Suðureyjar
Suðureyjar (skosk gelíska: Innse Gall, enska: Hebrides) eru stór eyjaklasi við vesturströnd Skotlands. Eyjarnar skiptast í tvo meginhópa, Innri Suðureyjar og Ytri Suðureyjar. Á milli þeirra er Skotlandsfjörður (skosk gelíska: An Cuan Sgitheanach, enska: The Minch). Byggð á eyjunum nær frá miðsteinöld til okkar daga og hafa íbúarnir verið af ýmsu bergi brotnir, meðal annars gelískumælandi, norrænumælandi og enskumælandi. Þessi fjölbreytni sést af nöfnum eyjanna sem eru úr ýmsum málum sem þar hafa verið töluð. Saman kallast eyjarnar Suðureyjar á norrænum málum til aðgreiningar frá Norðureyjum; Orkneyjum og Hjaltlandseyjum.
Mikið af gelískum bókmenntum og gelískri tónlist í Skotlandi kemur frá eyjunum. Í dag byggist efnahagur eyjanna aðallega á kotbúskap, fiskveiðum, ferðaþjónustu, olíuiðnaði og endurnýjanlegri orku. Í eyjunum eru sums staðar stórir hlutar af stofnum ýmissa sela og sjófugla á Bretlandseyjum.
Eyjarnar í stafrófsröð
[breyta | breyta frumkóða]Ytri Suðureyjar
[breyta | breyta frumkóða]| Nafn | Nafn á ensku | Nafn á gelísku |
|---|---|---|
| Baleshare | — | Baile Sear |
| Barrey | Barra | Barraigh |
| Benbecula | — | Beinn nam Fadhla |
| Bjarnarey | Berneray | Beàrnaraigh |
| Eiríksey | Eriskay | Èirisgeigh |
| Flodday | — | Flodaigh |
| Fraoch-eilean | — | Fraoch-eilean |
| Grímsey | Grimsay | Griomasaigh |
| Hérað | Harris | Na Hearadh |
| Ljóðhús | Lewis | Leòdhas |
| Mikla Bjarnarey | Great Bernera | Beàrnaraigh Mòr |
| Norður-Uist | North Uist | Uibhist a Tuath |
| Scalpay | — | Sgalpaigh na Hearadh |
| Suður-Uist | South Uist | Uibhist a Deas |
| Vatersay | — | Bhatarsaigh |
Innri Suðureyjar
[breyta | breyta frumkóða]| Nafn | Nafn á ensku | Nafn á gelísku |
|---|---|---|
| Canna | — | Eilean Chanaigh |
| Colonsay | — | Colbhasa |
| Danna | — | Danna |
| Dýrey | Jura | Diùra |
| Easdale | — | Eilean Eisdeal |
| Egg | Eigg | Eige |
| Eilean dà Mhèinn | — | Eilean dà Mhèinn |
| Eilean Donan | — | Eilean Donnain |
| Eilean Shona | — | Eilean Seòna' |
| Eilean Tioram | — | Eilean Tioram |
| Eiríksey | Eriska | Ùruisg |
| Erraid | — | Eilean Earraid |
| Guðey | Gigha | Giogha |
| Guðmundsey | Gometra | Gòmastra |
| Hafnarey | Tanera Mòr | Tannara Mòr |
| Hrauney | Rona | Rònaigh |
| Hrossey | Raasay | Ratharsair |
| Hvítey | — | Eilean Bàn |
| Íl | Islay | Ìle |
| Jóna | Iona | Ì Chaluim Chille |
| Kjarbarey | Kerrera | Cearrara |
| Kola | Coll | Colla |
| Langey | Lunga | Lunga |
| Lismore | — | Lios Mòr |
| Lyng | Luing | An t-Eilean Luinn |
| Muck | — | Eilean nam Muc |
| Myl | Mull | Muile |
| Rúmey | — | Rùm |
| Sandey | Sanday | Sandaigh |
| Sauðaey | Soay | Sòdhaigh |
| Scalpay | — | Sgalpaigh |
| Seil | — | Saoil |
| Shuna | — | Siuna |
| Skíð | Skye | An t-Eilean Sgitheanach |
| Stafey | Staffa | Stafa |
| Tyrvist | Tiree | Tiriodh |
| Úlfey | Ulva | Ulbha |
| Ýsey | Isle of Ewe | Eilean Iùbh |
| Örfirisey | Oronsay | Orasaigh |
