Յովան Պոպովիչ

Յովան Պոպովիչ; սերբ.՝ Јован Стерија Поповић
Ծնվել է	հունվարի 1 (13), 1806
Ծննդավայր	Վրշաց, Temes County, Հունգարիայի թագավորություն, Ավստրիական կայսրություն
Վախճանվել է	մարտի 26, 1856 (50 տարեկան)
Վախճանի վայր	Վրշաց, Temes County, Հունգարիայի թագավորություն, Ավստրիական կայսրություն
Մասնագիտություն	դրամատուրգ, բանաստեղծ, մանկավարժ, գրող, փաստաբան և գիտաֆանտաստիկ գրող
Քաղաքացիություն	Ավստրիական կայսրություն
Կրթություն	Gymnasium of Karlovci?
Անդամակցություն	Սերբական գրականության ընկերություն
Աշխատավայր	Բելգրադի համալսարան
Ազգականներ	Nikola Nešković?
	Jovan Sterija Popović Վիքիպահեստում

Յովան Ստերիա Պոպովիչ (սերբ.՝ Јован Стерија Поповић, հունվարի 1 (13), 1806^[1], Վրշաց, Temes County, Հունգարիայի թագավորություն, Ավստրիական կայսրություն^[1] - մարտի 26, 1856(1856-03-26)^[1], Վրշաց, Temes County, Հունգարիայի թագավորություն, Ավստրիական կայսրություն^[1]), սերբ դրամատուրգ, արձակագիր, բանաստեղծ և թարգմանիչ, դասականության ներկայացուցիչ։ Սերբիայի առաջին և ամենահայտնի դրամատուրգներից մեկը։ Սերբական դրամայի հիմնադիր, թատրոնի ազգային երգացանկի հիմնադրամների հիմնադիրը^[2]։

Կենսագրություն

Հույն վաճառականի և սերբուհու որդի է։ Իրավաբանություն է սովորել Կեժմարոկում, ապա աշխատել որպես իրավաբան, լիցեյի ուսուցիչ Կրագուևացում, իսկ ավելի ուշ գլխավորել է Բելգրադի սահմանադրական կառավարության կրթության նախարարությունը (1842-1848)։ Զբաղվել է Սերբիայի դպրոցական կրթական համակարգի կազմակերպմամբ^[3]։ Հետագայում դասավանդել է Մետրոպոլիտեն բարձրագույն դպրոցում (ապագա Բելգրադի համալսարան)։ Սերբական թատերական և գիտական կյանքի կազմակերպիչ, մի քանի դասագրքերի հեղինակ^[4]^[5]։ Նա կարևոր դեր է խաղացել Սերբիայի գիտությունների և արվեստի ակադեմիայի և Սերբիայի ազգային թանգարանի հիմնադրման գործում։

Գործունեություն

Գրական գործունեությունը սկսել է հին հույն հերոսներին նվիրված բանաստեղծություններով։ Կյանքի վերջում նա վերադարձավ պոեզիա։ Բանաստեղծական ստեղծագործությունից նա անցել է պատմավեպերի և դրամատուրգիային, բայց ամենամեծ հաջողություններին հասել է որպես կատակերգու։ Սերբական դրամայի «Հայրը». Ստերիյա-Պոպովիչը սերբերից առաջինն էր, ով լրջորեն զբաղվեց այս ժանրով և ամբողջությամբ նվիրվեց թատրոնին։ Հեղինակ է ժամանակակից կյանքի պատմական դրամաների և կատակերգությունների, որոնք մեծ ժողովրդականություն են վայելել։ Իր կատակերգություններում նա ծաղրում է եսասիրությունը, ունայնությունը և այլ արատներ։ Առաջին անգամ նա սերբական դրամատուրգիայում ներմուծեց սովորական մարդու կերպար։ Թատրոնը Պոպովիչն ընկալել է որպես բարոյական դաստիարակության և լուսավորության միջոց։ Կյանքի վերջում հրատարակել է բանաստեղծությունների ժողովածու։ Նրա սոցիալական կատակերգություններն էին 1830 թվական Սուտասան և Պոդվիրալո, 1837 թվական Սկուպեց, 1849 թվական Հայրենասերներ, որոնք հիմք դրեցին սերբական թատրոնի ազգային երգացանկին^[6]։

Ընտրված աշխատանքներ

Դրամատուրգիա

Սուտ և անդամալույծ
Բերդ
Քաղցր դդում
"Ամուսնություն"
Խարդախություն խարդախության դիմաց
Կախարդական էշ
Ստեֆան Դեչանսկիի մահը
Անտեսանելիություն կամ Սվետիսլավ և Միլենա
Նահոդ Սիմեոն կամ դժբախտ ամուսնություն
Աջդուցի
Սքենդերբեգ

Արձակ

Պատերազմ Կոսովոյի վրա

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Biographisches Lexikon zur Geschichte Südosteuropas (գերմ.) / Hrsg.: M. Bernath, K. Nehring, Leibniz-Institut für Ost- und Südosteuropaforschung — R. Oldenbourg Verlag, 1974.
↑ Pattaro, Enrico; Roversi, Corrado (2016 թ․ հուլիսի 13). «A Treatise of Legal Philosophy and General Jurisprudence: Volume 12 Legal Philosophy in the Twentieth Century: The Civil Law World, Tome 1: Language Areas, Tome 2: Main Orientations and Topics» (անգլերեն). Springer Science & Business Media. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 19-ին.
↑ «Südost-Forschungen» (գերմաներեն). S. Hirzel. 1965. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 19-ին.
↑ «Jovan Sterija Popovic». 1956 թ․ հունվարի 23. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 19-ին.
↑ Popovic, Tanja (2006 թ․ հունվարի 1). «T. Popovic, Sterija i evropska komediografija». Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 19-ին.
↑ Šurmin, Đuro (1808). «Povjest književnosti hrvatske i srpske» (խորվաթերեն). Tisak i naklada knjižare L. Hartmana, Kugli i Deutsch. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 19-ին.

Արտաքին հղումներ

Јован Стерија ПОПОВИЋ(սերբ.)
«[Projekat Rastko] Jovan Sterija Popovic: Kir Janja». web.archive.org. 2009 թ․ ապրիլի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ ապրիլի 19-ին. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 19-ին.
«Jovan Sterija Popovic». IMDb. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 19-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յովան Պոպովիչ» հոդվածին։

[_fe13f1f6b24bc1c9-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Biographisches Lexikon zur Geschichte Südosteuropas (գերմ.) / Hrsg.: M. Bernath, K. Nehring, Leibniz-Institut für Ost- und Südosteuropaforschung — R. Oldenbourg Verlag, 1974.

[2] Pattaro, Enrico; Roversi, Corrado (2016 թ․ հուլիսի 13). «A Treatise of Legal Philosophy and General Jurisprudence: Volume 12 Legal Philosophy in the Twentieth Century: The Civil Law World, Tome 1: Language Areas, Tome 2: Main Orientations and Topics» (անգլերեն). Springer Science & Business Media. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 19-ին.

[3] «Südost-Forschungen» (գերմաներեն). S. Hirzel. 1965. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 19-ին.

[4] «Jovan Sterija Popovic». 1956 թ․ հունվարի 23. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 19-ին.

[5] Popovic, Tanja (2006 թ․ հունվարի 1). «T. Popovic, Sterija i evropska komediografija». Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 19-ին.

[6] Šurmin, Đuro (1808). «Povjest književnosti hrvatske i srpske» (խորվաթերեն). Tisak i naklada knjižare L. Hartmana, Kugli i Deutsch. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 19-ին.

[1]