Ձորագյուղ-1 քարայր-կացարան (Երևան)

Ձորագյուղ-1
Տեսակ	մշակութային արժեք, քարայր և կացարան
Երկիր	Հայաստան[1]
Վարչատարածք	Կենտրոն վարչական շրջան
Վայր	Երևան
Մասն է	«Անանուն» սյունաձև բազալտներ

Ձորագյուղ-1 քարայր-կացարան, ուշմիջնադարյան քարայր-կացարան և պատմամշակութային հուշարձան Հայաստանում, որը գտնվում է Երևանի Կենտրոն վարչական շրջանում՝ Սուրբ Սարգիս եկեղեցու տակ դեպի Հրազդանի ձորն իջնող աստիճաններից աջ, «Անանուն» սյունաձև բազալտներ երկրաբանական հուշարձանի կազմում, որի հյուսիսային հատվածը ոչնչացվել է 2024 թվականի նոյեմբերի 7-ին՝ շինարարական աշխատանքների ժամանակ^[2]։

Հուշարձանը ընդգրկված է Երևանի Կենտրոն վարչական շրջանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկում^[3]։

Հրազդանի ձորը մարդկության ամենաառաջին և ամենահին բնակատեղիներից է եղել^[4]: Այստեղ եղած բնակատեղիները դարեր շարունակ հսկել են հաղորդակցության առափնյա ուղին^[4]: Հրազդանի ձորի տարբեր շերտերը կրում են Երևանի ողջ տարածքում՝ հազարամյակներ առաջ տեղի ունեցած կյանքի ու կենցաղի հետքերը^[4]: Հրազդանի կիրճում գտնված բազմաթիվ քարայր-կացարաններում մարդիկ բնակվել են Սառցե դարաշրջանից, հետագայում ջերմացման ժամանակ դուրս են եկել քարայրերից և բացօթյա կացարաններ կառուցել հենց քարայրերի հարևանությամբ^[4]: 1966 թվականից կիրճի պարբերական և համակարգված ուսումնասիրություններն ի հայտ բերեցին տարբեր ժամանակների շուրջ 120 քարայր, որոնցից 6-ում հայտնաբերված են հնագույն` մինչև 100 հազար տարվա հնության նյութական մշակույթի իրեր^[4]:

• 
  Քարայր-կացարանի ընդհանուր տեսքը
• 
  Քարայր-կացարանի հարակից հատվածը
• 
  Քարայր-կացարանի հարակից հատվածը
• 
  Քարայր-կացարանի հարակից հատվածը
• 
  Սուրբ Սարգիս եկեղեցին (աջից) և «Անանուն» սյունաձև բազալտներ երկրաբանական հուշարձանը (ձախից)

• Երևանյան քարայր