Alifatski spojevi
Alifatski spojevi (grč. ἄλεıφαρ: mast, genitiv ἀλείφατος) su lančasti, aciklički organski spojevi koji sadrže ugljikove atome povezane u obliku otvorena lanca (na primjer alkani, alifatski alkoholi, aldehidi i kiseline, masti i masna ulja). Najjednostavniji alifatski spojevi su zasićeni ugljikovodici, alkani (parafini), u kojima su ugljikovi atomi međusobno vezani samo jednostrukim kemijskim vezama. U jednostavnim strukturnim formulama alifatskih spojeva ugljikovi se atomi prikazuju poredani u pravcu. Međutim, zbog tetraedarske usmjerenosti ugljikovih veza, lanci čine izlomljeni niz, a veze između atoma tvore kut od 109,5°. Druga velika skupina alifatskih spojeva nezasićeni su ugljikovodici koji sadrže dvostruke, odnosno trostruke veze između ugljikovih atoma, kao što su alkeni (etileni), odnosno alkini (acetileni).[1]
Kemijska formula | Naziv | Strukturna formula | Kemijska pripadnost |
---|---|---|---|
CH4 | Metan | Alkani | |
C2H2 | Etin ili acetilen | Alkini | |
C2H4 | Eten | Alkeni | |
C2H6 | Etan | Alkani | |
C3H4 | Propin | Alkini | |
C3H6 | Propen | Alkeni | |
C3H8 | Propan | Alkani | |
C4H6 | 1,2-butadien | Dieni | |
C4H6 | 1-etilacetilen | Alkini | |
C4H8 | 1-buten | Alkeni | |
C4H10 | Butan | Alkani | |
C6H10 | Cikloheksen | Cikloalkeni | |
C5H12 | Pentan | Alkani | |
C7H14 | Cikloheptan | Cikloalkani | |
C7H14 | Metilcikloheksan | Cikloheksani | |
C8H8 | Kuban | Oktani | |
C9H20 | Nonan | Alkani | |
C10H12 | Diciklopentadien | Dieni, cikloalkeni | |
C10H16 | Felandren | Terpeni, dieni cikloalkeni | |
C10H16 | Terpinen | Terpeni, cikloalkeni, dieni | |
C10H16 | Limonen | Terpeni, dieni, cikloalkeni | |
C11H24 | Undekan | Alkani | |
C30H50 | Skvalen | Terpeni, polieni | |
C2nH4n | Polietilen | Alkani |
- ↑ alifatski spojevi. Hrvatska enciklopedija. Leksikografski zavod Miroslav Krleža