Le Divisament dou monde

Le Divisament dou monde
Título orixinal	Le Livre de Marco Polo, Le Devisement du monde, Il Milione e Le Livre des merveilles
Autor/a	Rustichello de Pisa e Marco Polo
Orixe	República de Venecia
Lingua	francés antigo
Xénero(s)	libro de viaxes, Literatura de viaxes e Robinsonada
Data de pub.	1298
Na rede
[ editar datos en Wikidata ]

Le Devisament dou Monde, segundo o seu título orixinal en francés antigo, ou, como é máis coñecido "Libro das marabillas do mundo" ou "As viaxes de Marco Polo", (Il Milione o Oriente Poliano en italiano), é un libro de viaxes do século XIII escrito por Rustichello da Pisa a partir de historias contadas por Marco Polo, que describen as viaxes de Polo por Asia entre 1276 e 1291, e as súas experiencias na corte de Kublai Khan.^[1][2] O libro foi escrito en francés antigo polo escritor Rustichello da Pisa, quen traballou a partir de relatos que ouvira de Marco Polo cando estiveron encarcerados xuntos en Xénova.^[3] Tanto na súa época como en tempos recentes houbo incredulidade sobre as historias ás veces fabulosas de Polo. Algúns dubidan de que Marco realmente viaxara á China e suxiren que simplemente podería repetir historias que ouvira doutros viaxeiros.^[4]

Os defensores da veracidade do libro argúen a súa precisión básica. O historiador Mark Elvin conclúe que xa ficou demostrado mediante moitos exemplos específicos que o libro é en esencia, auténtico."^[5]

A orixe do título Il Milione é debatido. Sostense que se orixina en que a familia Polo usaba o nome Emilione para distinguirse das moitas familias venecianas co mesmo apelido.^[6] Pero unha opinión máis comunmente aceptada é que o nome se refire á recepción medieval da obra, querendo dicir que contiña "un millón" de mentiras.^[7]

As avaliacións modernas do texto xeralmente consideran que é o rexistro dun observador no canto dun viaxeiro analítico ou imaxinativo. Marco Polo xorde como un home curioso e tolerante, fielmente dedicado a Kublai Khan e a dinastía á que serviu por dúas décadas. O libro é o relato de Polo sobre as súas viaxes pola China, á que chama Cathay (norte da China) e Manxi (sur da China). Os Polo deixaron Venecia en 1271. Deixaron á China a finais de 1290 ou principios de 1291.^[8] Segundo a tradición Polo ditou o libro nunha prisión de Xénova a un escritor, Rustichello da Pisa, entre 1298 e 1299. Rustichello quizais elaborara a súa primeira versión franco-italiana a partir de notas de Marco. O libro despois chamouse en francés Devisement du Monde e Livres des Merveilles du Monde, e De Mirabilibus Mundi en latín.^[9]

A obra divídese en catro libros. O primeiro describe as terras de Oriente Medio e Asia Central que Marco encontrara na súa viaxe cara á China. O segundo describe China e a corte de Kublai Khan. O terceiro describe algunhas rexións costeiras de Oriente: Xapón, a India, Sri Lanka, Asia Suroriental, e a costa oriental de África. O cuarto libro describe o seu retorno a Italia. Este retorno involucrou moitos perigos, como unha banda de piratas que roubou a Marco miles de pezas de ouro e que o colleu como refén. Os piratas foron apresados por un barco que pasaba que pediu auxilio á policía chinesa. Tamén relata que Marco sufriu un ataque de gota que durante algúns anos lle dificultou o camiñar.

A obra tivo un éxito popular inusitado nunha época anterior á imprenta.

O impacto da cartografía do libro de Polo foi tardío: o primeiro mapa no cal algúns dos nomes mencionados por Polo aparecen, foi o Atlas catalán de Carlos V (1375), que inclúe trinta nomes da China e uns cantos outros topónimos asiáticos.^[10] A mediados do século XV o cartógrafo de Murano, Fra Mauro, incluíu meticulosamente todos os topónimos de Polo no seu mapa do mundo, de 1450.

