Damba

Damba
Úsáid	flood control structure (en) , fuinneamh agus cumhacht hidrileictreach, uisciú, fíoruisce, dobharshaothrú, navigability (en) , outdoor recreation (en) agus taiscumar
Codanna	doirtbhealach concrete dam (en)

Bac is ea damba, déanta as clocha, cré, coincréit, chun srian a choimeád ar uisce. De ghnáth déanann sé gnó eile freisin, mar shampla, cumhacht do ghineadóir hidrileictreach, uisciú, tuilte a smachtú.

Más damba carraigeacha is cré é, ní mór an dromchla in aghaidh an tsrutha a dhéanamh díonach ar uisce.

Is féidir le damba coincréite a bheith ina dhamba domhantarraingthe (seasann brú an uisce lena mheáchan amháin) nó ina dhamba aonstuach nó ilstuach.

• Aonstuach. Cuirtear damba aonstuach i gcainneon caol le ballaí carraigeacha, agus seasann na ballaí seo an brú ar aghaidh srutha an damba.

• Ilstuach. I ndamba ilstuach, úsáidtear tacaí taobh thiar de chun an brú ollmhór a sheasamh. Sa tSín a bhí na dambaí is seanda atá ar an taifead, ón 6ú haois RC.

• Damba Ard Aswān san Éigipt
• Damba an Grand Coulee in Washington
• Damba Hoover in Arizona
• Damba na dTrí Mhám sa tSín.

• Ar an 12 Márta 1928, theip ar Dhamba San Proinsiais lastuaidh de Los Angeles i gCalifornia. Fuair níos mó ná 430 duine bás.^[1]
• Rinneadh bearna sa damba Mohne, sa Ghearmáin ar an 17 Bealtaine 1943 (obráid "Chastise"^[2] sa Dara Cogadh Domhanda).
• Rinneadh bearna sa damba Banqiao sa Chúige Henan ar an 7/8 Lúnasa, an teip dhamba ba mhó ariamh i stair an domhain,^[3] agus polladh dambaí eile sa tSín ag an am céanna. Fuair tuairim is 26,000 duine bás go díreach sna tuilte féin, an figiúr oifigiúil ach seans i bhfad níos mó. D'éag b'fhéidir 100,000 nó 200,000 sa ghorta agus galair a tháinig ina dhiaidh.^[4][5]

  

  

• Tíofún Nina (1975)