Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ասորերեն, արամեերենի բարբառներից մեկը, որը մ.թ.ա. II դարում դարձել է գրական լեզվի հիմք։ Տարածված է եղել Միջագետքի հս-արլ-ում։ Ասորական սկզբնական գիրը՝ էստրանգելոն, որը ծագել է արամեականից (պալմիրյանի միջնորդությամբ), V դար հետո հանդես է գալիս երկու տարատեսակով՝ արմ. կամ «հակոբիկյան» և արլ. կամ «նեստորյան»։ Ասորական գրականության, առավելապես քրիստոնեական-դավանաբանական գրականության ծաղկման շրջանն ընդգրկում է III—VII դդ.։ VIII դ. սկսած Ասորերենը իր դիրքերը զիջում է արաբերենին՝ կենդանի խոսքի և նույնիսկ գրականության մեջ աստիճանաբար արտամղվելով նրա կողմից։ XIII դ. հետո դարձել է միայն կրոնական ծիսակատարությունների լեզու։ Ասորերեն ասելով այժմ հասկանում են արամեերենի կենդանի բարբառները (խոսողների թիվը՝ շուրջ 300.000), որոնք տարածված են Իրանում, Իրաքում, Թուրքիայում, Սիրիայում, Սովետական Միությունում (հատկապես՝ Կովկասում)։ Հայտնի են Տուր-Աբղինի («Տուրոյո») և Ուրմիայի բարբառները, որոնցից երկրորդի հիման վրա XIX դ. 40-ական թթ. սկսել է կազմավորվել ժամանակակից գրական ասորերեն։ Օգտագործվում է ասորական գիրը։ Ասորական ժամանակակից բարբառները բնութագրվում են կրկնակ բաղաձայնների պարզեցման, կոկորդայինների ու երախայինների կորստի, բայի ժամանակային խոնարհման զարգացման միտումներով ևն։ Հայերենը երկար ժամանակ շփման մեջ է եղել ասորերենի հետ։ Հայաստանում մինչև հայ գրերի գյուտը տարածված են եղել ասորատառ դպրոցներ, իսկ հետո նկատվել է Ասորերենի գրական ազդեցությունը։ Ասորերենից հայերենի կատարած փոխառությունների թիվը 200-ից անցնում է, որոնցից են՝ առնետ, աքսոր, զույգ, խանութ, խավիծ, ծրար, կաթսա, կողով, հաշիվ, ձեթ, ղեկ, մանգաղ, շղթա, շուկա, քարոզ, քահանա և այլն։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 569)։ 
|
Իրաք[1], 
Սիրիա[2], 
Իրան[3] և 
Թուրքիա[4]