A descrición que fai Marco Polo do Extremo Oriente e das súas riquezas inspirou a decisión de Cristovo Colón de tentar alcanzar Asia por mar,^{[Cómpre referencia]} indo cara ao oeste. Unha copia moi glosada do libro de Polo atopábase entre as pertenzas de Colón. Os escritos de Polo inclúen caníbales e cultivadores de especias.

Nas súas viaxes Marco Polo foi acompañado polo seu pai e o seu tío. Ambos os dous estiveran na China antes, aínda que ningún deles publicou ningunha obra coñecida sobre as súas viaxes. O libro traduciuse a moitas linguas europeas xa no tempo do propio Marco Polo, mais o manuscrito perdeuse.

O máis antigo dos manuscritos conservados está en francés antigo e cheo de italianismos;^[11] para Luigi Foscolo Benedetto, este texto "F" é o orixinal, que corrixiu comparándoo co texto italiano un pouco máis detallado de Ramusio, e tamén cun manuscrito en latín da Biblioteca Ambrosiana. Outras fontes temperás son R (a tradución italiana de Ramusio que se imprimiu en 1559) e Z (un manuscrito en latín do século XV conservado en Toledo). Outro antigo manuscrito francés, que data de arredor de 1350, consérvase na Biblioteca Nacional de Suecia.^[12]

En total coñécense unhas 150 copias en diversas linguas. Cometéronse moitos erros ao seren copiados e traducidos, polo tanto hai moitas diferenzas entre as diversas copias.^[13]. A primeira edición castelá é a de Santaella, de 1503, na cal se baseou a primeira tradución ao inglés, a versión isabelina de John Frampton, The most noble and famous travels of Marco Polo.^[14]

O primeiro intento de confrontar manuscritos e facer unha edición crítica ocorreu nun volume de narracións de viaxes que se imprimiu en Venecia en 1559.^[15]

O corrector Giovan Battista Ramusio, confrontou manuscritos de comezos do século XIV,^[16] que consideraba "perfettamente corretto". Opinaba, ao contrario dos estudosos modernos, que Marco primeiro escribira en latín e que logo fora traducido ao italiano. Aparentemente, Ramusio puido usar unha versión latina moi antiga que lle prestara un amigo da familia Ghisi de Venecia.

A edición de Benedetto, Marco Polo, Il Milione, baixo o padroádego do Comitato Geografico Nazionale Italiano (Florence: Olschki, 1928), confronta sesenta fontes manuscritas adicionais, amais dunhas oitenta que foran recollidas por Henry Yule para a súa edición de 1871. Foi Benedetto quen identificou a Rustichello da Pisa,^[17] como o compilador ou amanuense, e o seu texto establecido proprocionou a base de moitas traducións modernas: a súa propia ao italiano (1932), e a de Aldo Ricci (Londres, 1931).

A. C. Moule e Paul Pelliot publicaron unha tradución baixo o título Description of the World que utiliza o manuscrito F como base e tenta combinar as varias versións do texto nunha narración continua mentres ao mesmo tempo sinala as fontes de cada sección (Londres, 1938). [ISBN 4-87187-308-0]

Aínda que Marco Polo sexa o máis famoso, non foi nin o único nin o primeiro viaxeiro europeo que foi ata o Imperio Mongol que despois escribiu un relato das súas experiencias. Outros que no século XIII viaxaron ata a corte do Gran Khan foron André de Longjumeau, Guillerme de Rubruck e Giovanni da Pian del Carpine con Benedykt Polak. Porén, ningún deles visitou a China, excepto Marco Polo.

O mercador marroquí Ibn Battuta viaxou atravesando a Horda Dourada (o exército tártaro e mongol chamado así pola riqueza dos seus xefes) e a China a comezos do século XIV. O autor inglés do mesmo século Xoán de Mandeville escribiu un relato da súa viaxe a Oriente, pero probablemente se baseara en información de segunda man e contén moitos datos apócrifos.