Վաղատինի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Սյունիքի մարզ)

Այս հոդվածը ներկայացնում է Սյունիքի մարզի Վաղատին գյուղի պատմության և մշակույթի հուշարձանների ցանկը, որը 2002 թ․ հաստատվել է Հայաստանի կառավարության կողմից^[1]։ Ցանկում ներառված է ընդամենը 64 հուշարձան (6 միավոր)։

հուշարձան	կառուցված	վայր, հասցե	կոորդ	համարանիշ	նշան.	հավելյալ նշումներ	պատկեր
Բնակելի քարայր	ուշ միջնադար	գյուղից 3 կմ հս, Զորզոր գետի բարձրադիր ձախ ափին	—	9.89/1	Տ		Լուսանկար վերբեռնել
Բնակելի քարայրներ	ուշ միջնադար	գյուղից հվ-աե, ձորում	—	9.89/2	Տ	մոտ 30 այրեր են, օգտագործվել են որպես ապաստարաններ	Լուսանկար վերբեռնել
Բնակելի քարայրներ	ուշ միջնադար	գյուղից 1.5 կմ հս, Զորզոր գետի ձախափնյակում	—	9.89/3	Տ	2 քարայր	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	1283 թ.	գյուղի մեջ, Հ. Ավետիսյանի տան պատին ագուցված	—	9.89/4	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Վանական համալիր Որոտնավանք	10-11 դդ.	գյուղից 2 կմ հվ, Որոտանի կիրճի եզրին	—	9.89/5	Հ	գործել է մինչև 20 դ. սկիզբը	Լուսանկար վերբեռնել
Գավիթ	11 դ. սկիզբ	կից է Սբ. Ստեփանոս եկեղեցուն ամ-ից	—	9.89/5.1	Հ	կառ.` Սյունյաց Շահանդուխտ թագուհի	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար Մարգարե քահանայի	1389 թ.	գավթում, աե պատի մոտ	—	9.89/5.1.1	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Գերեզմանոց	վաղ միջնադար- 20 դ.	վանքի պարսպափակ բակում	—	9.89/5.2	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	10 դ.	Սբ. Կարապետ եկեղեցու աե պատի մոտ	—	9.89/5.2.1	Հ	տեղահանված է	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	10-11 դդ.	Սբ. Կարապետ եկեղեցուց մոտ 10 մ աե	—	9.89/5.2.2	Հ	երկատված է	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	11 դ.	գերեզմանոցի հվ-աե եզրին	—	9.89/5.2.3	Հ	արձանագիր վերին կես	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	11-12 դդ.	գերեզմանոցում	—	9.89/5.2.4	Հ	ընկած է, վերին եզրը` կոտրված	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	12 դ.	Սբ. Ստեփանոս եկեղեցուն կից սրահի հվ պատի մոտ	—	9.89/5.2.5	Հ	տեղահանված	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	12-13 դդ.	գերեզմանոցում	—	9.89/5.2.6	Հ	ընկած է	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	12-13 դդ.	գերեզմանոցի հվ-աե մասում	—	9.89/5.2.7	Հ	արձանագիր է, վերնամասը` կոտրված	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	12-13 դդ.	Սբ. Կարապետ եկեղեցուց մոտ 15 մ աե	—	9.89/5.2.8	Հ	ընկած է, ունի խիստ վնասված արձանագրություն	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	12-13 դդ.	գերեզմանոցում	—	9.89/5.2.9	Հ	արձանագիր բեկոր	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	12-13 դդ.	գերեզմանոցում	—	9.89/5.2.10	Հ	արձանագիր ստորին կես	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	14-15 դդ.	գերեզմանոցում	—	9.89/5.2.11	Հ	արձանագիր ստորին կես	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	14-15 դդ.	Սբ. Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցուց հվ	—	9.89/5.2.12	Հ	արձանագիր ստորին բեկոր	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	14-15 դդ.	Սբ. Ստեփանոս եկեղեցուն կից սրահի հվ պատի մոտ	—	9.89/5.2.13	Հ	արձանագիր վերին կես	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	14-15 դդ.	Սբ. Ստեփանոս եկեղեցուն կից սրահի հվ պատի մոտ	—	9.89/5.2.14	Հ	արձանագիր է, տեղահանված	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	14-15 դդ.	Սբ. Կարապետ եկեղեցուն կից սրահից հվ	—	9.89/5.2.15	Հ	վերին կես	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	1413 թ.	Սբ. Ստեփանոս եկեղեցուն կից սրահի հվ պատի մոտ	—	9.89/5.2.16	Հ	արձանագիր է, տեղահանված	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	1476 թ.	Սբ. Ստեփանոս եկեղեցուն կից սրահի հվ պատի մոտ	—	9.89/5.2.17	Հ	տեղահանված	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	15-16 դդ.	գերեզմանոցի հվ-ամ եզրին	—	9.89/5.2.18	Հ	արձանագիր է, ընկած	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	15-16 դդ.	Սբ. Ստեփանոս եկեղեցուն կից սրահի հվ պատի մոտ	—	9.89/5.2.19	Հ	արձանագիր	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	16 դ.	Սբ. Ստեփանոս եկեղեցուն կից սրահի հվ պատի մոտ	—	9.89/5.2.20	Հ	տեղահանված	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	16 դ.	