದಿರ್ ಬನಾತಿ ಹೈ (ಹಿಂದಿ). ರಾಜ್ಪಾಲ್ ಎಂಡ್ ಸನ್ಸ್,  .
  • ಅವಿಗ್ನಾನ್ . ರಾಜಕಮಲ್ ಪ್ರಕಾಶನ. ISBN 81-7178-431-3 .
  • ಪುನರ್ವಸು (ಎಸ್.) (ಹಿಂದಿ). ರಾಜಕಮಲ್ ಪ್ರಕಾಶನ. ISBN 978-81-267-1454-4 .
  • ಕುಛ್ ರಫೂ ಕುಛ್ ತಿಗರೆ (ಹಿಂದಿ). ರಾಜಕಮಲ್ ಪ್ರಕಾಶನ. ISBN 81-267-0846-8 .
  • ವಿವಕ್ಷ (ಹಿಂದಿ). ರಾಜಕಮಲ್ ಪ್ರಕಾಶನ. ISBN 81-267-1199-X .
  • ಅನ್ಯತ್ರ (ಹಿಂದಿ). ರಾಜಕಮಲ್ ಪ್ರಕಾಶನ. ISBN 978-81-267-2029-3
  • ಕಭಿ ಕಭಾರ್ (ಹಿಂದಿ). ವಾಣಿ, 2000. ISBN 81-7055-716-X .
  • ಬಹುರಿ ಅಕೆಲಾ (ಹಿಂದಿ). ವಾಣಿ, 2005.
  • ಅಬ್ ಯಹಾನ್ ನಹಿನ್ (ಹಿಂದಿ). ಪೆಂಗ್ವಿನ್, ೨೦೧೧. ISBN 978-0-14-310160-4 .
ಸಂಕಲನಗಳು
  • ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಕವಿತಾಯೆನ್ : ಅಶೋಕ್ ವಾಜಪೇಯಿ (ಹಿಂದಿ). ರಾಜಕಮಲ್ ಪ್ರಕಾಶನ. ISBN 978-81-7178-704-3 .
  • "ದಿನ್ ಫಿರ್ನೆ ವಾಲೆ ಹೈ" : ಅಶೋಕ್ ವಾಜಪೇಯಿ

ಭಾಷಾಂತರಕಾರರಾಗಿ, ಅವರು Renata Czekalska ಅವರೊಂದಿಗೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು ಪೋಲಿಷ್‌ನಿಂದ ಹಿಂದಿಗೆ ನಾಲ್ಕು ಪ್ರಮುಖ ಪೋಲಿಷ್ ಕವಿಗಳ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಭಾಷಾಂತರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಕ್ಜೆಸ್ಲಾವ್ ಮಿಲೋಸ್ಜ್, ಡಬ್ಲ್ಯೂ. ಸಿಂಬೋರ್ಸ್ಕಾ, ಝಡ್. ಹರ್ಬರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಟಿ. ರೋಝೆವಿಚ್. [೩] [೧೪]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  1. ↑ "General Council Members". Lalit Kala Akademi website. Archived from the original on 15 July 2014.
  2. ↑ "The Word: Ashok Vajpeyi, Poet and former chairman of Lalit Kala Akademi". Tehelka Magazine, Vol 9, Issue 09, Dated. 3 March 2012. Archived from the original on 3 February 2013.
  3. ↑ ೩.೦ ೩.೧ "Ashok Vajpeyi". Jaipur Literature Festival. Archived from the original on 17 November 2011. Retrieved 27 October 2011.
  4. ↑ ೪.೦ ೪.೧ ೪.೨ "Ashok Vajpeyi Lalit Kala Akademi pro-tem chief". The Hindu. 23 February 2008. Archived from the original on 27 February 2008.
  5. ↑ Amit Prakash, Y.P. Rajesh (Nov 1, 1995). "The Literary Mafia". Outlook Magazine.
  6. ↑ "A Cultural Impact".
  7. ↑ Amit Prakash and Y. P. Rajesh (1 November 1995). "The Literary Mafia". Outlook.
  8. ↑ "Play: Ashok Vajpeyi". World Literature Today, University of Oklahoma.
  9. ↑ "Ashok Vajpeyi becomes chairman of the Lalit Kala Akademi". Ministry of Culture. 22 April 2008.
  10. ↑ "Arty soul: Lalit Kala Akademi Chairman Ashok Vajpeyi." The Hindu. 24 December 2010. Archived from the original on 25 January 2013.
  11. ↑ "Now, Ashok Vajpeyi returns Sahitya Akademi award, slams PM Modi". Hindustan Times. 7 October 2015.
  12. ↑ "Why we returned Sahitya Akademi awards". The Hindu. 10 October 2015.
  13. ↑ "Writer Ashok Vajpeyi returns D Litt degree in protest against Rohith Vemula's suicide". Zeenews.com. Retrieved 20 January 2016.
  14. ↑ Czekalska, Renata. "Lista publikacji" (PDF). orient.uj.edu.pl (in ಪೊಲಿಶ್). Archived from the original (PDF) on 2021-11-14. Retrieved 2021-11-14.

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Sahitya Akademi Award For Hindi

"https://kn.wikipedia.org/w/index.php?title=ಅಶೋಕ್_ವಾಜಪೇಯಿ&oldid=1124175" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