Авар тілі
Көрініс
Түркі Авар тілімен шатастырмау керек.
Авар тілі - көбісі Дағыстанда, аздап солтүстік Әзірбайжанда, шығыс Грузияда тұратын авар халықының тілі. Кавказ тілдерінің дағыстан тобына жатады.
Оңтүстік және солтүстік 2 наречиені құрайтын ацухс, карак, гид, андаль, закаталь, хузах, салатав т.б. диалектілері бар. Әдеби тілі солтүстік наречие негізінде қалыптасқан. Авар тілі - дауыссыздар жүйесі күрделі, көп септікті, эргатив конструкциялы тіл. Араб жазуына алғашқы талпыныс 15 ғасырдан басталса да, оны кеңірек қолдану 19 ғ-дың екінші жартысы мен 20-шы ғ-дың басында болды. 1927 ж. арабшадан латыншаға, 1938 ж. орыс графикасы негізіндегі жазуға көшті.
Авар алфавиты
[өңдеу | қайнарын өңдеу]А а | Б б | В в | Г г | Гъ гъ | Гь гь | ГӀ гӀ | Д д |
Е е | Ё ё | Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Къ къ |
Кь кь | КӀ кӀ | Л л | Лъ лъ | М м | Н н | О о | П п |
Р р | С с | Т т | ТӀ тӀ | У у | Ф ф | Х х | Хъ хъ |
Хь хь | XӀ хӀ | Ц ц | ЦӀ цӏ | Ч ч | ЧӀ чӀ | Ш ш | Щ щ |
Ъ ъ | Ы ы | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998