Օլգա Կոսաչ

Օլգա Կոսաչ; ուկրաիներեն՝ Олена Пчілка
Ծննդյան անուն	ուկրաիներեն՝ Ольга Петрівна Косач
Ծնվել է	հունիսի 17 (29), 1849
Ծննդավայր	Գադյաչ, Պոլտավայի նահանգ, Մալոռուսական գեներալ-նահանգապետություն, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	հոկտեմբերի 4, 1930 (81 տարեկան)
Վախճանի վայր	Կիև, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Բայկովո գերեզմանատուն
Գրական անուն	Олена Пчілка
Մասնագիտություն	ազգագրագետ, գրող և լրագրող
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն, Ուկրաինայի Ժողովրդական Հանրապետություն, Ուկրաինական պետություն և ԽՍՀՄ
Անդամակցություն	Ուկրաինայի գիտությունների ազգային ակադեմիա
Ամուսին	Պետրո Կոսաչ
Զավակներ	Լեսյա Ուկրաինկա, Միխայիլ Կոսաչ, Իսիդորա Կոսաչ, Օլգա Կոսաչ, Միկոլա Կոսաչ և Օքսանա Կոսաչ
	Olena Pchilka Վիքիպահեստում

Օլգա Պետրովնա Կոսաչ (ծննդյամբ՝ Դրագոմանովա, կեղծանունը՝ Օլենա (Ելենա) Պչիլկա,ուկրաիներեն՝ Олена Пчілка, հունիսի 17 (29), 1849^[1], Գադյաչ, Պոլտավայի նահանգ, Մալոռուսական գեներալ-նահանգապետություն, Ռուսական կայսրություն - հոկտեմբերի 4, 1930(1930-10-04), Կիև, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ուկրաինացի բանաստեղծուհի, հրապարակախոս, ազգագրագետ, Համաուկրաինական գիտությունների ակադեմիայի թղթակից անդամ (1925)։ Նա Միխայիլ Դրագոմանովի քույրն է, Լեսյա Ուկրաինկայի, Օլգա Կոսաչ-Կրիվինյուկի, Իսիդորա Կոսաչ-Բորիսովայի և Միխայիլ Կոսաչի մայրը^[2]։

Կենսագրություն

Օլգա Կոսաչը սերում է Պոլտավայի նահանգի մանրակալվածքային ազնվականությունից։ Ծնվել է ոչ հարուստ կալվածատեր Պյոտր Յակիմովիչ Դրագոմանովի ընտանիքում։ Նախնական կրթությունը ստացել է տանը։ 1866 թվականին ավարտել է Կիևի ազնվաբարո աղջիկների ինստիտուտը։ 1868 թվականի հունիսի 22-ին Պիրոգով գյուղում (այժմ՝ Կիևի սահմաններում) ամուսնացել է Պյոտր Անտոնովիչ Կոսաչի հետ, որի հետ էլ շուտով մեկնել են Վոլին, նրա ծառայության վայրը՝ Զվյագել (այժմ՝ Նովոգրադ-Վոլինսկի) քաղաք։ 1871 թվականի փետրվարի 25-ին այստեղ ծնվել է նրանց դուստրը՝ Լարիսան, որը հետագայում հայտնի է դարձել Լեսյա Ուկրաինկա կեղծանունով։ Ընդհանուր առմամբ, Կոսաչների ընտանիքն ունեցել է երկու որդի և չորս դուստր։ 1876 թվականին Կիևում հրատարակվել է նրա «Ուկրաինական ժողովրդական զարդաքանդակ» գիրքը (ասեղնագործության, գործվածքների և հյուսվածքների նմուշներ)^[3]։

1879 թվականի գարնանը նա իր երեխաների հետ մեկնել է Լուցկ՝ ամուսնու մոտ, ով զբաղեցրել է Հաշտարար միջնորդների Լուցկ-Դուբենսկի համագումարի ղեկավարի պաշտոնը։ Լուցկում նա միացել է դրամատիկական հասարակությանը և առաջարկել ներկայացումներից ստացված հասույթն օգտագործել ակումբային գրադարանի համար ուկրաիներեն գրքեր գնելու նպատակով։

