Yámana

Tekst üüb Öömrang

A Yámana (uk: Yagan of Yaghan) wiar en fulk faan uuriinwenern uun't süüdelk Patagoonien, diar uun't 20. juarhunert ütjstürwen as.

A Yámana wiar weedernomaaden. Aal hör eegendoom haa's uun buaten skebet, an do för kurt tidj en looger apbaud. Efter a juarstidj waanert's so loongs a küsten.

Hör aanj spriak wiar det Yaghan of Háusi Kúta, a leetst spreeger as 2022 stürwen. En hial aparte wurd faan det spriak as mamihlapinatapai. Det ment so föl üs: tau minsken luke enööder uun, an arken maad, dat di ööder wat begant, wat biasen hal du maad, oober näämen du däär.

Ään dring faan a Yamana as bekäänd wurden, auer ingelsk sialidj oner Robert FitzRoy ham mä det skap Beagle tu Ingelun broocht haa: Jeremy Button (eegentelk o'run-del'lico of Orundellico) (* amanbi 1815; † 1864 uun Wulaia, Feuerland). Hi skul efter ingelsk muude aptaanj wurd, kaam oober mä det naist rais, huar uk Charles Darwin mä bi wiar, weder tüs. Leeder skal hi ingelsk misionaaren duadslaanj haa, det küd oober ei bewiset wurd.
Di aparte nööm button (knoop) komt diar faan, dat Orundellico sin aalern för en knoop "ufkääft" wurden as. Jeremy Button wiar uk en föörlaag för Jim Knopf uun Michael Ende sin buk: Jim Knopf und Lukas der Lokomotivführer.

 Commonskategorii: Yámana – Saamlang faan bilen of filmer