Եվրոպական միությանը Հունգարիայի անդամակցության հանրաքվե (2003)
| Հունգարիայի Եվրոպական Միության անդամակցության հանրաքվե | |
|---|---|
| Դո՞ւք համաձայն եք, որպեսզի Հունգարիայի Հանրապետությունը դառնա Եվրոպական Միության անդամ հունգ.՝ Egyetért-e azzal, hogy a Magyar Köztársaság az Európai Unió tagjává váljon? | |
| Ամսաթիվ | ապրիլի 12, 2003 |
Եվրոպական Միության անդամակցության հանրաքվեն անց է կացվել Հունգարիայում 2003 թվականի ապրիլի 12-ին[1]։ Առաջարկը ընդունվել է ընտրողների 83.8%-ի կողմից, ընդ որում մասնակցների թիվը կազմել է 45.6%.[2]։ Արդյունքում Հունգարիան անդամակցեց ԵՄ-ը 2004 թվականի մայիսի 1-ին։
Նախապատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հունգարիան ԵՄ-ը անդամակցելու հայտ է ներկայացրել 1994 թվականի մարտի 31-ին, իսկ բանակցությունները անդամակցության վերաբերյալ սկսել են 1998 թվականին։ 2002 թվականի դեկտեմբերին Կոպենհագենում տեղի ունեցած գագաթնաժողովին Հունգարիան այն տաս թեկնածու պետություններից մեկն էր, որը պետք է 2004 թվականին անդամակցեր ԵՄ-ը[3]։ Բոլոր անդամ պետությունները համաձայնվեցին, որ նախքան Հունգարիան դառնա անդամ, երկրում պետք է անց կացվի հանրաքվե[4]։
1997 թվականին Հունգարիայի Հանրապետության Ազգային ժողովը փոփոխություններ կատարեց Հունգարիայում հանրաքվե անցկացնելու կարգի մեջ, քանի որ նախկին պահանջներով պահանջվում էր, որ հանրաքվեի մասնակիցերի թիվը լիներ 50%, և բացի այդ պահանջվում էր, որ գրանցված ընտրողների 25%-ը աջակցեր հանրաքվեն։ 2002 թվականի դեկտեմբերին Հունգարիայի Սահմանադրության մեջ կատարվեցին փոփություններ, որպեսզի տեղի ունենա ԵՄ-ը անդամակցելու վերաբերյալ հանրաքվեն։ Այս փոփոխությունների շրջանակում որոշվեց հանրաքվեն անց կացնել 2003 թվականի ապրիլի 23-ին[4]։
Հանրաքվեի հարց
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հանրաքվեի հարցն էր՝
«Դո՞ւք համաձայն եք, որպեսզի Հունգարիայի Հանրապետությունը դառնա Եվրոպական Միության անդամ[5]։
- Հունգարերեն․ Egyetért-e azzal, hogy a Magyar Köztársaság az Európai Unió tagjává váljon?
Քարոզարշավ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հունգարիայի բոլոր քաղաքական կուսակցությունները, արհմիությունները, գործարար կազմկարպությունները, եկեղեցին և լրատվամիջոցները աջակցում էին ԵՄ-ը անդամակցելուն[4][6]։ Սակայն հիմնական ընդդիմադիր կուսակցությունը՝ Ֆիդեսը, որը նույնպես աջակցում էր անդամակցությանը, զգուշացրեց, որ մինչև 100 000 աշխատատեղ կարող են փակվել ԵՄ-ն կանոնների պատճառով, և որ արտասահմանյան մրցակցությունը կարող է հանգեցնել որոշ տնտեսական ոլորտների փլուզմանը[7][8]։
ԶԼՄ-ը բավական դրական լուսաբանում էին հանրաքվեն և կազմակերպվեց քարոզարշավ, որպեսզի հեռացվեր ԵՄ-ը անդամակցելու հանրային թյուրըմբռնումները։ Դրանք ներառում էին իրենց մեջ այնպիսի թեմաներ, ինչպիսիք են՝ արդյոք թույլատրվում է ԵՄ-ում օգտագործել ուտեստների մեջ կակաչի սերմեր, և արդյոք ԵՄ-ում միայն մեկ չափսի պահպանակ է օգտագործվում[4][9]։ Չորս հիմնական կուսակցություններն էլ կազմակերպեցին իրենց քարոզարշավը, ուղղված հանրաքվեի աջակցությանը[4]։
Ընդդիմադիր ճամբարը սահմանափակվում էր մի քանի փոքր խմբերով, որոնք կազմակերպել էին «Ազատ Հունգարիա շարժումը»։ Այս խմբերից ոչ մեկը Հունգարիայի խորհրդարանում չէր, և այդպես էլ չկարողացան որևէ պետական ֆինանսավորում ստանալ իրենց քարոզարշավի համար։ Շատ ընդդիմադիրներ ընդգծել են, որ դեմ չեն «Եվրոպային», սակայն դեմ են ԵՄ-ն անդամակցության պայմաններին և նրա ներկայիս ձևին։ Այնուամենայնիվ, քարոզարշավի ընթացքում հասարակական հարցումները ցույց տվեցին, որ անդամակցությունը ուժեղ աջակցություն ունի[4]։
Արդյունքներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]| Ընտրություն | Ընտրողներ | % |
|---|---|---|
| Կողմ | 3,056,027 | 83.8 |
| Դեմ | 592,690 | 16.2 |
| Անվավեր ձայներ | 17,998 | – |
| Ընդհանուր | 3,666,715 | 100 |
| Գրանցված ընտրողներ | 8,042,272 | 45.6 |
| Աղբյուր։ Nohlen & Stöver | ||
Արձագանքներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Վարչապետ Պետեր Մեդեշիին հայտարարեց արդյունքների մասին Դանուբի ափին հաղթանակը տոնելիս, հայտարարելով, որ․ «Թույլ տվեք պաշտոնապես հայտարարել, որ հունգարական հանրապետությունը լինելու է Եվրոպական Միության անդամ»[5]։ Եվրոպական հանձնաժողովը ողջունեց հանրաքվեի արդյունքները, նշելով, որ Հունգարիան «դադարում է բաժանված մնալ Եվրոպայի դեմոկրատական ազգերի ընտանիքից»[10]։
Սակայն մտահոգություն էր առաջացրել հանրաքվեի մասնակիցների թվաքանակը, քանի որ, այն սպասված 70%-ից ցածր էր[11]։ Քննադատություններ էին հնչում նրանում, որ հանրաքվեն անվավեր է, մասնակիցների քիչ լինելու պայմաններում[12]։ Սակայն «այո» էր քվեարկել մասնակիցների 38%-ը, որը բարձր էր 25%-ից, որը անհրաժեշտ էր հանրաքվեի համար[13]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Nohlen, D & Stöver, P (2010) Elections in Europe: A data handbook, p899 978-3-8329-5609-7
- ↑ Nohlen & Stöver, p912
- ↑ «The 2004 enlargement: the challenge of a 25-member EU». Europa. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ դեկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 3-ին.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 «Referendum briefing No 4: The Hungarian EU accession referendum, 12 April 2003» (PDF). Opposing Europe Research Network. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2010 թ․ դեկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 3-ին.
- ↑ 5,0 5,1 «Big 'Yes' vote for EU membership in Hungary». Radio Telefís Éireann. 2003 թ․ ապրիլի 13. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 3-ին.
- ↑ «Maltese, Hungarians Vote in Favor of European Union». Deutsche Welle. 2003 թ․ ապրիլի 13. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 3-ին.
- ↑ Thorpe, Nick (2003 թ․ ապրիլի 14). «Hungarians lukewarm about EU». London: The Guardian. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 3-ին.
- ↑ LeBor, Adam (2003 թ․ ապրիլի 11). «Hungary tells EU leaders they must heed newcomers». London: The Times. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 3-ին.(չաշխատող հղում)
- ↑ «EU referendum campaigns in full swing». Budapest Sun. 2003 թ․ մարտի 6. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունիսի 5-ին. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 4-ին.
- ↑ «EU votes trigger parties in Malta and Hungary». London: The Daily Telegraph. 2003 թ․ ապրիլի 13. Արխիվացված է օրիգինալից 2004 թ․ նոյեմբերի 18-ին. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 3-ին.
- ↑ «Hungarians approve EU entry». Melbourne: The Age. 2003 թ․ ապրիլի 13. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 3-ին.
- ↑ «European Press Review». BBC Online. 2003 թ․ ապրիլի 14. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 3-ին.
- ↑ «Hungary's EU apathy». BBC Online. 2003 թ․ ապրիլի 14. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 4-ին.