UNPO

Unrepresented Nations and Peoples Organization (UNPO)
Lânkaart: hjoeddeistige leden yn kleur; eardere leden yn dûnkergriis
Offisjele taal:	Ingelsk
Haadkertier:	De Haach (Nederlân)
Oprjochte:	11 febrewaris 1991
Tal leden:	40 (ledetal 1 jann. 2024)

De Unrepresented Nations and Peoples Organization (UNPO), yn it Frysk de Organisaasje fan Net-Fertsjintwurdige Naasjes en Folken, is in demokratyske organisaasje dy't wurket as in alternatyf ynternasjonaal foarum foar naasjes en folken dy't harsels net fertsjintwurdige achtsje troch ien as mear oare leden fan 'e Feriene Naasjes. Op it stuit (1 jannewaris 2024) binne der 40 leden. Dêrûnder binne etnyske en religieuze minderheden, lânseigen folken, besette gebieten en de facto ûnôfhinklike steaten sûnder ynternasjonale erkenning. In diel fan de âld-leden hat no de status fan erkend selsstannich lân, en is no lid fan 'e Feriene Naasjes. Oaren hawwe troch it ûnderhanneljen mear selsbestjoer krigen. De UNPO, dy't eins in non-gûvernemintele organisaasje is, waard oprjochte yn 1991. De fiertaal is Ingelsk. De UNPO hat syn sit yn De Haach, Nederlân.

De skiednis fan 'e UNPO giet hielendal tebek nei 1960, doe't der al oerlis wie tusken foaroanlju fan 'e ûnderdrukte Oeigoerske minderheid yn Sina en fan it troch de Sinezen besette Tibet oer in mienskiplike ynternasjonale fertsjintwurdiging. De tiid wie dêr doe lykwols noch net ryp foar. Yn 'e jierren tachtich waard it idee nij libben ynblazen troch de yn Nederlân wenjende Tibetaanske Tsering Jampa, de Oeigoer Erkin Alptekin en de jurist Michael van Walt van Praag, dy't lange tiid de abbekaat fan 'e Dalai Lama wie. Der waarden kontakten lein mei oare groepen, en as sit waard De Haach útkeazen, mei't dêr ek it Ynternasjonaal Gerjochtshôf fêstige wie. De namme dy't foar de nije organisaasje betocht waard, de Unrepresented Nations and Peoples Organization (dy't mei syn earste beide letters ferwiist nei de Feriene Naasjes), wie "in boppeslach", sa't Onno Falkena sei, dy't der yn Frysk en Frij oer berjochte.

En sa waard op 11 febrewaris 1991 yn it Fredespaleis yn De Haach de UNPO oprjochte troch fyftjin leden: Armeenje; de Australyske Aboriginals; Estlân; Georgje; de Grykske minderheid yn Albaanje; de Koerden fan Irak; de Kordyljeraanske folken fan 'e Filipinen; de Krimtataren; Letlân; de Oeigoeren; Palau, Taiwan, Tatarstan, Tibet en West-Papoea. Dêrby wie der neffens Falkena ta fernuvering fan 'e Tibetaanske delegaasje frijwat strideraasje oer it prinsipe fan geweldleazens, dat de Dalai Lama al withoelang útdroech. Victor Kaseipo, de fertsjintwurdiger fan 'e Papoea-minderheid yn Yndoneezje, ferwurde it sa: "As der fleantugen mei bommen oerkomme, kin ik myn minsken net sizze dat se harren pylk en bôge dellizze moatte." Uteinlik waard der in kompromis sletten dat stelt dat elts folk it rjocht op selsferdigening hat, wylst tagelyk terrorisme skerp feroardiele waard. Sûnt syn oprjochting hat de UNPO him allegeduerigen ynset foar syn leden en foar frede en minskerjochten yn it algemien. Yn 1993 waard organisaasje nominearre foar de Nobelpriis foar de Frede.

De fisy fan 'e UNPO is om demokrasy te bekrêftigjen as in fûneminteel ûnderdiel fan 'e minskerjochten, om boargerlike en politike rjochten fan befolkingsgroepen en minderheden oer de hiele wrâld te ymplemintearjen, om it universeel rjocht op selsbeskikking en selsbestjoer te ûnderstypjen en om federalisme út te dragen as alternatyf foar sintralistyske steatsstruktueren. De organisaasje moediget geweldleaze metoaden oan om freedsume oplossings te finen foar konflikten en ûnderdrukking. De UNPO stipet syn leden by it ôftwingen fan harren minskerjochten, respekt foar harren kultuer en it ekologysk behâld fan harren wengebieten. Dêrta fersoarget de UNPO foar de oanwiisde fertsjintwurdigers fan syn leden opliedings op it mêd fan ynternasjonale wetjouwing, ynternasjonale gearwurking, diplomasy en public relations. Boppedat biedt de organisaasje foar syn leden in foarum wêryn't se harren soargen op ynternasjonaal nivo oankaartsje kinne en dat teffens foar oerlis brûkt wurde kin mei lykstimde naasjes en folken, dy't gauris mei itselde soarte swierrichheden kampe.

