Պետականություն չունեցող ազգ
 |
Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
Պետականություն չունեցող ազգ կամ պետականազուրկ ազգը քաղաքական տերմին է, որպես տարբեր էթնիկական խմբերով ազգ։ Ասպիսով՝ առանձին ազգային պետություն հանդիսացողը պետական կազմավորման իրավունք ունի։ Քանի որ գոյություն չունեն որոշակի խմբի ազգ հանդիսանալու օբյեկտիվ չափանիշներ, տերմինի օգտագործումը քաղաքական է և վիճելի։ Սովորաբար այն օգտագործվում է որևէ պետությունից անջատողական շարժման կողմից։ Հաճախ անջատման կողմնակիցները գերպետության մեջ կայսրություն են տեսնում, իսկ կառավարության ձևը՝ իմպերիալիստական։ Այդպիսի հզոր պետությունները հիմնականում ժխտում են բազմազգային պետության սկզբունքը, հատկապես երբ էթնիկական խմբերից մեկը անկախություն է պահանջում։
Ոչ բոլոր էթնիկական խմբերն են իրենց պետականությունից զուրկ համարում, նույնիսկ երբ սրանք առանձին ազգեր են կազմում։ Պետությունները տարբեր աստիճանի ճանաչում են մանրամասնություն կազմող էթնիկ խմբերը և ազգությունները։
Ճանաչելով մշակությանի և լեզվական իրավունքները թույլատրվում է որոշակի ինքնավարություն, տալիս է իրավունքներ, իշխանություն, կրոնական և այլ ազատություններ։ Օրինակ՝ Եվրոպական Խորհուրդը 1992 թ. ստեղծել է «Տարածքային կամ Մանրամասնության Լեզուների Եվրոպական Խարտիան» խորհուրդը, որպեսզի պաշտպանի մշակութային, կրոնական և լեզվական իրավունքները։
Օրինակներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Վիճարկվող պետություն չունեցող երկիրներն են. Ռոհինգյա, Քուրդիստան, Կատալան Երկրներ, Բասկերի Երկիր, Ֆլանդրիա, Գալիցիա, Շոտլանդիա, Ուելս, Կոռնուել, Բրետան, Քվեբեք, և շատ ուրիշներ։
Նույնիսկ Արցախի Հանրապետությունը չունի լիակատար անկախություն։ Զարմանալի է, բայց Հայաստանի կողմից ճանաչված չէ որպես առանձին պետություն։
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Անկախություն
- Ինքնորոշում
- Ակտիվ ինքնավարության և անջատողական շարժումների ցանկ
- Տարածքային կամ Մանրամասնության Լեզուների Եվրոպական Խարտիա
Արտաքին հղումներ.
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- պետություն չունեցող ազգերի քարտեզ Արխիվացված 2006-06-23 Wayback Machine
- Եվրոպական ազգային մանրամասնություններ Արխիվացված 2007-02-05 Wayback Machine
- Ազգային, էթնիկական, կրոնական և լեզվային մանրամասնություններին պատկանող անձանց իրավունքների հռչակագիր
- MónDivers Արխիվացված 2017-05-21 Wayback Machine Պետականություն չունեցող ազգերին, մարդկային իրավունքներին, փոքրամանություններին և շրջակա միջավայրին նվիրված ցանցային ամսագիր Կատալան կամ (Վալենսերեն լեզվով)։
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պետականություն չունեցող ազգ» հոդվածին։ |
|
