Մելիք Խոջա-Բեհբուդ
| Մելիք Խոջա-Բեհբուդ | ||
| ||
|---|---|---|
| ? - 1662 | ||
| Նախորդող | Մելիք Բայանդուր | |
| Հաջորդող | Մելիք Աշխարհբեկ | |
| Մասնագիտություն՝ | հասարակական ակտիվիստ | |
| Գործունեություն՝ | Պետական, Հասարակական | |
| Ազգություն | Հայ | |
| Ծննդյան օր | անհայտ | |
| Ծննդավայր | անհայտ | |
| Վախճանի օր | 1662 | |
| Վախճանի վայր | անհայտ | |
| Թաղված | Խոջիվանք | |
| Դինաստիա | Բեհբուդյաններ | |
| Ամուսին | Լալի | |
| Զավակներ | Աշխարհբեկը, Ասլանն | |
Մելիք Խոջա-Բեհբուդ (ծննդ. թվ և վայրն անհայտ է - 1662, մահվ. վայրն անհայտ է), հայազգի հասարակական, պետական գործիչ, Տփղիսի (Թիֆլիսի) մելիք[1]։
Խոջա-Բեհբուդի մասին կենսագրական քիչ տվյալներ են հայտնի։ Նրա մասին առաջին վկայություններից մեկը վերաբերում է 1651 թվականին. «Յուլիս ԺԸ (18)-ումն ես Զաքարիայ որ եկի Թվլիս, զառաւխանէն Թվլիս Ըռստամխան էր։ Զառաբին էր խօջայ Բէհբուդ»[2]։ 1654 թվականին Քարթլիի թագավոր Ռոստոմը (1638-1658) բավարարել էր Խոջա-Բեհբուդի խնդրանքը՝ արդեն իսկ գոյություն ունեցող Բեհբուդյանների տոհմական գերեզմանոցում եկեղեցի կառուցելու, դրանից վեր այգի տնկելու և Մախաթ լեռան լանջով ջրանցք կառուցելու վերաբերյալ[3]։ 1655 թվականին Խոջա-Բեհբուդը կառուցել է Ծիրանավոր Սուրբ Աստվածածնի եկեղեցին[4], որը հետագայում հիմնադրի անունով կոչվել է Խոջիվանք։ Խոջա-Բեհբուդի մի նվիրատվության շնորհիվ Սուրբ Էջմիածինը Թիֆլիսում իբրև սեփականություն ձեռք էր բերել 3 կրպակ («...խօջայ Բեհբուտի տված Գ. դուքան կէր Սուրբ Էջմիածնայ, վախմիաթ տված...»)[1][5]:
Խոջա Բեհբուդի՝ Թիֆլիսի մելիքների (քաղաքագլուխների) շարքին նրան դասելու հիմքը նրա մահվան առնչությամբ տրված հետևյալ հաղորդումն է «1662-350. Խոջա-Մելիք Բեբութը (Բեբուդա) վախճանվեց հուլիսի 7-ին…»[6]: Քաղաքի կառավարումն իրականացնելու թվականը հստակ չէ, սակայն հայտնի չէ, որ դա տեղի է ունեցել նրա կյանքի վերջին տարիներին[1]։
Խոջա-Բեհբուդի եղբայրն էր Խատին, կինը` Լալին, որդիները` Ասլանն ու Աշխարհբեկը[1]։
Վախճանվել է 1662 թվականին։ Թաղված է եղել Թբիլիսիի Խոջիվանքի գերեզմանատանը։ Գերեզմանը ոչնչացվել է 1930-ական և վերջնականապես 1990-ական թվականներին[7]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Սամվել Կարապետյան, «Թիֆլիսի քաղաքագլուխները», գիրք Ե։ ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն» հրատարակչություն, Երևան 2003թ. ISBN 5-8080-0520-5. (հայ.) Արխիվացված 2019-02-07 Wayback Machine (ռուս.) Արխիվացված 2012-05-18 Wayback Machine
- ↑ Զաքարիա Ագուլեցու օրագրությունը, Երևան, 1938, էջ 37։
- ↑ დოკუმენტები თბილისის ისტორიისათვის (XVI-XIX სს.), წიგნი პირველი, შეადგინეს: ნიკო ბერძენიშვილმა და მამისა ბერძენიშვილმა, თბილისი, 1962, էջ 17։
- ↑ Мурадян П. М., Армянская эпиграфика Грузии, Երևան, 1988, էջ 96։
- ↑ «Կալվածագրեր», կազմեց` Աբրահամյան Հ., Երևան, 1941, էջ 130։
- ↑ Մելիքսեթ-Բեկ Լ. Մ., Վրաց աղբյուրները Հայաստանի և հայերի մասին, հ. Գ, Երևան, 1955, էջ 169։
- ↑ «ՀԵՏԱՔՐՔՐԱԿԱՆ - Թբիլիսիի քաղաքագլուխները», Ալիք օրաթերթ 2013թ.:(չաշխատող հղում)