De UNPO is wijd oan 'e fiif prinsipes dy't fêstlein binne yn it UNPO-konvenant:

• it leauwe dat alle naasjes en folken inoars gelikensen binne en dêropta it ûnferfrjemdbere rjocht op selsbeskikking hawwe;
• de oertsjûging dat men jin hâlde moat oan 'e ynternasjonaal akseptearre standert fan 'e minskerjochten, sa't dy fêstlein is yn 'e Universele Ferklearring fan de Rjochten fan de Minske en oare ynternasjonale rjochtsuterings;
• de oertsjûging dat men jin hâlde moat oan it prinsipe fan demokratysk pluralisme en it ôfwizen fan totalitarisme, diktatuer en relieuze yntolerânsje;
• it útdragen fan geweldleazens en it ôfwizen fan terrorisme as in beliedsfoarm;
• it respektearjen fan alle naasjes, folken en befolkingsgroepen, dêrby eksplisyt ynbegrepen alle minderheids- en mearderheidsbefolkingsgroepen dy't yn itselde wengebiet libje as in UNPO-lid, mar ta oare etnyske, religieuze of linguïstyske groepen hearre.

Alle UNPO-leden moatte dit konvenant ûndertekenje en neilibje. (Hjirby moat miskien opmurken wurde dat it selsbeskikkingsrjocht net automatysk it neistribjen fan in eigen ûnôfhinklike steat, of sels mar fan autonomy binnen in besteande steat ynhâldt. It ferwiist ienfâldichwei nei it rjocht fan alle folken en befolkingsgroepen om op demokratyske wize oer harren eigen politike status en harren ekonomyske, sosjale en kulturele ûntjouwing te beslissen. It útoefenjen fan dat rjocht kin in ferskaat oan útkomsten hawwe, útinoar rinnend fan folsleine ûnôfhinklikens oant folsleine yntegraasje yn in besteande steat.)

Njonken syn sit yn De Haach hat de UNPO ek in kantoar yn Brussel en in fertsjintwurdiging yn Sjenêve, en kin it him ferlitte op in netwurk fan assosjearre organisaasjes oer de hiele wrâld. De ynkomsten fan 'e UNPO besteane út 'e kontribúsje fan 'e leden en de jeften fan yndividuën en stiftings. De UNPO hat fan it begjin ôf oan syn eigen parseburoke ûnderholden, wêrmei't de organisaasje syn betrouberens fêstige hat troch, gauris as earste, nijs út 'e earste hân oer ôfhandige plakken en gebieten te fersprieden. Dêrby is de ynformaasje frijwol sûnder útsûndering objektyf bleken.

• 1991–1998: Michael van Walt van Praag (Nederlân)
• 1997–1998: Tsering Jampa (Tibet)
• 1998–1999: Helen S. Corbett (de Australyske Aboriginals)
• 1999–2003: Erkin Alptekin (de Easttoerkestaanske Republyk)
• 2003–2018: Marino Busdachin (Itaalje)
• 2018–........: Ralph J. Bunche III (Feriene Steaten)

• 1991–1993: Linnart Mäll (Estlân)
• 1993–1997: Erkin Alptekin (de Easttoerkestaanske Republyk)
• 1997–2001: Seif Sharif Hamad (Sansibar)
• 2001–2005: John J. Nimrod (de Assyriërs)
• 2005–2006: Göran Hansson (Skâne)
• 2006–2010: Ledum Mitee (de Ogony)
• 2010–2017: Ngawang Choephel Drakmargyapon (Tibet)
• 2017–........: Nasser Boladai (East-Balûtsjistan)

De UNPO stiet iepen foar alle naasjes en folken dy't ûnder de folgjende omskriuwing (ôfkomstich fan 'e webside fan 'e UNPO) beflapt wurde kinne: in befolkingsgroep "dy't de wil hat om identifisearre te wurden as in naasje of folk, en dy't ferbûn wurdt troch in mienskiplik beërf dat histoarysk, rasiaal, etnysk, religieus of territoriaal wêzen kin. It kandidaat-lid kin ek in diel fan in folk wêze, besteande út in minderheid dy't op in part fan it foarâlderlik territoarium fan dat folk libbet, dat ynkorporearre is yn in oare steat as de steat dy't dat folk fertsjintwurdiget." Dêrby moat in organisaasje dy't in aspirant-lid fertsjintwurdigje wol, noch wol sjen litte dat er genôch oanhing ûnder de befolking hat dy't er represintearje wol.