Սբ. Կարապետ եկեղեցուց հվ	—	9.89/5.2.21	Հ	վերին կես	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	16 դ.	Սբ. Կարապետ եկեղեցուց հվ	—	9.89/5.2.22	Հ	ընկած է, ստորին եզրը` կոտրված	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար Ասասի	1419 թ.	գերեզմանոցի աե եզրին	—	9.89/5.2.23	Հ	ընկած	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար Նիրմելիքի	1507 թ.	Սբ. Ստեփանոս եկեղեցուն կից սրահի հվ պատի մոտ	—	9.89/5.2.24	Հ	արձանագիր է, երկատված	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար Փաշայի	1407 թ.		—	9.89/5.2.25	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Կոթող	11 դ.	Սբ. Կարապետ եկեղեցու հվ պատի մոտ	—	9.89/5.2.26	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Տապանաքար	16-17 դդ.	գերեզմանոցի ամ եզրին	—	9.89/5.2.27	Հ	բարձր է, օձակռվի տեսարանով	Լուսանկար վերբեռնել
Տապանաքար	16-17 դդ.		—	9.89/5.2.28	Հ	կազմող` Ղարտաշ	Լուսանկար վերբեռնել
Տապանաքար	16-17 դդ.		—	9.89/5.2.29	Հ	արձանագիր է, օրորոցաձև, փոքր, կենցաղային տեսարանով	Լուսանկար վերբեռնել
Տապանաքար	16-17 դդ.		—	9.89/5.2.30	Հ	խոյաձև է, գըլխամասը` կոտրված	Լուսանկար վերբեռնել
Տապանաքար	16-17 դդ.		—	9.89/5.2.31	Հ	բարձր է, քանդակազարդ	Լուսանկար վերբեռնել
Տապանաքար	1606 թ.		—	9.89/5.2.32	Հ	օրորոցաձև է, կենցաղային քանդակներով, ջարդոտված	Լուսանկար վերբեռնել
Տապանաքար Գասպարի	1577 թ.	Սբ. Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցուց հվ-ամ	—	9.89/5.2.33	Հ	կենցաղային քանդակներով	Լուսանկար վերբեռնել
Տապանաքար Կոստանդին քահանայի	16-17 դդ.		—	9.89/5.2.34	Հ	հարթ	Լուսանկար վերբեռնել
Տապանաքար Հայրապետ փակակալի	1423 թ.		—	9.89/5.2.35	Հ	հարթ	Լուսանկար վերբեռնել
Եկեղեցի Սբ. Գրիգոր Լուսավորիչ	10 դ.	համալիրի կենտրոնում	—	9.89/5.3	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	15 դ.	ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին	—	9.89/5.3.1	Հ	պարզունակ	Լուսանկար վերբեռնել
Տապանաքար	15-16 դդ.	ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին	—	9.89/5.3.2	Հ	քանդակազարդ	Լուսանկար վերբեռնել
Տապանաքար	15-16 դդ.	ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին	—	9.89/5.3.3	Հ	արձանագիր է, առյուծի և ցլի կռվի տեսարանով	Լուսանկար վերբեռնել
Եկեղեցի Սբ. Կարապետ	1006 թ.	համալիրի աե մասում	—	9.89/5.4	Հ	կառ.՝ Սևադա իշխան, կենտրոնագմբեթ, ներսում պահպանվել են որմնանկարների մնացորդներ	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	11 դ.	եկեղեցու խորանում	—	9.89/5.4.1	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Եկեղեցի Սբ. Ստեփանոս	1000 թ.		—	9.89/5.5	Հ	միանավ, թաղածածկ սրահ, կառ.՝ Շահանդուխտ թագուհի	Լուսանկար վերբեռնել
Հյուրատուն	14 դ.	կից է գավթին աե-ից	—	9.89/5.6	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	10-11 դդ.	ագուցված է հյուրատան հս ճակատին	—	9.89/5.6.1	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	1226 թ.	հյուրատան հվ պատի մոտ	—	9.89/5.6.2	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Շինություններ՝ օժանդակ	11 դ.	համալիրի ամ կողմում	—	9.89/5.7	Հ	կառ.` Շահանդուխտ թագուհի	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	9-10 դդ.	ընկած է շինություններից մեկի մեջ	—	9.89/5.7.1	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Պարիսպ	11 դ. սկիզբ	վանքի աե, հվ և ամ կողմերում	—	9.89/5.8	Հ	կառ.` Շահանդուխտ թագուհի	Լուսանկար վերբեռնել
Սրահ	11 դ.	կից է Սբ. Կարապետ եկեղեցուն ամ-ից	—	9.89/5.9	Հ	կամարակապ, կառ.` Սևադա իշխան	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	10-11 դդ.	ագուցված է սրահի աե պատին, ներքուստ	—	9.89/5.9.1	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար Ալմաճանի	16-17 դդ.	սրահում	—	9.89/5.9.2	Հ	եռատված է	Լուսանկար վերբեռնել
Սրահ	11 դ.	կից է Սբ. Ստեփանոս եկեղեցուն և գավթին հվ-ից	—	9.89/5.10	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	10 դ.	սրահում, աե պատի մոտ	—	9.89/5.10.1	Հ	արձանագիր ստորին կես	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար Առուստամի «Ըռստամի»	1501 թ.	սրահում, աե պատի մոտ	—	9.89/5.10.2	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար պարոն Բուրթելի	1407 թ.	սրահում, աե պատի մոտ	—	9.89/5.10.3	Հ	պատվանդանի վրա	Լուսանկար վերբեռնել
Տապանաքար	1657 թ.	գյուղի մեջ, Ա. Բաղդասարյանի տնամերձ հողամասում	—	9.89/6	Հ	օրորոցաձև է, կենցաղային տեսարանով	Լուսանկար վերբեռնել