ბისმარკის არქიპელაგი

ბისმარკის არქიპელაგი

მშობ. სახელი: ინგლ. Bismarck Archipelago
ბისმარკის არქიპელაგი
გეოგრაფია
მდებარეობა	მელანეზიის არქიპელაგი
კოორდინატები	5°00′ ს. გ. 150°00′ ა. გ. / 5.000° ს. გ. 150.000° ა. გ. / -5.000; 150.000
მთავარი კუნძული	ახალი ბრიტანეთი
ფართობი	49 700 კმ²
უმაღლესი წერტილი	2300 მ
პაპუა-ახალი გვინეა
დემოგრაფია
მოსახლეობა	~ 900 000 (2011)
სიმჭიდროვე	18,11 ად. /კმ²
ეთნიკური ჯგუფები	პაპუასები და მელანეზიელები

ბისმარკის არქიპელაგი (ინგლ. Bismarck Archipelago) — კუნძულთა ჯგუფი მელანეზიაში. წყნარ ოკეანეში, კუნძულ ახალი გვინეის ჩრდილო-აღმოსავლეთით. სახელმწიფო პაპუა-ახალი გვინეის ნაწილი. ფართობი დაახლოებით 49 700 კმ². მოსახლეობა დაახლოებით 900 000 კაცი (2011), მოსახლეობის ძირითად ნაწილს შეადგენენ მელანეზიელები და პაპუასები.

შედგება ორი ძირითადი კუნძულის (ახალი ბრიტანეთი და ახალი ირლანდია), ასევე საადმირალოს კუნძულებისა და სხვა მცირე კუნძულებისაგან. დიდი კუნძულები მთიანია, მცირე კი ვულკანური და მარჯნისა. კუნძულებზე მოქმედი ვულკანებია. არის ნოტიო ეკვატორული ტყეები.

• პროვინცია მანუსი (№ 9 რუკაზე)
  • საადმირალოს კუნძულები, შედგება 18 კუნძულისაგან:
    • მანუსი, ძირითადი კუნძული
    • ლოს-ნეგროსი
    • ლოუ
    • Ndrova Island
    • ტონგი
    • ბალუანი
    • პაკი
    • Purdy Islands
    • რამბუტიო
    • სენტ-ენდრიუსი
  • დასავლეთის კუნძულები, შემადგენლობა:
    • აუა
    • ჰერმიტის კუნძულები
    • კანიეტის კუნძულები
    • ნინიგოს კუნძულები
      • Sae Island
    • ვუვულუ

• პროვინცია ახალი ირლანდია (12)
  • ახალი ირლანდია, ძირითადი შემადგენლობა
  • ახალი ჰანოვერი
  • სენტ-მატიასის კუნძულები
  • ტაბარის კუნძულები
  • ლიჰირის კუნძულები
  • ფენის კუნძულები
  • ტანგას კუნძულები
  • Dyaul Island

• პროვინცია აღმოსავლეთი ახალი ბრიტანეთი (4)
  • ახალი ბრიტანეთი, ძირითადი კუნძული
  • დიუკ-ოფ-იორკის კუნძულები

• პროვინცია დასავლეთი ახალი ბრიტანეთი (18)
  • ახალი ბრიტანეთი, ძირითადი კუნძული
  • ვიტუს კუნძულები

• პროვინცია მორობე (11)
  • უმბოი
  • საკარი
  • Tolokiwa Island
  • Ritter Island
  • Malai Island
  • Tuam Island

• პროვინცია მადანგი (8)
  • ლონგ-აილენდი
  • კარკარი
  • ბაგაბაგი
  • მანამი
  • Crown Island

• პროვინცია აღმოსავლეთი სეპიკი (5)
  • სხაუტენის კუნძულები

არქიპელაგი აღმოაჩინეს ნიდერლანდელებმა 1616 წელს. 1884 წელს გერმანიის კოლონია გახდა და ეწოდა ოტო ფონ ბისმარკის სახელი.

1943 წელს იაპონელი სამხედრო მეთაურების გეგმა «Z»-ის მიხედვით აქ გადიოდა თავდაცვის ხაზი.

მოსახლეობის ძირითად ნაწილს შეადგენენ მელანეზიელები და პაპუასები. მნიშვნელოვანი დასახლებული პუნქტები და ნავსადგურებია: რაბაული (კუნძული ახალი ბრიტანეთი), კავიენგი (კუნძული ახალი ირლანდია), ლორენგაუ (საადმირალოს კუნძულები).

აშენებენ ქოქოსის პალმას, ბანანს, შაქრის ლერწამს, მოჰყავთ ბამბა, თამბაქო. არქიპელაგზე განვითარებულია თევზჭერა, მარგალიტის მოპოვება.

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 2, თბ., 1977. — გვ. 414.