Manuel del Río Botana

Manuel del Río Botana

Biografía
Nacemento	20 de outubro de 1918 Ordes, España
Morte	15 de maio de 1945 (26 anos) Queis, España
Causa da morte	morte en combate, ferida por arma de fogo
Actividade
Ocupación	maquis
Carreira militar
Conflito	guerra civil española

Manuel del Río Botana, nado en Sar (Ordes) o 20 de outubro de 1918 e finado no mesmo concello o 15 de maio de 1945, foi un enlace da guerrilla antifranquista galega.

Domiciliado en Sar. Cando estalou o golpe de Estado do 18 de xullo de 1936 era menor de idade, tomou parte na defensa de Santiago de Compostela e da Coruña armado cunha escopeta e foi detido o 30 de xullo. Foi procesado xunto aos de Ordes e condenado a 12 anos e 1 día de cárcere. Pasou polas cadeas de Ordes, Santiago de Compostela, A Coruña, Vitoria e os Talleres Penitenciarios de Alcalá de Henares. A condena foi conmutada á metade do tempo de reclusión e saíu en liberdade provisional o 20 de xullo de 1941.^[1] Foi reclamado para cumprir o servizo militar obrigatorio e estivo destinado nun dos batallóns disciplinarios de soldados traballadores de Bilbao. De regreso a Ordes contactou co grupo de Manuel Ponte Pedreira. Morreu aos 26 anos a mans da Garda Civil o 15 de maio de 1945 no lugar de Queis, parroquia de Santa Cruz de Montaos (Ordes).^[2]

Na súa homenaxe, Manuel Ponte Pedreira creou en 1946 o destacamento que leva o seu nome, dentro da IV Agrupación do Exército Guerrilleiro de Galicia.

• Martínez, Lupe (2023). Guerrilleir@s antifranquistas da provincia da Coruña. Vigo: Galaxia. pp. 187–190. ISBN 978-84-1176-172-7. 
• Pazos Gómez, Manuel (2011). A guerra silenciada. Mortes violentas na comarca de Ordes 1936-1952. Ordes: Asociación Cultural Obradoiro de Historia. pp. 58–59. ISBN 978-84-614-8181-1. 

• Pazos, Manuel (2018). "Manuel del Río Botana". Sermos Galiza (283): 11.  |data-acceso= require |url= (Axuda)