Op it stuit (1 jannewaris 2024) hat de UNPO 40 leden. Dêrûnder binne etnyske en religieuze minderheden, lânseigen folken, besette gebieten en de facto ûnôfhinklike steaten sûnder ynternasjonale erkenning. Hoewol't UNPO-leden gauris ferskillende doelen hawwe, hawwe se ien ding mienskiplik: hja wurde op ynternasjonaal nivo (bygelyks troch de Feriene Naasjes of in soartgelikense organisaasje) net diplomatyk fertsjintwurdige (of inkeld mei in legere status, lykas Kosovo). Fan gefolgen is harren fermogen beheind om har soargen en swierrichheden foar it fuotljocht te bringen by mondiale organen dy't oanwiisd binne om de minskerjochten te beskermjen.

Guon leden wolle erkend wurde as ûnôfhinklike steaten. Yn it ferline is it de stiftsjende leden Armeenje, Estlân, Georgje en Letlân, dy't yn 1991 allegearre út 'e eardere Sovjet-Uny fuortkommen binne, slagge om dat doel te berikken. In oar stiftsjend lid, de eilannesteat Palau, yn 'e Stille Oseaan, dy't by de oprjochting fan 'e UNPO, yn 1991, noch in mandaatgebiet fan 'e Feriene Steaten foarme, en troch de strategyske belangen dy't de Amerikanen dêre yn it ramt fan 'e Kâlde Oarloch hiene fan ûnôfhinklikens wjerholden waard, koe him einlings yn oktober 1994 ta in selsstannige steat ûntjaan. En East-Timor, dat sûnt de ein fan it Portegeeske koloniaal bestjoer, yn 1975, ûnder in bloedige Yndonezyske besetting suchte, waard nei in referindum (holden yn 1999) yn 2002 ûnôfhinklik.

Oare âld-leden fan 'e UNPO hawwe troch ûnderhannelings in beskate foarm fan autonomy witten te berikken. Sa krige Atjeh yn 2006 selsbestjoer binnen it Yndonezyske steatsbestel as in "spesjale bestjoerlike regio" en sei it doe syn lidmaatskip fan 'e UNPO op (al die letter bliken dat de autonomy fral op papier bestiet, sadat Atjeh yn 2014 fannijs lid wurden is). Gagaûzje waard yn 1994 in autonome republyk binnen Moldaavje, in regeling dêr't de Gagaûzen sels earst noch harren twifels oer hiene, mar dy't nei ferrin fan hast fyftjin jier sa goed bliek te wurkjen dat se har lidmaatskip fan 'e UNPO opseine. En Bougainville, oftewol de Autonome Regio fan 'e Noardlike Solomoneilannen, sleat yn 2000 in fredesferdrach mei Papoea Nij-Guineä wêrby't selsbestjoer betongen waard, en boppedat dat der tusken 10 en 15 jier neitiid (tusken 2012 en 2017 dus) in referindum oer ûnôfhinklikens holden wurde sil.

Wer oare leden wisten har eigen doelen te ferwêzentlikjen. Sa koene de Nûhalk (of Bella Kûla), in Yndiaansk folk út 'e Kanadeeske provinsje Britsk-Kolumbia, mei har lidmaatskip fan 'e UNPO de Kanadeeske autoriteiten op 't langelêst bewege om harren soargen oer de fersmoarging en ferneatiging fan harren wengebiet serieus te nimmen. In apart gefal wie de demokratyske opposysje fan Birma (lid fan 2008 oant 2010), dy't úthold dat de Birmeeske befolking troch de militêre diktatuer fan it lân net op ynternasjonaal mêd fertsjintwurdige waard. Nei't der einlings en te'n lêsten demokratyske herfoarmings yn Birma plakfûnen, skoarre de opposysje syn lidmaatskip fan 'e UNPO op.

