Archie Thompson (yurok)
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 26 de maio de 1919  |
| Morte | 26 de marzo de 2013 (93 anos) |
| Actividade | |
| Ocupación | lingüista |
| Carreira militar | |
| Conflito | segunda guerra mundial |
Archie Thompson, nado o 26 de maio de 1919, e finado o 26 de marzo de 2013, foi un activistas pola normalización lingüística e membro do pobo indíxena yurok. Os yurok son a tribo nativa americana máis grande do estado de California, con aproximadamente 6.000 membros.[1][2]
Thompson era o yurok vivo máis vello e o derradeiro falante nativo e activo coñecido da lingua yurok no momento da súa morte en 2013.[1] Foi o derradeiro duns vinte anciáns yurok que traballaron para revitalizar a lingua.[1] Traballou con académicos e lingüistas para preservar e revitalizar a lingua entre as xeracións máis novas de yurok durante as décadas de 1990 e 2000. Eses mesmos lingüistas predixeran orixinalmente que a lingua yurok se extinguiría en 2010 e Thompson recibiu gran parte do crédito por axudar a salvar a lingua.[1] O yurok ensínase en cinco escolas secundarias ao longo dos condados de Humboldt e Del Norte, no norte de California.[1] Aínda que a lingua aínda está en perigo de extinción, o esforzo por preservar o yurok considérase o esforzo de revitalización máis exitoso en California.[1]
Traxectoria
[editar | editar a fonte]Thompson naceu o 26 de maio de 1919 na aldea de Wa'tek (agora coñecida como Johnsons, California) no condado de Humboldt.[1] Cando tiña cinco anos, foi enviado a unha escola do goberno en Hoopa, California onde foi desanimado a falar yurok.[1] Volveu á casa cando tiña oito anos. Foi acollido pola súa avoa, Rosie Jack Hoppell.[1] Thompson foi criado pola súa avoa, que só falaba yurok na súa casa, e o seu tío. Os seus parentes criárono nun estilo de vida tradicional yurok.[1] Cando era neno, Thompson atrapaba parrulos para encher colchóns de plumas, colleitaba algas, pescaba Thaleichthys pacificus e salmóns e rastrexaba alces.[1]
Educación e servizo militar
[editar | editar a fonte]Thompson gañou cartas universitarias en fútbol, baloncesto, béisbol e atletismo na escola secundaria de Del Norte, en Crescent City, California, na que se formou en 1939.[1] Thompson foi un dos primeiros estudantes nativos americanos en gravar o seu nome no Del Norte H.S. Coach's Cup, un premio escolar que honra habilidades de excepción en múltiples deportes atléticos.[1]Asistiu ao Instituto Sherman, un internado nativo americano en Riverside, California, (agora coñecido como Sherman Indian High School) onde aprendeu soldadura. Serviu na Mariña dos Estados Unidos durante a segunda guerra mundial e foi enviado ao sur do Pacífico.
Vida persoal
[editar | editar a fonte]Thompson e a súa esposa, Alta McCash, membro do pobo karuk, mudáronse a Crescent City en 1959.[1] A parella tivo oito fillos antes de que Alta morrese polas complicacións dunha caída en 1968.[1]
Honras
[editar | editar a fonte]En 2009, Thompson recibiu a honra de prata na categoría de mentor da MetLife Foundation e da National Association of Area Agencies on Aging nunha cerimonia celebrada en Washington D.C.[2]
Morte e legado
[editar | editar a fonte]Archie Thompson morreu nun hospital de Crescent City o 26 de marzo de 2013, aos 93 anos.[1] Sobrevivírono oito fillos, vinte e nove netos, setenta e dous bisnetos, catro tataranetos e unha irmá.[1]
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 Romney, Lee (2013-04-07). "Archie Thompson dies at 93; Yurok elder kept tribal tongue alive". Los Angeles Times. Consultado o 2013-05-15.
- ↑ 2,0 2,1 Spencer, Adam (2013-04-03). "Elder leaves legacy of language, love". Del Norte Triplicate. Arquivado dende o orixinal o 2016-03-09. Consultado o 2013-05-15.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte] |
A Galipedia ten un portal sobre: Pobos indíxenas de América |