Կապանյան երկարաբեղիկ

Կապանյան երկարաբեղիկ (լատին․՝ Cortodera kaphanica), երկարաբեղիկների ընտանիքին պատկանող միջատ։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։

8,5-11 մմ երկարությամբ մարմնով (որը սովորաբար պատված է խիտ, ավելի հազվադեպ` նոսր, մոխրագույն մազածածկով), երբեմն դարչնագույն վերնաթևերով, սև, չափավոր ուռուցիկ մարմնով, ոչ մեծ չափի բզեզ է^[1]։

Համարվում է Հայաստանի էնդեմիկ։ Հայաստանում հայտնի է Խուստուփի և Կապուտջուղի լեռնազանգվածներում (Շիշկերտ, Մեղրիի լեռնանցք, Քաջարան)^[1]։

Ապրում է անտառից վեր ենթալպյան մարգագետիններում, երբեմն անտառի վերին եզրի մոտ գտնվող բացատներում, հանդիպում են հունիսին տերեփուկի ծաղիկների վրա, որի արմատներում էլ հավանաբար զարգանում են թրթուրները^[1]։

Սահմանափակ արեալով տեսակ է։ Բնության պահպանության միջազգային միության Կարմիր ցուցակի չափորոշիչներով գնահատվում է որպես վտանգված տեսակ։

Թվաքանակը բավականին բարձր է, իսկ փոփոխության միտումները՝ անհայտ։

Վտանգման հիմնական գործոններն են չկարգավորված արածեցմամբ պայմանավորված էկոհամակարգերի դեգրադացումը և ապրեվայրերի կրճատումը` պայմանավորված կլիմայի կանխատեսվող փոփոխության հետևանքով ալպյան գոտու սահմանների լանջն ի վեր տեղաշարժմամբ։

Պահպանվում է «Շիկահող» պետական արգելոցում, «Արևիկ» ազգային պարկում և «Զանգեզուր» պետական արգելավայրում^[1]։