Wat de rest fan 'e hjoeddeistige en histoaryske leden oanbelanget, binne (of wiene) der in stikmannich net-erkende (of net algemien erkende) mar feitlik ûnôfhinklike steaten dy't ynternasjonale erkenning hawwe wolle: Abgaazje, Kosovo, Somalilân en Taiwan. Dan binne der guon leden dy't ûnôfhinklik wurde wolle, lykas Súd-Kameroen, de Súd-Molukken en Tibet. Fierders guon etnyske minderheden dy't selsbestjoer (of mear selsbestjoer) hawwe wolle, lykas de Hongaren yn Roemeenje, de Rehobot-Basters fan Namybje en de Kordyljeranen op 'e Filipinen. En ek binne der in stik as wat lânseigen folken dy't stride foar it behâld fan harren kultuer en/of wengebiet, lykas de Ogony yn Nigearia, de Batwa yn Rûanda en de Djûmma-folken fan 'e Chittagong Hill Tracts yn Banglades. De Haratin fan Mauretaanje foarmje in apart en tige skrinend gefal: dat binne de neikommelingen fan swarte slaven dy't noch altiten yn in ferhoalen foarm fan slavernij libje (Mauretaanje wie ek it lêste lân op 'e wrâld dat offisjeel de slavernij ôfskafte, yn 1981).

