Jump to content

Belgia

Frá Wikipedia, hin frælsa alfrøðin
Versjón frá 14. jan 2024 kl. 15:05 av Jacques Ballieu (kjak | íkøst)
(munur) ←Eldri endurskoðan | skoða verandi endurskoðan (munur) | Nýggjari endurskoðan→ (munur)
Koninkrijk België
Royaume de Belgique
Königreich Belgien
Flagg Belgia
(Flagg Belgia)
Skjaldarmerki Belgia
(Skjaldarmerki Belgia)
Tjóðarslagorð:
Eendracht maakt macht
L’union fait la force
Einigkeit macht stark
Tjóðsangur:
De Brabançonne
La Brabançonne
Das Lied von Brabant
Alment mál niðurlendskt, Franskt, týskt
Høvuðsstaður Brussel
Kongur Filip
Forsætisráðharri Alexander De Croo
Fullveldi 1830
Vídd
 - tilsamans
 - vøtn (%)
 
30 528 km²
6,20
Íbúgvar
 - tilsamans 2012
 - tættleiki
 
11 035 948
362/km²
Gjaldoyra evra
Tíðarøki UTC +1
Økisnavn á alnetinum .be
Telefonkota +32

Belgia (niðurlendskt: België, franskt: Belgique, týskt: Belgien) er eitt land í Evropa. Høvuðsstaður er Brussel, og landið hevur umleið 11 milliónir íbúgvar. Mót norðri hevur Belgia mark við Niðurlond, í eystri við Týskland og Luksemburg, í surðri við Frakland og móti vestri er Norðsjógvurin, strandarlinjan er bert 65 km. Trý mál verða talað í Belgia. Sunnanfyri, við franska markið, talar fólkið franskt. Norðanfyri Brússel er málið flamskt, ið er nær skylt við niðurlendskt. Eystast í landinum er almenna málið týskt. Í Brússel talar mesta fólkið franskt, men mong tala eisini flamskt. Belgia var fyrst undir sponskum og so undir eysturríkskum ræði. Í 1815 varð landið sameint við Niðurlond. Í 1830 gjørdu belgiamenn uppreistur og tóku loysing, og Belgia gjørdist sjálvstøðugt kongsdømi.

Belgia gjørdist sjálvstøðugt land í 1830, tá tað loysti frá Niðurlondum. Landamørkini, ið nú eru, vórðu sett í 1919.

Politikkur

[rætta | rætta wikitekst]

Belgia var við til at seta ES á stovn, og høvuðssæti hjá ES er í Brussel. NATO hevur eisini sítt høvuðssæti í Belgia.

Flamskir og franskir matsiðir hava ávirkað belgiska matgerð. Súpan er vælumtókt, og mangir landslutir hava sínar egnu uppskriftir. Ein serrættur er skeldýr og kips, sum bæði fæst á dýrum matstovum og úr smáum matsølubúðum á gøtunum.

Landafrøði

[rætta | rætta wikitekst]
Antwerpen hevur síðan 14. øld verið ein týðandi havnabýur og handilsbýur í Evropa.

Meuseá skilur landið í tvíningar. Fyri norðan er fláur, fruktagóður slætti heilt út at strondini. Í landsynningspartinum eru Ardennufjøll; har er jørðin kørg, og garðarnir eru spjaddir.

Landslutir

[rætta | rætta wikitekst]

Vlaanderen (Flandre, Flandern)

Landslutur Niðurlendskt heiti Franskt heiti Vídd í km2 Fólkatal Høvuðsbýur
Antwerpen Antwerpen Anvers   2 867 1 700 000 Antwerpen
Limburg Limburg Limbourg   2 422    826 000 Hasselt
Oost-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Flandre-Orientale   2 982 1 400 000 Gent
Vlaams-Brabant Vlaams-Brabant Brabant flamand   2 106 1 000 000 Leuven
West-Vlaanderen West-Vlaanderen Flandre-Occidentale   3 125 1 100 000 Brugge

Wallonie (Wallonië, Wallonien)

Landslutur Franskt heiti Niðurlendskt heiti Vídd í km2 Fólkatal Høvuðsbýur
Hainaut Hainaut Henegouwen   3 786 1 300 000 Mons
Liège Liège Luik   3 862 1 000 000 Liège
Lúxemborg Luxembourg Luxemburg   4 443    264 000 Arlon
Namur Namur Namen   3 666    472 000 Namur
Brabant-Wallon Brabant-Wallon Waals-Brabant   1 093    373 000 Wavre

Longu í 16. øld tók stórur klædnaídnaður seg upp uttan um býir sum til dømis Brúgge, ið er kendur fyri síni knipplingamynstur. Í mong ár hevur tungídnaður, serliga kolavinna og stálídnaður, verið týdningarmikil vinnuvegur, men hann er nú um at hvørva. Í staðin er komin annar ídnaður, til dømis evnafrøðiídnaður og ravmagnsídnaður. Tænastuvinnan, t.d. bankavirksemi og fyrisiting, er so nógv vaksin, at har starvast tveir triðingar av belgisku verkafjøldini.


Hygg eisini at

[rætta | rætta wikitekst]

Ávisingar úteftir

[rætta | rætta wikitekst]
Wikimedia Commons logo
Wikimedia Commons logo
Sí miðlasavnið