Dai

Tekst üüb Öömrang

Miat
Norm	SI-ianhaid
Nööm	Dai
Tiaken	${\displaystyle \mathrm {d} }$ [1]
Füsikaalisk grate	Tidj
Dimension	${\displaystyle {\mathsf {T}}}$
Dimensionsümbool	${\displaystyle t;\,T;\;\,\tau ,\,\mathrm {T} }$
Uun SI-Ianhaiden	${\displaystyle \mathrm {1\,d=86\,400\;s} }$
Luke uk diar: Juar, Muun, Stünj, Minüüt, Sekund

En dai as en miat för't tidj an hää flook bedüüdangen.

Ään dai (d) hää 24 stünj, 1.440 minüüten of 86.400 sekunden.

En dai as det tidj, huar a eerd ham iansis am ham salew dreit. Di "san-dai" düüret 24 stünj, man uun disalew tidj dreit a eerd ham uk en letj stak widjer am a san. Sodenang as di "stäär-dai" en betj kurter, det san sowat 23 stünj, 56 minüüten an 4 sekunden.

At lengde faan en dai üüb dön öler planeeten faan't sansüsteem kön linger of kurter üüs üüb a eerd wees:

• en dai üüb Merkurius wooret amanbi 59 daar üüb a eerd;
• en dai üüb Weenus wooret amanbi 118 daar;
• en dai üüb Mars wooret amanbi 37 minüüten linger üüs üüb a eerd;
• en dai üüb Juupiter wooret bluat 10 stünj;
• en dai üüb Saturnus wooret 10 stünj an 42 minüüten;
• en dai üüb Uranus wooret 17 stünj an 14 minüüten; an
• en dai üüb Neptunus wooret 16 stünj an 6 minüüten.

En dai begant, wan a san apgongt an häält ap, wan a san onergongt. Do komt a naacht. Sodenang as't üüb a nuurdelk eerdheleft uun a somer linger dai üs uun a wonter. De lingst dai as bi't Somersankiar an de kurtst bi't Wontersankiar.

Diar san sööwen wegdaar:

En kalender-muun hää tesken 28 an 31 daar.

• Uun det spreegwurd Piadersdai - naachtert bi dai as tuiarst di kalenderdai mend, an leeder at dailaacht.
• Maaren komt uk en dai^[1]
• A prääster pretjet man iansis üüb a dai^[1]

 Commonskategorii: Dai – Saamlang faan bilen of filmer

1. ↑ ^{1,0 1,1} Volkert Faltings an Reinhard Jannen: Fering-Öömrang Spreegwurdleksikon, Hüsem 2012