namme		fertsjintwurdigjende organisaasje	befolkings- grutte	lân/lannen	lid sûnt	opmerkings
	de Republyk Abgaazje	it Ministearje fan Bûtenlânske Saken fan de Republyk Abgaazje	243.000	Georgje	6 aug. 1991	in de facto ûnôfhinklike steat (sûnt 1992) yn 'e Kaukasus
	de Afrikaners fan Súd-Afrika	it Vryheids Front Plus (VF+)	3.400.000	Súd-Afrika	15 maaie 2008	de ôfstammelingen fan 'e Nederlânske kolonisten
	de Arabyske minderheid yn Iraan	de Democratic Solidarity Party of Ahwāz (DSPA)	5.000.000	Iraan	14 nov. 2003
	de Assyriërs	de Assyrian Universal Alliance (AUA)	1.820.000	Irak Syrje Turkije diaspoara	6 aug. 1991	in kristlike minderheid yn it Midden-Easten
	de Republyk Atjee	de Aceh-Sumatra National Liberation Front (ASNLF)	3.000.000	Yndoneezje	15 july 2014	rôp yn 1976 de ûnôfhinklikens út; earder lid fan 1991-2008, doe fertsjintwurdige troch de Free Aceh Movement (GAM)
	it Keninkryk Barotselân	de Barotse National Freedom Alliance (BNFA)	400.000	Sambia	23 nov. 2013	in tradisjoneel Afrikaansk keninkryk; foarhinne fertsjintwurdige troch de Barotse National Council (BNC)
	de Batwa fan Rûanda	de Communauté des Autochtones du Rwanda (CAURWA)	25.000	Rûanda	17 jann. 1993	de lânseigen pygmeeske befolking; fan 2019-2021 lidmaatskip opskoarre
	Biafra	de Movement for the Actualization of the Sovereign State of Biafra (MASSB) / Biafra Independence Movement (BIM)	33.000.000	Nigearia	31 july 2020	de foarstelde steat fan Ibo yn súdlik Nigearia
	Binnen-Mongoalje	de Southern Mongolian Human Rights Information Center (SMHRIC)	4.000.000	Sina	2 feb. 2007	de Mongoalske minderheid yn Sina; foarhinne fertsjintwurdige troch de Inner Mongolian People's Party (HB)
	Bretanje	de Kelc'h An Dael (KAD)	4.475.000	Frankryk	8 juny 2015	in minderheidsgebiet yn Frankryk
	de Djûmma-folken fan de Chittagong Hill Tracts	de United People's Party of the Chittagong Hill Tracts (JSS)	600.000	Banglades	6 aug. 1991	in stikmannich berchstammen yn súdeastlik Banglades
	East-Balûtsjistan	de Balochistan National Party (BNP)	7.100.000	Pakistan	1 maart 2008	súdwestlike provinsje fan Pakistan
	it Distrikt Columbia	de D.C. Statehood Congressional Delegation	660.000	Fer. Steaten	4 des. 2015	net fertsjintwurdige is yn it Amerikaanske Kongres
	de Easttoerkestaanske Republyk	it World Uyghur Congress (WUC)	7.500.000	Sina	11 feb. 1991*	de yn 2004 útroppen steat fan 'e Oeigoeren
	Gilgit-Baltistan	de Gilgit Baltistan Democratic Alliance (GBDA)	1.800.000	Pakistan	20 sept. 2008	de berchfolken yn it Pakistaanske diel fan Kasjmier
	Gûam	it regear fan Gûam	165.000	Fer. Steaten	31 july 2020	in ûnynkorporearre territoarium fan 'e Feriene Steaten
	de Haratin fan Mauretaanje	it Initiative de Résurgence du Mouvement Abolitionniste en Mauritanie (IRA)	1.160.000	Mauretaanje	18 sept. 2011	de swarte slaven fan Mauretaanje
	de Hmong fan Laos	it Congress of World Hmong People (CWHP)	2.300.000	Laos	2 feb. 2007	foarhinne fertsjintwurdige troch de Hmong ChaoFa Federated State (HCFS)
	Jorûba	it Yoruba World Congress (YWC)	42.000.000	Benyn Nigearia	31 july 2020	it grutste folk fan súdlik Nigearia en súdlik Benyn
	Iraansk-Koerdistan	de Democratic Party of Iranian Kurdistan (PDKI) / Komala Party of Iranian Kurdistan (KPIK)	4.000.000	Iraan	2 feb. 2007	de Koerdyske minderheid fan Iraan
	Kabylje	de Mouvement pour l'Autodétermination de la Kabylie–Anavad (MAK-Anavad)	3.500.000	Algerije	6 juny 2017	in Berberske minderheid yn noarldik Algerije
	Kataloanje	de Asemblea Nacional Catalana (ANC)	7.544.000	Spanje	14 desimber 2018	in autonome mienskip fan Spanje dy't nei ûnôfhinklikheid stribbet
	de Kmer-minderheid yn Fjetnam	de Khmer Kampuchea-Krom Federation (KKF)	700.000	Fjetnam	15 july 2001
	de Krimtataren	de Milli Mejlis (it Krimtataarske parlemint)	806.000	de Oekraïne diaspoara	11 feb. 1991*	de lânseigen befolking fan it skiereilân de Krim
	de Folksrepublyk Nagalân	de National Socialist Council of Nagaland (NSCN)	3.100.000	Birma Yndia	19 jann. 1993	de eigen steat fan 'e Naga's, útroppen yn 1980
	de folken fan 'e Nigerdelta	de Niger Delta Peoples' Movement (NDPM)	25.000.000	Nigearia	1 juny 2023	20 etnyske groepen yn 'e Nigerdelta
	de Ogony	de Movement for the Survival of the Ogoni People (MOSOP)	500.000	Nigearia	19 jann. 1993	in minderheid yn 'e Nigerdelta
	de Oromo	it Oromo Liberation Front (OLF)	30.000.000	Etioopje Kenia	19 des. 2004	de grutste minderheid yn 'e Hoarn fan Afrika
	de Rehobot-Basters	de Kapteinsraad van die Rehoboth Basters	35.000	Namybje	2 feb. 2007	in Afrikaansktalige kleurlingeminderheid
	de Rivierfolken fan Sambeezje	Movement for the Survival of the River Races of Zambesia	500.000	Botswana Namybje Simbabwe	31 july 2020	in groep lytse folken oan 'e iggen fan 'e Sambezy
	de Sind	de World Sindhi Institute (WSI)	25.000.000	Pakistan Yndia	19 jann. 2002	súdeastlike provinsje fan Pakistan
	de Republyk Somalilân	it regear fan 'e Republyk Somalilân	3.500.000	Somaalje	19 des. 2004	in de facto ûnôfhinklike steat (sûnt 1991) yn 'e Hoarn fan Afrika
	de Somalyske minderheid yn Etioopje	it Ogaden National Liberation Front (ONLF)	4.400.000	Etioopje	6 febr. 2010
	Súd-Azerbeidzjan	de Southern Azerbaijan National Awakening Movement (SANAM)	19.000.000	Iraan	2 febr. 2007	de Azerbeidzjaanske minderheid yn Iraan
	de Republyk fan de Súd-Molukken	it regear yn ballingskip fan de Republyk fan de Súd-Molukken (RMS)	1.100.000	Yndoneezje	6 aug. 1991	ûnôfhinklikens útroppen yn 1950; lidmaatskip opskoarre 2015-2016
	Taiwan	de Taiwan Foundation for Democracy (TFD)	23.000.000	Sina	11 febr. 1991*	de Republyk Sina, ûntstien yn 1949
	de Steat Tibet	it regear yn ballingskip fan Tibet (CTA)	4.700.000	Sina	11 febr. 1991*	sûnt 1950 beset troch Sina
	West-Balûtsjistan	de Balochistan People's Party (BPP)	3.800.000	Iraan	26 juny 2005	de Balûtsyske minderheid yn Iraan
	de Republyk West-Papoea	it West Papua People's Front (WPPF) de Free Papua Movement (OPM)	900.000	Yndoneezje	11 febr. 1991*	West-Papoea (of Irian Jaya), dat yn 1971 de ûnôfhinklikens útrôp; lidmaatskip opskoarre 2008-2013, 2020-2021
	West-Togolân	de Homeland Study Group Foundation (HSGF)	4.000.000	Gana	15 nov. 2017	it eardere Britsk-Togolân

