Alpha Centauri
| Dhata pangamatan Epos J2000 | |
|---|---|
| Rasi lintang | Centaurus |
| Asensio rekta | 14j 39m 36.5/35.1d |
| Dhéklinasi | -60° 50′ 02.3/13.8″ |
| Magnitudo katon (V) | -0.01/+1.34/+11.05 |
| Ciri-ciri | |
| Kelas spektrum | G2 V/K1 V/M5.5 Ve |
| Indèks warna U-B | 0.24/0.64/1.54 |
| Indèks warna B-V | 0.65/0.85/1.97 |
| Jinis variabel | Ora ana |
| Astrometri | |
| Kacepetan radhial (Rv) | -21.6 km/s |
| Gerak dhiri (μ) | RA: -3678.19 mas/taun Dek.: 481.84 mas/taun |
| Paralaks (π) | 747.23 ± 1.17 mas |
| Let | 4.365 ± 0.007 tc (1.338 ± 0.002 pc) |
| Magnitudo mutlak (MV) | 4.38/5.71/15.49 |
| Detail | |
| Massa | 1.100/0.907/0.1 M☉ |
| Radhius | 1.227/0.865/0.2 R☉ |
| Gravitasi permukaan (log g) | 4.30/4.37[1] |
| Luminositas | 1.519/0.500/0.00006 L☉ |
| Suhu | 5,800/5,300/2700 K |
| Metalisitas | 130-230% Sun |
| Rotasi | ? |
| Umur | 5-6 × 109 taun |
| Orbit lintang gandha visual | |
| Lintang sékundhèr | Alpha Centauri B |
| Periodhe (P) | 79.24 taun |
| Sumbu semi-mayor (a) | 17.59" |
| Eksentrisitas (e) | 0.516 |
| Inklinasi (i) | 79.24° |
| Bujur node (Ω) | 204.87° |
| Epoch periastron (T) | 1955.56 |
| Réferènsi database | |
| SIMBAD | data |
| ARICNS | data |
| Pamènèhan jeneng liya | |
| Réferènsi database | |
| SIMBAD | data
|
Alpha Centauri (α Cen / α Centauri); (ditepungi uga minangka Rigil Kentaurus, Rigil Kent, utawa Toliman) ya iku lintang ingkang padhang piyambak ing rasi Centaurus. Sanadyan kétok kaya saktitik dideleng nganggo mata, lintang iki sajatiné wujud sistem telung lintang.
Alpha Centauri ya iku sistem lintang paling cedhak saka pranata surya, kanthi let 4,2 tekan 4,4 taun cahya. Amarga iku, akèh carita fiksi èlmiah mbayangaké salah sijining dina manungsa arep lunga menyang kana.
Tetingalan
[besut | besut sumber]Kanthi magnitudo gabungan-0,27,[2] Alpha Centauri kétok minangka lintang tunggal ing langit nalika bengi manawa dideleng nganggo mata tanpa bantuan piranti, paling cemlorot katelu, kalah padhang saka Sirius lan Canopus.
Kanthi déklinasi-60°50', Alpha Centauri bisa dideleng déning sapérangan gedhé wong sing mapan ing wilahan bumi kidul. Kanggo sing mapan ing lintang sing luwih dhuwur saka 29°10’ kidul, Alpha Centauri bakalé dadi lintang sirkumpolar. Tetingalan paling apik ya iku nalika akir sasi April utawa awal Mèi, nalika iku Alpha Centauri mapan ing sekitaré meridian ing tengah wengi. Bareng karo Beta Centauri, Alpha Centauri dadi ’’pointer ing arah Crux’’. Kanthi pointer iki sing bisa mbédakaké saka crux palsu.
Piranti
[besut | besut sumber]"Alpha Centauri" ("Rigil Kentaurus") ya iku jeneng sing diwènèhi kanggo objèk ingkang padhang piyambak ing Rasi Centaurus sing kétok minangka saklintang nganggo mata lan tanpa piranti. Kanthi bantuan teleskop, objèk mau bisa didhetèksi minangka salah sijining sistem lintang gandha, karan "Alpha Centauri AB", lan kerep disingkat minangka "α Centauri AB" utawa "α Cen AB", kanthi piranti utama (sing ingkang padhang piyambak) karan "Alpha Centauri A (α Cen A)" lan piranti kaloro mau "Alpha Centauri B (α Cen B)".
