Յովհաննէս Գազանճեան

Յովհաննէս Գազանճեան
Ծնած է	3 Ապրիլ 1870(1870-04-03)[1][2]
Ծննդավայր	Եւդոկիա[1][2]
Մահացած է	15 Մարտ 1915(1915-03-15)[1][2] (44 տարեկանին)
Մահուան վայր	Եւդոկիա[1][2]
Քաղաքացիութիւն	Օսմանեան Կայսրութիւն
Ազգութիւն	Հայ[1][2]
Մասնագիտութիւն	լեզուաբան, գրականագէտ
Ստորագրութիւն

Յովհաննէս Գազանճեան (3 Ապրիլ 1870, Եւդոկիա, Սեբաստիոյ նահանգ, Օսմանեան կայսրութիւն - 15 Մարտ 1915, Եւդոկիա), հայ լեզուաբան, գրականագէտ, բժշկական գիտելիքներու քարոզիչ։

Ծնած է 1870 թուականի Ապրիլ 3-ին Սեբաստիոյ նահանգի Եւդոկիոյ գաւառի կեդրոն՝ Եւդոկիա քաղաքին մէջ։

Յովհաննէս Գազանճեան 1889 թուականին Յ. Գասարճեանի համահեղինակութեամբ կը գրէ «Գաղտնիք Եւ Արուեստ Մոգութեան» աշխատութիւնը։ 1909 թուականին, օգտուելով արտասահմանցի մասնագէտներու աշխատութիւններէ, գրած է «Մագնիսականութիւն Եւ Ոգեհարցութիւն» գիրքը, որուն մէջ արծարծուած են ենթագիտակցութեան, ինքնաթելադրութեան, հոգեբուժութեան, մագնիսականութեան, կամքի ոյժի, քնածութեան կամ մագնիսական ք��ւնի, յստակատեսութեան, մտածումներու փոխանցման, հեռակրութեան, ոգեհարցութեան եւ այլ հարցերը։

1915 թուականի Մարտ 15-ին Եւդոկիոյ մէջ զոհ դարձած է Մեծ Եղեռնին՝ սպանուելով 45 տարեկան հասակին։

• Գաղտնիք եւ արուեստ մոգութեան (համահեղ. Յ. Գասարճեան), 1889։
• Եւդոկիոյ հայոց գաւառաբարբառը, 1899 (արժանացած է Իզմիրեանց գրական մրցանակին)։
• Մագնիսականութիւն եւ ոգեհարցութիւն։ (Ենթագիտակցութիւն, ինքնաթածադրութիւն, հոգեբուժութիւն, մագնիսականութիւն, կամքի ոյժի, քնածութիւն կամ մագնիսական քուն, հստակատեսութիւն, մտածումների փոխանցում, հեռակրութիւն, ոգեհարցութիւն եւ այլն), Կ. Պոլիս, 1909, 144 էջ։
• Պատմութիւն Հայ Գրականութեան, Ա. Հատոր՝ Սկիզբէն Մինչեւ ԺԹ. Դար, Բ. Հատոր՝ ԺԹ. Դարու Կէսէն Մինչեւ Մեր Օրերը, հրտ. ՀՍԳՄ թիւ 2, Անթիլիաս, տպ. Կաթողիկոսութեան, 1970, 265 էջ։
• Հայոց լեզուի դասագիրքեր։

• Մինասեան Յարութիւն, 100 հայ հոգեբոյժներ, Կենսագրական բառարան, գիրք Ե․, Երեւան, 2010, 304 էջ։

• Յարութիւն Մինասեան, Օսմանեան կայսրութիւնում Թուրքիայի Հանրապետութիւնում բռնաճնշումների եւ ցեղասպանութեան ենթարկուած հայ բժիշկներ, Երեւան, «Լուսաբաց», 2014 — 520 էջ։

1. ↑ ^{1,0 1,1 1,2 1,3 1,4} Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>
2. ↑ ^{2,0 2,1 2,2 2,3 2,4} Հայկական համառոտ հանրագիտարան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13053618"></a>