Կառլ Լամպլանդ

Կառլ Լամպլանդ; Carl Otto Lampland
Ծնվել է	դեկտեմբերի 29, 1873; Հեյֆիլդ, Դոջ շրջան, Մինեսոտա, ԱՄՆ
Մահացել է	դեկտեմբերի 14, 1951 (77 տարեկան); Ֆլագստաֆ, Արիզոնա, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Մասնագիտություն	աստղագետ
Անդամակցություն	Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
Ալմա մատեր	Ինդիանայի համալսարան և Վալպարաիսոյի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներին	անգլերեն
	Carl Otto Lampland (astronomer) Վիքիպահեստում

Կառլ Լամպլանդ (անգլ.՝ Carl Otto Lampland, դեկտեմբերի 29, 1873(1873-12-29)^[1], Հեյֆիլդ, Դոջ շրջան, Մինեսոտա, ԱՄՆ - դեկտեմբերի 14, 1951(1951-12-14)^[1], Ֆլագստաֆ, Արիզոնա, ԱՄՆ), ամերիկացի աստղագետ.^[2], աշխատել է Լոուելի աստղադիտարանում։

Ծնվել է տաս երեխաներից բաղկացած ընտանիքում։ Նրա հայրը, Օլե Հելիկսեն Լամպլանդը (1834–1914), և մայրը, Բերիտ Գուլիկսդատեր Սկարտումը (1850–1943) ծնվել են Նորվեգիայում^[3]։

Կառլ Լամպլանդը սովորել է սկզբում Վալպարիսոյի համալսարանում, որտեղ ստացել է բակալավրի կոչում 1899 թվականին, ապա Ինդիանայի Բլումինգտոն համալսարանում, ստանալով աստղագիտության բակալավրի աստիճան 1902 թվականին, ապա մագիստրոսի կոչում 1906 թվականին, և ապա պատվո դոկտորի կոչում 1930 թվականին^[4]։

Սկսել է աշխատել Լոուելի աստղադիտարանում 1902 թվականին, Պարսիվալ Լոուելի հրավերքով^[5], որտեղ սերտ համագործակցելով Լոուելի հետ զբաղվել է մոլորակների հետազոտություններով։ Զբաղվել է աստղագիտական լուսախցիկների և աստղադիտակների նախագծումով, ինչպես նաև աստղադիտակների վերանորոգումներով, մասնավորապես վերստին պատել է արծաթով աստղադիտարանի 40 դյույմանոց աստղադիտակի հայելին։ Կառուցել է նաև ջերմազույգեր, որոնք օգտագործել է մոլորակների ջերմաստիճանի չափումների համար։ Կլարկի աստղադիտակի համար իր կողմից ստեղծած լուսախցիկի համար պարգևատրվել է Թագավորական լուսանկարչական միության մեդալով 1905 թվականին]].^[6]։ 1907 թվականին Լամպլանդն ու Լոուելը շահել են նաև Թագավորական լուսանկարչական միության ցուցահանդեսի մեդալ, իրենց կատարած Մարսի ջրանցքների լուսանկարների համար^[7]։

Վիլիամ Քոբլենցի հետ համատեղ չափել է Մարսի ցերեկային և գիշերային մակերևույթի ջերմաստիճանը, որը ցույց տվեց, որ Մարսի վրա գոյություն ունի միայն նոսր մթնոլորտ։ Լամպլանդը հայտնաբերել է (1604) Տոմբո աստերոիդը։

Լամպլանդի պատվին են անվանվել լուսնային և Մարսի խառնարան, ինչպես նաև (1767) Լամպլանդ աստերոիդը^[8] ^[9]։

Լամպլանդի ծննդյան օրն է ընդունվել Մարսի օրացույցի սկիզբը։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 SNAC — 2010.
↑ «Obituary Information for Dr. Carl Otto Lampland (Arizona Champion/Coconino Sun, Flagstaff, Arizona)». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.
↑ Ole Helliksen Lampland (Dodge-Olmsted MN Norwegian-Americans)
↑ «Recipients of Honorary Degrees (Indiana University)». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հոկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.
↑ Hockey, Thomas (2009). The Biographical Encyclopedia of Astronomers. Springer Publishing. ISBN 978-0-387-31022-0. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 22-ին.
↑ «Biography (Lowell Observatory Archives)». Արխիվացված է օրիգինալից 2004 թ․ հունիսի 15-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.
↑ http://erps.dmu.ac.uk/catalogue_single.php?h=ca2&pnum=E07A029&page=p&efn=Professor+P.+Lowell
↑ 1767 Lampland (JPL Solar System Dynamics)
↑ Carl Otto Lampland (Dodge-Olmsted MN Norwegian-Americans)

Արտաքին հղումներ

Lampland photographs of Mars Արխիվացված 2010-07-28 Wayback Machine (անգլ.)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կառլ Լամպլանդ» հոդվածին։

[_6aec0929d82ef0ed-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 SNAC — 2010.

[2] «Obituary Information for Dr. Carl Otto Lampland (Arizona Champion/Coconino Sun, Flagstaff, Arizona)». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.

[3] Ole Helliksen Lampland (Dodge-Olmsted MN Norwegian-Americans)

[4] «Recipients of Honorary Degrees (Indiana University)». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հոկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.

[5] Hockey, Thomas (2009). The Biographical Encyclopedia of Astronomers. Springer Publishing. ISBN 978-0-387-31022-0. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 22-ին.

[6] «Biography (Lowell Observatory Archives)». Արխիվացված է օրիգինալից 2004 թ․ հունիսի 15-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.

[7] ttp://erps.dmu.ac.uk/catalogue_single.php?h=ca2&pnum=E07A029&page=p&efn=Professor+P.+Lowell

[8] 1767 Lampland (JPL Solar System Dynamics)

[9] Carl Otto Lampland (Dodge-Olmsted MN Norwegian-Americans)

[1]