Banku (nri)

banku

nrị

obere ụdị nke	dish, swallow
mba osi	Ghana, Benin, Togo
Ihe ejị mee ya	maize flour, mmiri, ńnú, cassava flour
WikiProject na-elekọta ya	WikiProject Intangible Cultural Heritage
together with	ofe, stew, Shito, azụ, Capsicum

Na nri Ghana, banku na akple ( // ⓘ ) bụ efere loro nke ngwakọta ọka ọka na ntụ ọka akpu esiri esi nke dị ntakịrị nke a kpụrụ ka ọ bụrụ bọọlụ na-efe efe.

A na-esi Banku na mmiri ọkụ ruo mgbe ọ ga-aghọ ntụ ntụ dị nro, nke na-acha ọcha, ^{[1] [2] [3]} were ofe, stew okra ma ọ bụ ose ose na azụ. ^{[4] [5]}

Ndị bi n’ebe ndịda Ghana na-ahọrọ Aple —ndị Ewe, ndị Fante na ndị Ga-Dangme —ma a na-erikwa ya n’ofe mpaghara ndị ọzọ dị na Ghana. Banku bụ ụdị dị nro nke Ga-Dangme (Ga ma ọ bụ Dangbe) na-eri, ebe ndị Fante nwekwara ụdị dị iche iche nke efere ha na-akpọ ɛtsew . ^{[1] [2] [6]}

Banku bụ okwu Ga-Dangme pụrụ iche. ^{[7] [ ]} Banku sitere na akpaokwu Dangbe "ba mi ku". Ba pụtara 'akwụkwọ (ves)'. Ku bụ okwu Ga-Dangbe n'ọnụ maka nri niile nwere ụdị udidi ma kwadebere n'otu ụzọ ahụ. N'akụkọ ihe mere eme, a na-echekwa banku n'akwụkwọ. Nkebi ahịrịokwu ba mi ku pụtara naanị ku na akwụkwọ, e megharịala ya ka oge na-aga n'ime banku. Enwere okwu ụda olu yiri nke ahụ nwere ihe dị iche iche n'asụsụ Ga, d�� ka Inku (maka pomade na asụsụ Ga), Ashanku (maka ụdị dị iche iche nke fritter plantain a na-akpọ Tatale ), na ọtụtụ aha ndị ọzọ na-agwụ na 'ku'. ^[8] 

Isi ihe maka ịkwadebe banku bụ ntụ ọka ọka, akpu, nnu na mmiri. A na-eji ihe ndị yiri ya mee Banku na akple . ^{[9] [2]}

A na-akpụ akpụ, gbutuo ya na ọka ọka, tinye ya otu ụbọchị. A na-awụsa mmiri ahụ, a na-egweri akpụ na ọka n'ime ntụ ọka dị nro, dị mma ma dị mmiri. A na-agbakọ mgwakota agwa ahụ maka ụbọchị abụọ ruo ụbọchị ise, dabere na okpomọkụ. ^{[10] [11]}

A na-agwakọta ọka na ntụ ọka akpụ na mmiri wee sie ya. A na-emegharị ngwakọta ahụ nke nta nke nta ruo mgbe slurry ga-adị ka ntụ ọka ọzọ wee ghee ya ruo mgbe ọ dị ire. A na-agbakwunye mmiri na gburugburu "mgwakota agwa-na-pan-agwaetiti", nke na-ezuru ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ikpuchi elu. Mgbe ahụ, ọ dị mkpa ka a kpuchie ya nke ọma ma hapụ ya ka o sie ya, na-eme ka ọ bụrụ na ị na-esi nri na steaming nke mgwakota agwa na pan ahụ kpuchiri. Na-esote, a na-agwakọta ntụ ọka ahụ na spatula iji tinye mmiri n'ime ya ruo mgbe ọ dị ire.

A na-emeghachi usoro ahụ na etiti, ịgbara mmiri, na igwakorita ruo mgbe mgwakota agwa dị nro ma sie ya nke ọma. A na-ekesa ntụ ọka esiri esi n'ime obere bọọlụ.

A na-eji aka na-eri Banku na akple . ^[12] A na-erikarị Apple na ofe okro (okra) mara dị ka Fetri Detsi n'etiti Ewes. ^[13] Enwere ike itinye ya na ofe, stew ma ọ bụ ose ihendori na anụ ma ọ bụ azụ. ^[11]

• 
  Akpili
• 
  Banku na ose
• 
  Tilapia grilled na banku
• 
  Banku ji okro 'okra' stew na nshịkọ
• 
  Banku na azu eghe na ose na-ekpo ọkụ
• 
  Bọọlụ akpịlụ kegidere na rọba
• 
  Akple (elu-aka nri) na borbi tadi
• 
  Nwanyị na-akwadebe banku na Ghana
• 
  Na-akwado banku