*) = oprjochtsjend lid

namme		fertsjintwurdigjende organisaasje	befolkings- grutte	lân/lannen	lidmaatskip	opmerkings
	de Albaneeske minderheid yn Masedoanje	de Party for Democratic Prosperity (PPD) de Party for Democracy for Albanians in Macedonia (PPDSh)	620.000	Masedoanje	1994–2008
	de Ambazoanje	de Ambazonia Governing Council (SCNC)	5.100.000	Kameroen	2004-2015 2018-2021	it Ingelsktalige diel fan Kameroen; rôp yn 1999 de ûnôfhinklikens út; fan 2004–2015 lid ûnder de namme Federale Republyk fan Súd-Kameroen en fertsjintwurdige troch de Southern Cameroons National Council (SCNC)
	de Araukanen	de Consejo Interregional Mapuche (CIM)	1.000.000	Sily Argentynje	1993–2016	in Yndiaansk folk yn Súd-Amearika
	de Republyk Armeenje	it regear fan de Republyk Armeenje	3.400.000	de Sovjet-Uny	1991–1992*	rôp yn augustus 1991 de ûnôfhinklikens út
	de Aboriginals fan Austraalje	it National Committee to Defend Black Rights (NCDBR)	350.000	Austraalje	1991–2012*	de lânseigen befolking fan Austraalje
	de Azteken fan de Opper-Balsasrivier	de Consejo del Pueblo Náhua del Alto Balsas (CPNAB)	56.000	Meksiko	2004–2008	in Azteekske stamme yn sintraal súdlik Meksiko
	de Republyk Baskortostan	it regear en parlemint fan de Republyk Baskortostan	1.500.000	Ruslân	1996–2008	in dielrepublyk fan Ruslân
	de Bella (of Ikelan)	Association Malienne pour la Préservation de la Culture Bellah	400.000	Maly	2017–2023	in kaste yn 'e Tûarek-maatskippij dy't bestiet út slaven
	de Berbers	it Congrès Mondial Amazigh (CMA)	30.000.000	Algerije Boerkina Faso Egypte Lybje Maly Marokko Mauretaanje Niger Spanje Tuneezje West-Sahara diaspoara	2015–2016	de lânseigen befolking fan Noard-Afrika
	de Uny fan Birma	de National Council for the Union of Burma (NCUB) de Sasana Moli International Burmese Monks Association (SM-IBMA)	31.000.000	Birma	2008–2010	de demokratyske opposysje fan Birma
	de Boerjaten fan Sibearje	de All-Buryat Association for the Development of Culture (ABADC)	425.000	Ruslân	1996–2010	in boedistyske minderheid yn Sibearje
	de Bosnyske minderheid yn Servje en Montenegro	de Muslim National Council of the Sanjak (MNCS)	355.000	Servje Montenegro	1993–2010	de "Bosnyske Moslims" bûten de Bosnyske grinzen
	Bougainville	de Bougainville Interim Government (BIG)	170.000	Papoea Nij-Guineä	1991–2008	rôp yn 1990 de ûnôfhinklikens út as de Republyk Meekamui
	de Buffalo River Dené Naasje	de Buffalo River Dene Nation Non-Governmental Organization (BRDN NGO)	1.000	Kanada	2004–2009	in Yndianestam yn 'e Kanadeeske provinsje Saskatchewan
	de Republyk East-Timor	it Frente Revolucionária de Timor-Leste Independente (FRETILIN)	650.000	Yndoneezje	1993–2002	beset sûnt 1975; waard ûnôfhinklik yn 2002
	de Republyk Estlân	it regear fan de Republyk Estlân	1.500.000	de Sovjet-Uny	1991–1992*	rôp yn augustus 1991 de ûnôfhinklikens út
	de Fenda fan Súd-Afrika	it Dabalorivhuwa Patriotic Front (DPF)	700.000	Súd-Afrika	2003–2015	in Bantoefolk
	de Republyk Gagaûzje	it regear fan 'e Republyk Gagaûzje	190.000	Moldaavje	1994–2007	in autonoom gebietsdiel fan Moldaavje
	de Republyk Georgje	it regear fan de Republyk Georgje	5.100.000	de Sovjet-Uny	1991–1992*	rôp yn april 1991 de ûnôfhinklikens út