1880 թվականին նա իր սեփական միջոցներով հրատարակել է Ստեփան Ռուդանսկու «Співомовки»-ն և ուկրաիներեն թարգմանել Նիկոլայ Գոգոլի մի քանի պատմվածքներ։ 1883 թվականից սկսել է բանաստեղծություններ և պատմվածքներ տպագրել Լվովի «Զորյա» ամսագրում, բանաստեղծությունների առաջին ժողովածուն կոչվել է «Մերեժանկի մտքեր» (1886), գրել է ռուսերեն և ուկրաիներեն։ Միաժամանակ նա ակտիվ մասնակցություն է ունեցել կանանց շարժմանը, Նատալյա Կոբրինսկայայի հետ 1887 թվականին Լվովում հրատարակել է «Առաջին պսակ» ալմանախը։

1890-ական թվականներին ապրել է Կիևում, որտեղ 1906-1914 թվականներին աշխատել է որպես «Ridniy Krai» ամսագրի և նրա «Молода Україна»հավելվածի խմբագիր-հրատարակիչ։ 1905 թվականին Եկատերինոսլավում մասնակցել է XIII հնագիտական համագումարին, որի մասին գրել է «Հյուրընկալություն Եկատերինոսլավում» ակնարկում։ Ըստ Եվգենի Չիկալենկոյի հուշերի՝ Օլենա Պչիլկան իր օրագրում հրապարակել է վիճաբանական հոդվածներ, որոնք ոչ միշտ են եղել միանշանակ բովանդակությամբ, այսպես 1908 թվականին նա բացահայտորեն պաշտպանել է Նիկոլայ Միխնովսկու հակասեմական դիրքորոշումը։ Այն բանից հետո, երբ «Ռադա» թերթում քննադատվեցին հակասեմական հրապարակումները, ամսագրի բաժանորդների թիվը կտրուկ նվազեց^[4]։ 1913 թվականին Լեսյա Ուկրաինկայի մահվանից հետո, Օլենա Պչիլկան Կիևից տեղափոխվել է Գադյաչ և ապրել այն տանը, որտեղ անցել էր իր մանկությունը^[5]։

Մահացել է 1930 թվականի հոկտեմբերի 4-ին։ Նրան թաղել են դստեր՝ բանաստեղծուհի Լեսյա Ուկրաինկայի կողքին, Կիևի Բայկովի գերեզմանատանը։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 Коли народилася Олена Пчілка: справжня дата
↑ Olga, Kosach-Kryvyniuk (1970). Леся Українка: Хронологія життя і творчості. New-York.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
↑ Aleksandr Mikhaĭlovich Prokhorov (1982). Great Soviet encyclopedia. Macmillan. էջ 185.
↑ Є. Чикаленко, «Щоденник 1907—1917 р.» ст. 41
↑ «Життя гадяцької інтелігенції: якою була Садиба Драгоманових та куди поділась нині - ipoltavets.com» (ուկրաիներեն). 2022 թ․ նոյեմբերի 4. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 8-ին.

Արտաքին հղումներ

Произведения Пчилки на аудиобиблиотеке litplayer
Національна академія наук України. Персональний склад. 1918—2013. — 6-е вид., випр. і доп. 2013. — Київ. — 444 с.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օլգա Կոսաչ» հոդվածին։

[_665f70d2b0ade481-1] 1,0 ^1,1 Коли народилася Олена Пчілка: справжня дата

[2] Olga, Kosach-Kryvyniuk (1970). Леся Українка: Хронологія життя і творчості. New-York.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

[Prokhorov1982-3] Aleksandr Mikhaĭlovich Prokhorov (1982). Great Soviet encyclopedia. Macmillan. էջ 185.

[4] Є. Чикаленко, «Щоденник 1907—1917 р.» ст. 41

[5] «Життя гадяцької інтелігенції: якою була Садиба Драгоманових та куди поділась нині - ipoltavets.com» (ուկրաիներեն). 2022 թ․ նոյեմբերի 4. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 8-ին.

[1]