Հայկական ռազմական ջոկատներն Արցախյան ազատամարտի շրջանում
Հայկական կամավորական ջոկատներ՝ Հայկական կամավորական ջոկատներ, որոնք մասնակցել են 1990—1994 թթ․ Արցախյան ազատամարտին։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]ՀՀ և ԼՂՀ բանակների ստեղծումը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հայկական զինված ուժերի կազմավորումը ԽՍՀՄի փլուզումից հետո անցել է երեք փուլ[1]՝
I շրջան
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Սկիզբը
Հավանական, ամենաբարդը եղել են առաջին երկու շրջանները, 1988ից- Արցախյան շարժման սկիզբը, ու 1994ից — պատերազմի վերջը, երբ կողմերը ունեցել են մեծ բանակներ։ Այս ամբողջ ընթացքում բանակը, ինչպես նաև ամբողջական կառավարող օրգան Հայաստանում չկար։ Գործում էին միայն սկզբից չհամաձայնեցված կամավորական ջոկատներ՝ քանակը մինչև 80 մարդ, որոնք հետագայում դարձան հիմնական բանակի կորիզը[2]։
- Ավարտը
Նորաստեղծ հայկական զինված ուժերն ունեին պահանջ ոչ միայն շարքային զինվորների համար, այլ վերին աստիճանի սպաների համար ևս։ Այդ պատճառով 1992 թ․ ՀՀ Պաշտպանության նախարարությունը դիմեց կոչով ողջ խորհրդային բանակին մասնակցելու ՀՀ ԶՈՒ-ի կազմավորմանը։ Արձագանքեցին Խորհրդային Միության հայ սպաները, ովքեր հետաքրքրված էին հայկական բանակի կազմավորմամբ[3]։
II շրջան
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Սկիզբը
Երկրորդ շրջանը սկսվել է պաշտոնապես ԽՍՀՄի սպառազինությունը հայկական կողմին փոխանցմամբ, այն ժամանակ, երբ հարևան հանրապետություններում ընթանում էր տեխնիկայի գրավումը[1]։.
- Ավարտը
Երկրորդ շրջանը հայկական բանակի համար ավարտվել է 1994 թվականի մայիսին հրադադարի վերաբերյալ պայմանագրով, որը ստորագրել են Ադրբեջանը, Հայաստանը և Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը[4]։ Այդ պայմանագրի ստորագրումը կարելի է պայմանական հաշվել երկրորդ շրջանի վերջը[1]։
III շրջան
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Սկիզբը
Ներկայիս շրջանը սկսվել 1994 թվականի մայիսի 16ից հրադադարի վերաբերյալ պայմանագիր ստորագրելուց հետո, և շարունակվում է մինչ հիմա։
Կամավորական ջոկատների դերը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Որոշ գնահատականներով, ջոկատները խաղացել են որոշիչ դերերից մեկը հայկական բանակի հաղթանակում, քանի որ նրանք էին հիմնական ուժը, ովքեր պայքարել էին պատերազմի առաջին տարիներին։
Հիմնական ջոկատների ցանկ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Այստեղ ցուցադրված է հայկական հիմնական ջոկատները Արցախյան պատերազմի ժամանակ
| №- № հ/հ |
Ջոկատի անունը | Քանակը | Հրամանատարը | Դասակի հրամանատարը |
|---|---|---|---|---|
| 1 | «ՀԱԲ» | 5000 | Ռազմիկ Վասիլյան | |
| 2 | «Տիգրան Մեծ» | 400 | Արմենակ Արմենակյան | |
| 3 | «Սասունցի Դավիթ» | 500 | Արկադի Տեր-Թադևոսյան | |
| 4 | «Անդրանիկ Զորավար» | 400 | ||
| 5 | Արծիվ «Մահապարտների գումարտակ» | 350 | Հովսեփ Հովսեփյան (Լևոն Մինասյան) Շահեն Բոյմուշյան |
Դասակի հրամանատար 1 Գագիկ Մինասյան դասակի հրամանատար 5 Գարեգին Շառոյան դասակի հրամանատար X Ալեքսանդր Թամանյան |
| 6 | «Վրիժառուներ» | 200 | ||
| 7 | «Դաշնակցականներ» | 200 | Թաթուլ Կրպեյան | |
| 8 | Արծիվ-5 «Մահապարտների գումարտակ» | 550 | Արթուր Աղաջանյան | |
| 9 | «Հայդատ» | 200 | ||
| 10 | «Մուշ» | 300 | Մուշեղ Վիլիկի Ղազարյան ՙՄՈՒՇ՚ | |
| 11 | «Նորք-Մարաշ» | 200 | ||
| 12 | «Սասուն» | 100 | Սասուն Միքայելյան | |
| 13 | «Աշոտ Երկաթ» | 250 | ||
| 14 | «Մալաթիա-Սեբաստիա» | 200 | Վահան Զատիկյան | |
| 15 | «Արաբո» | 200 | Մանվել Եղիազարյան, Սիմոն Աչիկգյոզյան | |
| 16 | «Փառապանծ մարտիկներ» | 300 | Հերբերտ Մկրտչյան | |
| 17 | «Հրազդանյան ջոկատ» | 200 | Զարզանդ Դանիելյան | |
| 18 | «Խաչակիրներ» | Կարո Քահքեջյան | ||
| 19 | «Ցեղակրոն» | Հակոբ Խաչատրյան | ||
| 20 | «Սասնա ծռեր» | Ռուբեն Գեվորգյան | ||
| 21 | «Եղնիկներ» | 400 | Շահեն Մեղրյան | |
| 22 | «Օսետինյան զոկատ» | 36 | Միրզա Աբաև | |
| 23 | «Շուշի» | Ժիրայր Սեֆիլյան | ||
| 24 | «Երկրապա» | |||
| 25 | «Նարտ» | |||
| 26 | «Սեվ հովազ» | Ռուբեն Եղոյան | ||
| 27 | «Կոբրա» | Վ․Ահասարյան, Ն․Գուլյան | ||
| 28 | Ակնալիճ | |||
| 29 | Էջմիածինի ջոկատ | |||
| 30 | Արտաշատի գումարտակ | 70 | Լաերտ Սաղաթելյան | |
| 31 | Հադրութի ջոկատ | Էրիկ Աբրահամյան | ||
| 32 | Սիսիանի ջոկատ | Աշոտ Մինասյան | ||
| 33 | Կապանի ջոկատ | |||
| 34 | Մարտակերտի ջոկատ | Նորայր Դանիելյան | ||
| 35 | Ռազմիկի խումբ | 36 | Ռազմիկ Պետրոսյան |
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Սամվել Բաբայան, «Հաղթանակը այնպես ինչպես եղավ՝ Ազդակոչեր 44»
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Հայաստանը գերազանցել է Ադրբեջանին բանակի կառուցումով — Հայաստանի պաշտպանության նախարար
- ↑ ww.arev.ru/var22.php Հայաստանի ուժեղ օղակը
- ↑ «Ինչպես ամեն ինչ սկսվեց». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ ապրիլի 6-ին. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 8-ին.
- ↑ Համաձայնություն հրդադարի մասին մայիսի 12-ին 1994 թվականից