	de Grykske minderheid yn Albaanje	de Democratic Union of the Greek Ethnic Minority in Albania (OMONIA)	175.000	Albaanje	1991–2012*
	Hawaï	Ka Lāhui Hawai'i (KLH)	240.000	Fer. Steaten	1993–2012	de lânseigen Polynezyske befolking fan Hawai
	de Hongaarske minderheid yn Roemeenje	de Democratic Alliance of Hungarians in Romania (RMDSz)	2.000.000	Roemeenje	1994–2015
	de Yndianen fan Latynsk-Amearika	de Latin American Indigenous Peoples Project (LAIPP)	32.000.000	hiel Latynsk-Amearika	2019–2020	de lânseigen befolking fan Midden- en Súd-Amearika
	de Yngryske Finnen	de Ingrian Association (IL)	87.000	Ruslân	1992–2009	de Finske minderheid yn Ruslân
	de Republyk Yngûsjeesje	it regear fan 'e Republyk Yngûsjeesje	240.000	Ruslân	1994–2008	in dielrepublyk fan Ruslân
	Iraaksk-Koerdistan	de Kurdish Democratic Party (KDP) de Patriotic Union of Kurdistan (PUK)	4.000.000	Irak	1991–2015*	de Koerdyske minderheid yn Irak
	de Republyk Kabinda	it Frente de Libertação do Enclave de Cabinda (FLEC) de Forças Armadas de Cabinda (FAC)	500.000	Angoala	1997–2011	de Angoleeske eksklave oan 'e Kongo; rôp yn 1975 de ûnôfhinklikens út
	de Republyk Kalistan	it regear yn ballingskip fan Kalistan	21.000.000	Yndia	1993–1995	de yn 1986 útroppen steat fan 'e Sikhs
	de Feriene Unôfhinklike Karenny-Steaten	Karenni Independence Through Education (KITE) de Karenni National Progressive Party (KNPP)	300.000	Birma	1993–2012	de yn 1948 útroppen steat fan 'e Karenny
	de Koemukken	de Kumyk People's Movement "Tenglik"	300.000	Ruslân	1997–2008	in minderheid yn 'e Kaukasus
	de Komy	it Komi National Revival Committee (KNRC)	342.000	Ruslân	1992–2009	in minderheid yn noardlik Ruslân
	de Kordyljeraanske folken fan noardlik Lûzon	Cordillera Peoples' Alliance (CPA)	1.100.000	de Filipinen	1991–2015*	in stikmannich berchstammen op it haadeilân fan 'e Filipinen
	de Republyk Kosovo	de Democratic League of Kosovo (LDK)	1.800.000	Servje	1991–2018	in de facto ûnôfhinklike steat (sûnt 2008) op 'e Balkan
	de Republyk Letlân	it regear fan de Republyk Letlân	2.400.000	de Sovjet-Uny	1991–1992*	rôp yn augustus 1991 de ûnôfhinklikens út
	Lezgistan	de Federal Lezghin National and Cultural Autonomy (FLNCA)	670.000	Azerbeidzjan Ruslân	2012–2023	in minderheid yn 'e Kaukasus
	Madesj	de Alliance for Independent Madhesh (AIM)	13.000.000	Nepal	2017–2023	de Terai-regio yn it suden fan Nepal
	de Mary	de Mari National Movement (MU)	660.000	Ruslân	1991–2009	in minderheid yn sintraal Ruslân
	de Maohy fan Frânsk-Polyneezje	Hiti Tau	135.000	Frankryk	1994–2007	de lânseigen befolking fan Frânsk-Polyneezje
	de Masai	de Maasai Women for Education and Economic Development (MAWEED) de Mainyoito Pastoralist Integrated Development Organisation (MPIDO) de Kitengela Ilparakuo Land Owners Association (KILOA)	910.000	Kenia Tanzania	2004–2012	de lânseigen befolking fan 'e Serengetiflakte
	de Mon fan Birma	de Mon Unity League (MUL)	4.100.000	Birma	1996–2012	in minderheid yn Birma en Tailân
	de Montanjerts fan Fjetnam	de Montagnard Foundation, Inc. (MFI)	900.000	Fjetnam	2003–2016	de berchstammen of Montagnards fan Fjetnam
	de Moaro's fan Mindanao	it Moro Islamic Liberation Front (MILF)	6.500.000	de Filipinen	2010–2015	de islamityske befolking fan 'e súdlike Filipinen
