Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
| Կտտկենի Տիգրանի |
|---|
|
| |
| Գիտական դասակարգում |
|---|
|
|
| Լատիներեն անվանում |
| Sambucus Tigrani
|
| Հատուկ պահպանություն |
|
|
|
[{{fullurl:wikispecies:{{{wikispecies}}}|uselang=hy}} Դասակարգումը
Վիքիցեղերում]
|
[{{fullurl:commons:Special:Search/{{{wikispecies}}}|uselang=hy}} Պատկերների որոնում
Վիքիպահեստում]
|
|
|
Կտտկենի Տիգրանի (լատին․՝ Sambucus Tigrani), ցախեկեռասազգիներ ընտանիքի, կտտկենի ցեղի ծածկասերմ բույս։
2-3 մ բարձրությամբ տերևաթափ թուփ է, որի ճյուղերը սկզբում դարչնագույն են, սպիտակավուն ոսպնյակներով ծածկված, այնուհետև կեղևը ստանում է մոխրագորշավուն գունավորում։ Բնափայտի միջուկը բաց գորշավուն է։ 8-15 սմ երկարությամբ, 2-6,5 սմ լայնությամբ տերևները բարդ են, կենտ փետրաձև, կազմված 5-7 տերևիկներից, ձվաձև-երկարավուն են, խոշոր անհավասար ատամնաեզր, վերևի կողմից՝ փայլուն, կանաչ, ներքևի կողմից՝ ավելի բաց գույնի, մերկ։ Ծաղկաբույլերը երկարավուն-ձվաձև են, նոսր, 5-7 սմ երկարությամբ։ Ծաղիկները դեղնականաչավուն են, 5-7,5 սմ տրամագծով։ 0,5-0,6 սմ լայնությամբ պտուղները մարջանակարմիր են։ Ծաղկում է մայիսին, պտուղները հասունանում են հուլիսին։ Չորադիմացկուն է, լուսասեր, պահանջկոտ չէ հողի նկատմամբ, միանգամայն ցրտադիմացկուն է։ Որպես հազվագյուտ տեսակ գրանցված է Հայաստանի «Կարմիր գրքում»։ Պահպանման ու տարածման խիստ կարիք կա[1]։
Հայկական էնդեմիկ է. հանդիպում է միայն Հայաստանի Հանրապետության տարածքում՝ Արզնիում, Արայի լեռան վրա, Ապարանում, Վայքում, Հրազդանում, որտեղ աճում է քարքարոտ վայրերում, լեռնալանջերում, թավուտներում[1]։
Վտանգման սպառնացող վիճակին մոտ գտնվող տեսակ է։ Հայաստանի էնդեմիկ է։ Վերջերս նաև հայտնաբերվել է 1 պոպուլյացիա Վրաստանում։ Հայաստանում հայտնի է հինգ ֆլորիստիկական շրջաններում։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված էր որպես հազվագյուտ տեսակ։ Տեսակի գոյությանը վտանգ չի սպառնում։ Բնակության շրջանը կարող է կրճատվել, քանի որ այն աճում է գյուղատնտեսական հանդակների և բնակավայրերի ընդարձակման ինտենսիվ յուրացման տարածքներում։ Ընդգրկված չէ CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում[2]։
Բառարաններ և հանրագիտարաններ | |
|---|
| | Տաքսոնոմիա | |
|---|
|
