Դեկտեմբերի 1

Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։

Դեկտեմբերի 1, տարվա 335-րդ (նահանջ տարիներին՝ 336-րդ) օրն է։

• Ձմռան առաջին օրացուցային օրն է։
• Տարվա ավարտին մնում է 30 օր։

• 1824 - Թիֆլիսում բացվեց Ներսիսյան դպրոցը (շարունակեց գործել մինչև 1924 թ.)
• 1827՝ Սուլթան Մահմուդ II-ը շուրջ 12 հազար հայ կաթոլիկներ է արտաքսում Կ. Պոլսից, որոնցից 4 հազարը ցրտից մահանում են ճանապարհին, իսկ մնացածները անցնում Փոքր Ասիայի գավառները
• 1827 - Շուշիի հայկական տպարանի հիմնադրումը
• 1876՝ Թուրքական կառավարության ցուցումներով հրդեհվեց Վանի շուկան, զգալի նյութական վնաս հասցվեց տեղի բնակչությանը
• 1894՝ Հրատարակվեց Հայ բանվոր հեղափոխականների ասոցիացիայի նոր օրգան «Կռիվ» թերթ
• 1907 - Թիֆլիսում լույս է տեսնում «Անկախ մամուլի» առաջին համարը։
• 1914 - Սարիղամիշի օպերացիան, Էնվեր փաշայի բանակի ջախջախումը
• 1915 - Միացյալ Նահանգների նախագահ Թեոդոր Ռուզվելտը հաղորդում է. «Թուրքերը հայերի նկատմամբ կատարել են գագաթնակետին հասնող բռնություններ։ Հայերի տառապանքն այնքան անգութ է և սարսափելի, որ դժվար է որևէ կերպ անվանել այն։ Դրանք նման են այնպիսի անգթությունների, որոնք պատճառել են նվաճող ազգերի հետևորդները, ինչպես Աթթիլայի և Չինգիզ Խանի։ Դա զարհուրելի է, որ այսպիսի բաներ կարող են կատարվել և մեր երկիրը, այնուամենայնիվ, կարող է չեզոք մնալ»
• 1917՝ Խորհրդային Ռուսաստանի ազգությունների գործերի ժողովրդական կոմի��արիատին կից Մոսկվայում ստեղծվում է հայկական գործերի կոմիսարիատ, որի կոմիսար է նշանակվում ականավոր պետական գործիչ Վառլամ Ավանեսովը, իսկ տեղակալ՝ բանաստեղծ Վահան Տերյանը
• 1920 - Ադրբեջանի հեղափոխական խորհուրդը հայտարարեց, որ ճանաչում է Լեռնային Ղարաբաղը, Զանգեզուրը, Նախիջևանը որպես Հայաստանի բաղկացուցիչ մասեր
• 1921՝ Հայաստանում սկսվում են գյուղական, գավառակային և գավառային խորհուրդների առաջին ընտրությունները
• 1923 - Երևանում բացվում է Հայաստանի պետական կոնսերվատորիան
• 1929՝ Սկսում է գործել Քանաքեռի նոր ռադիոկայանը
• 1941՝ Երևանում կազմավորվում է 89-րդ Հայկական հրաձգային դիվիզիան՝ գնդապետ Սիմոն Զաքյանի հրամանատարությամբ
• 1953 - Չիկագոյում լույս է տեսնում «Փլեյբոյ» ամսագրի առաջին համարը
• 1989՝ Երևանում կայացած Գերագույն խորհրդի և ԼՂԻՄ Ազգային Խորհրդի միացյալ նիստում ընդունվեց պատմական որոշում՝ Հայաստանի հետ Լեռնային Ղարաբաղի վերամիավորման մասին

• 1083 - Աննա Կոմնենե, Ալեքսիոս Ա Կոմնենոսի դուստրը, պատմության մեջ հայտնի առաջին կին պատմիչներից մեկը
• 1918 - Արտավազդ Մխիթարյան, հայ սովետական մեխանիկ
• 1921 - Լուսիկ Կարապետյան, հայ գրականագետ (մ. 2009)
• 1955 - Սերժ Ավետիքյան, ֆրանսահայ ռեժիսոր, դերասան, պրոդյուսեր, սցենարիստ
• 1972 - Նիկոլայ Լոբաչևսկի, ռուս նշանավոր մաթեմատիկոս (մ. 1856)
• Հովհանես Մանուկյան(2009) լուսաղբյուր

• 1899 - Տիգրան Երկաթ՝ հասարակական գործիչ և հրապարակագիր
• 1903 - Մանվել Քաջունի՝ պատմաբան, աշխարհագետ, բանասեր (ծ. 1823)
• 1980 - Զարեհ Որբունի՝ ֆրանսահայ գրող
• 1992 - Բոգդան Վերդյան, հայ գրող
• 2009 - Լուսիկ Կարապետյան՝ հայ գրականագետ (ծ. 1921)

• ՁԻԱՀ-ի դեմ պայքարի համաշխարհային օր