Ana piranti katelu kanthi let pisah 2,18° saka sistem AB, mau "Proxima Centauri", utawa "Proxima", utawa "α Cen C". Let pisah mau luwih gedhé saka let pisah piranti A karo B saéngga manawa Proxima Centauri padhangé cukup lan bisa dideleng nganggo mata, kétok minangka lintang sing pisah saka sistem α Cen AB. Alpha Centauri AB lan Proxima Centauri mbentuk sistem lintang gandha, sing diasumsèkaké kaasosiasi kanthi gravitasional nganggo sistem α Cen AB. Bukti langsung manawa Proxima duwé orbit èlips tipikal lintang gandha, durung ditémokaké.[3]
Ètimologi
[besut | besut sumber]Lintang iki duwé jeneng tradhisional Rigil Kentaurus (sok-sok disingkat dadi Rigil Kent utawa karan uga Rigjl Kentaurus utawa Riguel Kentaurus ing basa Portugis), asalé saka basa Arab Rijl Qantūris utawa Rijl al-Qantūris, sing artiné "sikil centaurus,". Jeneng alternatifé ya iku Toliman sing mungkin asalé saka basa Arab al-Zulmān ("manuk unta"). Saksuwéné abad 19, Elijah H. Burritt kerep nyebut lintang iki Bungula, mungkin asalé saka gabungan antarané "β" lan ing basa Latin ungula ("kuku"). Jeneng liyané ya iku:
| jeneng liya | asalé basa | artiné |
|---|---|---|
| 南門二 / Nánmén'èr | Cina / Mandarin | lintang kaloro ing rasi Gapura Kidul[4] |
| Kamailehope | Hawaii[5] | |
| ποῦς κοντούρος / Pous Kontouros | Yunani | sikil centaurus[6] |
| Serk‑t | Mesir Kuna | [6] |
| Nergub-Gudelim | Sumeria | sikil kiwa centurus[7] |
| Nan Mun | Cina | gapura kidul[6] |
Saliyané rasi Centaurus, lintang iki uga minangka anggota saka pirang-pirang rasi utawa asterisma ing ngisor iki:
| jeneng rasi / asterisma | asalé | artiné | anggota liyané |
|---|---|---|---|
| Southern Pointers[8] | tandha ing kidul | β Cen | |
| Nā Kuhikuhi[9] | Hawaii | Jeneng Hawaii kanggo Southern Pointers | β Cen |
| 南門 / Nan Mun, Nánmén | Cina / Mandarin | Gapura Kidul | ε Cen |
| Dark Emu[10] | emu ireng | (ing antarané)β Cen | |
| Llamacñawin[11] | Inca | mata sang llama | β Cen |
Uga delengen
[besut | besut sumber]Réferènsi
[besut | besut sumber]- ↑ Gilli, G.; Israèlian, G.; Ecuvillon, A.; Santos, N. C.; Mayor, M. (2006). "Abundances of Refractory Elements in the Atmospheres of Stars with Extrasolar Planets". Astronomy and Astrophysics. 449 (2): 723–736. Dibukak ing 2007-06-01.
{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ Burnham, Robert (1978). Burnham's Celestial Handbook. Courier Dover Publications. kc. 549. ISBN 048623567X.
- ↑ Mason, B.D.; Wycoff, G.L. I. Hartkopf, W.I.. (2008). "Washington Visual Double Star Catalog, 2006.5 (WDS)". U. S.Naval Observatory, Washington D.C.
{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ salah sijining rasi lintang miturut bangsa Cina
- ↑ "Archive copy". Diarsip saka sing asli ing 2009-09-18. Dibukak ing 2012-10-26.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ a b c http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Gazetteer/Topics/astronomy/_Texts/secondary/ALLSTA/Centaurus*.html
- ↑ "Archive copy" (PDF). Diarsip (PDF) saka asliné ing 2005-10-30. Dibukak ing 2005-10-30.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ http://www.constellationsofwords.com/stars/Agena.html
- ↑ "Archive copy". Diarsip saka sing asli ing 2011-06-29. Dibukak ing 2012-10-26.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ "Archive copy". Diarsip saka sing asli ing 2011-01-01. Dibukak ing 2011-01-01.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ "Archive copy". Diarsip saka sing asli ing 2009-09-23. Dibukak ing 2012-10-26.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)