Batalio di Dien Bien Phu

Batalio di Dien Bien Phu.
Franca infantriani che Dien Bien Phu.
Konflikto:	Milito di Indochinia
Dato:	13ma di marto til la 7ma di mayo 1954
Loko:	proxim Dien Bien Phu, Indochinia
Rezulto:	Vietnamana vinko.
Militanti
Francia Stato Vietnam Ambe suportita da: Usa CIA	↔	Demokrata Republiko Vietnam Viet Minh Suportita da: Sovietia PR Chinia Est-Germania
Komanderi
Christian de Castries André Trancart Jules Gaucher † Pierre Langlais André Lalande Charles Piroth †	↔	Võ Nguyên Giáp Hoang Van Thai Lê Liêm Đặng Kim Giang Le Trong Tan Vuong Thua Vu Hoang Minh Thao Le Quang Ba
Trupi/equipuri
15.000[1] 37 pilotisti Usana	↔	50.000 regulala soldati 55.000 neregulala soldati 100 mil laboristi
Perdaji
Oficala fonti: 2293 morti 5195 vunditi 11 721 militala kaptiti 1729 desaparinta 62 avioni destruktita 10 tanki destruktita 167 avioni domajita 2 Usana pilotisti	↔	Segun Vietnam: 4020 morti 9118 vunditi 792 desaparinta Segun Francia: 8000 morti 15 000 vunditi
{{{perdaji}}}

La batalio di Ðiện Biên Phủ esis batalio eventinta en 1954 en qua Viet Minh, komandita dal generalo Võ Nguyên Giáp, luktis kontre Franca trupi komandita dal generalo Henri Navarre. Ol eventis proxim la vilajeto Ðiện Biên Phủ, ed esis la lasta batalio di la milito di Indochinia.

En marto 1954, Giáp decidis komencar definitiva batalio kun ordinara taktiki, e ja komandabas armeo havanta multa divizioni. La batalio komencis ye la 13ma di marto kande, surprizanta Franca trupi, komencis artilrial atako: kande l'unesma nokto finis, 9 000 bombi falis en pozicioni surnomizita Béatrice e Gabrielle. En un ek la maxim surprizanta operaci di transporto tillore konocita, artilrio-equipuri transportesis tra foresto por individui qui uzis bicikli, o mem transportis li uzanta sua propra manui. Multa ek la personi qui facis ca transporto mortis pro exhausto. La du pozicioni Franca falis, kambie granda mortado dil atakeri. Franci judikabis la montoza regiono vicina a Ðiện Biên Phủ kom nepenetrebla. Pos deskovrir ke ca judiko esis erora, lora komandinto Franca suocidis ye la mem nokto.

Franci sendis parashutisti, tamen li atakesis per kontreaera pafado, altra surprizo por Franci nam li kredis ke Vietminh havis poka armi. Pro la kompleta siejo di la fortifikuro, l'aerara suporto esis decidigiva, do Giáp decidis kaptar l'aeroportui. Lu decidis facar tradicionala siejo e bombardar l'aeroportui, e samatempe konstruktar tranchei qui proximigis lua trupi de la fortifikuri, ante lansar ataki per infantrio. Pos 5-dia kombati, inter la 18ma e la 23ma di marto, kompleteskis l'unesma kapto dil unesma aeroportuo. La lasta aviono qua tervenis ibe, ye la 28ma di marto, destruktesis. Ye ca sama dio, Franci lansis kontreatako, bombardante la loki ube jacis equipuri por kontreaeral atako. Pos kaptar du ek li, li mustis retretar pro manko di rinforci. Ye ca sama dio, la duesma aeroportuo falis en manui di Vietnamani.

Camomente, la furnisaji bezonita da Franci sendesis direte per parashuti, tamen la maxim multa ek li falis en l'aero ja okupita dal Viet Minh. Giáp ja vinkabis la batalio, e la sequanta kombati, segun sua vorti, esis «la lenta sangifo di falinta elefanto». Dum la lasta semano di aprilo komencis musono, qua impedis irga aerala helpo. La tranchei divenis fangoza e la kazemati inundesis. La lasta parashutista trupi arivis inter la 14ma di marto e la 6ma di mayo (entote 4 306 soldati) qui ne povis remplasar la perdaji (5 500 soldati Franca) eventinta dum ca dii.

Franci savis ke la vinkeso esis proxima, tamen li bezonis konservar pozicioni til komencar la Konfero di Genève, ye la 26ma di aprilo. La lasta atako Franca komencis ye la 4ma di mayo, ma faliis. Expedicionala grupo probis arivar en la loko di la batalio, ma mustis retretar centi di kilometri ante. Vietminh lansis sua final atako inter la 6ma e la 7ma di mayo 1954.

En Washington, segun Paul Boury (ex-oficiro qua eskapis de la regiono), la stabo komandita dal admiralo Arthur Radford, preparabis interveno qua uzus 60 bombardoavioni B-29 (Usana kargoavioni ja sendabis provizuri a Franca trupi). "Se ne restabis klara la skopo dil operaco, posible lansesus atomala bombo super la regiono (e samatempe mortigar Franca soldati e le Viet Minh").^[2]

Kande finis la batalio, Franci havabis 2.293 mortinti, de la 20.000 qui apartenis a la garnizono, e 11.721 soldati divenis militala kaptiti. Vietnamani havis 7 900 morti e 15.000 plusa homi vundita, cirkume la duimo del atakinti.

Franca komandinto Christian-Marie-Ferdinand de la Croix de Castries , qua divenis generalo dum la batalio, kapitulacis ed esis militala kaptito dum 4 monati, samatempe kam facesis paco-pakto en Genève.