Մասնակից:Մարիամ Էվոյան/Ավազարկղ2

Թագ (լատին․՝ corona - պսակ, թագ), գլխի զարդարանք, որը համարվում է միապետական իշխանության խորհրդանիշ:

Պատմություն

Թագերի հայտնվելը վերագրվում է հին աշխարհի պետություններին^[1] (Հին Եգիպտոս, Հին Հռոմ, Շումեր), ավելին՝ մ․թ․ա 1-ին դարում Հռոմում իշխանության այս պարագան վերափոխվել էր մականվան^[2]^[3]^[4]։

Զարգացած ֆեոդալիզմի ժամանակաշրջանում (11-րդ դարից) թագերը շատ տարածված էին եվրոպական երկրներում: Ռուսիայում որպես Մեծ իշխանի, հետագայում՝ թագավորի թագ, օգտագործվել է Մոնոմախի գդակը, իսկ կայսրերի դեպքում՝ Մեծ կայսերական թագը: Այժմ, որպես կանոն, միապետները թագ կրում են միայն խիստ հանդիսավոր դեպքերում:

Նկարագրություն

Թագերը պատրաստվել են տարբեր թանկարժեք մետաղներից (սովորաբար՝ ոսկուց կամ արծաթից) և զարդարվել թանկարժեք ու կիսաթանկարժեք քարերով:

Կարող են ունենալ տարբեր ձևեր՝ գլխարկի, պսակի, օղակապի տեսքով, տերևներով, ատամիկներով կամ թիթեղյա։

Տեսակներ

Կախված կրողի կոչումից՝ թագերը կարող են լինել․

կայսերական
թագավորական
իշխանական
դքսական
կոմսական

Կա նաև պապական թագ՝ տիարա։

Ռուսաստանի պատմական թագեր

Անվանում	Գտնվելու վայր	Թվագրում	Ծանոթագրություն
Մոնոմախի գդակ	Զինագործական պալատ	13-14-րդ դարեր	18-րդ դարից՝ Մեծ, Փոքր և Սպիտակ Ռուսիայի թագավորությունների հերալդիկ թագը:
Կազանի թագ	Զինագործական պալատ	16-րդ դարի կեսեր	18-րդ դարից՝ Կազանի խանության հերալդիկ թագը:
Մոսկովյան թագ	Չի պահպանվել	1610 թվական	Թագը պատրաստվել է Վլադիսլավ 4-րդի թագադրման համար։
Միխայիլ Ռոմանովի թագ	Զինագործական պալատ	1627 թվական	18-րդ դարից՝ Աստրախանի խանության հերալդիկ թագը:
Երկրորդ հանդերձանքի Մոնոմախի գլխարկ	Զինագործական պալատ	1682 թվական	18-րդ դարից՝ Ղրիմի խանության հերալդիկ թագը:
Երրորդ հաներձանքի թագավորական գլխարկ	Զինագործական պալատ	մոտ 1682 թվական	18-րդ դարից՝ Սիբիրյան թագավորության հերալդիկ թագը:
Իվան V-ի ադամանդյա գլխարկ	Զինագործական պալատ	1682 թվական
Պետրոս I-ի ադամանդյա թագ	Զինագործական պալատ	1682 թվական
Եկատերինա I-ի և Պետրոս II-ի թագ	Զինագործական պալատ	1724 -1727 թվականներ	Պահպանվել է միայն կմախքը։
Աննա Յոհանովնայի և Ելիզավետա Պետրովնայի թագ	Զինագործական պալատ	1730, 1742	19-րդ դարից՝ Լեհական թագավորության հերալդիկ թագը:
Մեծ կայսերական թագ	Ադամանդի ֆոնդ	1762, 1797	Ի սկզբանե պատրաստվել է Պետրոս III-ի համար (չի ապրել մինչև թագադրումը)։
Մալթայական թագ	Զինագործական պալատ	մոտ 1798 թվական	Հերալդիկ թագ մինչև 1803 թվականը։
Վրացական թագ	Անհայտ	մոտ 1798 թվական	Պատրաստվել է Քարթլի-Կախեթական թագավոր Գեորգի XII-ի համար։ 1801 թվականից Վրաստանի թագավորության հերալդիկ թագն էր։
Փոքր կայսերական թագ	Ադամանդի ֆոնդ	1856 (Զեֆտիգեն)	Ի սկզբանե կայսրուհի Մարիա Ալեքսանդրովնայի անձնական թագն էր:

Տես նաև

Քրիստոսի Փշե պսակ

Ծանոթագրություններ

↑ Самая древняя в мире корона найдена в 1961 году в израильской пещере, наряду с другими ценными артефактами
↑ Плутарх. Сравнительные жизнеописания. Марк Юний Брут, Гл. XXVII;
↑ Аппиан Александрийский. Римская история. Гражданские войны, Кн. III, Гл. XCV;
↑ Луций Кассий Дион. Римская история, Кн. XLVI, Гл. XLIX, § 5.

Գրականություն

«Корона, головной убор». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
О. В. Мареева. Генезис венца как регалии власти // Священное тело короля: Ритуалы и мифология власти / Ин-т всеобщ. истории РАН; МГУ. — М.:Наука, 2006, с. 419—429

[1] Самая древняя в мире корона найдена в 1961 году в израильской пещере, наряду с другими ценными артефактами

[2] Плутарх. Сравнительные жизнеописания. Марк Юний Брут, Гл. XXVII;

[3] Аппиан Александрийский. Римская история. Гражданские войны, Кн. III, Гл. XCV;

[4] Луций Кассий Дион. Римская история, Кн. XLVI, Гл. XLIX, § 5.

[1]