	de Nûhalk Naasje	it langhûs fan de erfopperhaden en de rie fan de âldsten	1.100	Kanada	1998–2008	in Yndianestam yn 'e Kanadeeske provinsje Britsk-Kolumbia
	de Oedmoerten	de Udmurt Council (UK)	750.000	Ruslân	1993–2014	in minderheid yn sintraal Ruslân
	de Republyk Palau	it regear fan 'e Republyk Palau	15.000	Fer. Steaten	1991–1994*	in mandaatgebiet yn 'e Stille Oseaan ûnder Amerikaansk bestjoer
	de Republyk Sacha	it regear fan de Republyk Sacha	385.000	Ruslân	1993–2004	in dielrepublyk fan Ruslân
	Sansibar	it Zanzibar Democratic Alternative (ZANA) it Civic United Front (CUF)	815.000	Tanzania	1991–2015	in eilannegroep, ûnôfhinklik yn 1963-1964
	Savoaye	it Provysjoneel Regear fan 'e Steat Savoaye	1.170.000	Frankryk	2014–2023	diel fan it histoaryske keninkryk Piëmont-Sardynje dat yn 1860 troch Frankryk anneksearre waard
	de Sirkassiërs	de International Circassian Association (ICA)	515.000	Ruslân diaspoara	1994–2015	lânseigen befolking fan 'e noardwestlike Kaukasus
	de Federearre Sjan-Steaten	de Shan States Organization (SSO)	4.000.000	Birma	1997–2010	de yn 2005 útroppen steat fan 'e Sjan
	Skâne	de Scanian Future Foundation (SSF)	1.400.000	Sweden	1993–2011	de net erkende Skânsktalige minderheid yn súdlik Sweden
	de Grutte Sû Naasje	de Great Sioux Nation	128.000	Fer. Steaten	1994–2007	in Yndiaansk folk op 'e Grutte Flakten fan 'e Feriene Steaten
	Subkarpatysk Roeteenje	it provysjoneel regear fan Subkarpatysk Roeteenje	1.600.000	de Oekraïne Slowakije Poalen Hongarije	1994–2007	in net erkende Eastslavyske minderheid
	Súd-Araabje	de Southern Democratic Assembly (SDA)	3.000.000	Jemen	2016–2017	it eardere Súd-Jemen
	de Sûlû-eilannen	de Sulu Foundation of Nine Ethnic Tribes, Inc. (SUFONETI)	700.000	de Filipinen	2015–2023	9 lânseigen stammen op 'e eilannen yn 'e Sûlûsee
	Talystan	de National Talysh Movement (NTM)	800.000	Azerbeidzjan Iraan	2005–2008, 2014–2020	in minderheid oan 'e kust fan 'e Kaspyske See
	de Republyk Tatarstan	it regear fan de Republyk Tatarstan	6.700.000	Ruslân	1991–2008*	in dielrepublyk fan Ruslân
	de Frije Stêd Triëst	de Triest Foundation	206.000	Itaalje	2015–2018	de stêd Triëst, tusken 1947 en 1954 in frij gebiet ûnder bestjoer fan de F.N.
	de Tsimsjian Naasje	de Tsimshian Nation People of the Land and Hereditary Chiefs' Society	3.100	Kanada	2007–2011	in Yndianestam yn 'e Kanadeeske provinsje Britsk-Kolumbia
	Tsjamearje	regear fan de Republyk Tsjamearje	150.000	Grikelân	2017–2020	it fan oarsprong troch etnyske Albanezen bewenne diel fan noardwestlik Grikelân
	de Tsjetsjeenske Republyk Ytsjkearje	it regear fan de Tsjetsjeenske Republyk Ytskearje	1.200.000	Ruslân	1991–2010	it yn 1991 ta ûnôfhinklike steat útroppen Tsjetsjeenje
	de Tsjin fan Birma	it Chin National Front (CNF)	1.500.000	Birma	2001–2017	in minderheid yn Birma en Yndia
	de Tsjûwasjen	it Chuvash National Congress (CNC)	1.800.000	Ruslân	1993–2008	in minderheid yn sintraal Ruslân
	de Turkmeenske minderheid yn Irak	de Iraqi National Turkoman Party (INTP)	950.000	Irak	1991–2018
	de Republyk Tûva	it regear fan 'e Republyk Tûva	210.000	Ruslân	1996–2012	in dielrepublyk fan Ruslân

*) = oprjochtsjend lid

• Offisjele Webside fan 'e UNPO
• List mei UNPO-leden